Kinh Thánh nói gì về gia đình tái lập của Cơ Đốc nhân?

Trong hành trình đức tin, nhiều Cơ Đốc nhân phải đối diện với thực tế của những gia đình tan vỡ, ly tán và khao khát được tái lập, chữa lành. Khái niệm “gia đình tái lập” thường đề cập đến những gia đình được hình thành sau những biến cố như ly hôn, góa bụa rồi tái hôn, hoặc sự phục hồi mối quan hệ trong một gia đình đang rạn nứt. Kinh Thánh, với tư cách là Lời hằng sống của Đức Chúa Trời, không lảng tránh những thực tế phức tạp của cuộc sống con người. Trái lại, Kinh Thánh dành một sự quan tâm sâu sắc đến các mối quan hệ, sự tan vỡ, ơn tha thứ và đặc biệt là hy vọng tái lập dựa trên nền tảng ân điển và lẽ thật của Phúc Âm. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát các nguyên tắc Kinh Thánh nền tảng, những gương mẫu và sự dạy dỗ thực tiễn cho hành trình tái lập gia đình của Cơ Đốc nhân.

Để hiểu về sự tái lập, trước hết phải hiểu về mẫu mực nguyên thủy. Sách Sáng Thế Ký trình bày gia đình như một định chế đầu tiên và thánh do Đức Chúa Trời thiết lập trước cả Hội Thánh hay nhà nước. Sáng thế ký 2:24 chép: “Bởi vậy cho nên người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu cùng vợ mình, và cả hai sẽ trở nên một thịt.” Cụm từ “một thịt” (tiếng Hê-bơ-rơ: basar echad) diễn tả một sự hiệp nhất toàn diện, không chỉ thuộc thể mà còn thuộc linh, thuộc cảm xúc và trong giao ước. Đây là tiêu chuẩn vàng cho hôn nhân.

Tuy nhiên, sự sa ngã đã phá vỡ sự hiệp nhất đó. Sáng thế ký 3 cho thấy hậu quả tội lỗi đầu tiên xuất hiện ngay trong mối quan hệ vợ chồng (đổ lỗi, kiểm soát, đau đớn). Kể từ đó, lịch sử nhân loại chứa đầy những câu chuyện về gia đình tan vỡ. Nhưng Phúc Âm của Chúa Giê-xu Christ chính là tin mừng về sự cứu chuộc và phục hồi mọi sự, kể cả các mối quan hệ gia đình. Sứ đồ Phao-lô gọi đây là “sự hiệp nhất của Thánh Linh” (Ê-phê-sô 4:3), một sự hiệp nhất có thể chữa lành những rạn nứt.

Kinh Thánh không có một chương riêng với tựa đề “làm thế nào để tái lập gia đình”, nhưng các nguyên tắc rải rác xuyên suốt Kinh Thánh cung cấp một khuôn khổ vững chắc.

1. Nguyên Tắc Ân Điển và Tha Thứ: Đây là nền tảng không thể thiếu. Mọi gia đình tái lập đều bắt đầu từ sự tha thứ. Cô-lô-se 3:13 dạy: “Hãy nhường nhịn nhau và tha thứ nhau, nếu người nầy có sự oán trách nghịch cùng kẻ khác. Chúa đã tha thứ anh em thể nào, thì anh em cũng phải tha thứ thể ấy.” Động từ Hy Lạp được dùng cho “tha thứ” là charizomai, bắt nguồn từ charis (ân điển). Tha thứ là ban ân điển, là trao cho người đã làm tổn thương mình một món quà mà họ không xứng đáng, giống như Chúa đã làm cho chúng ta. Không có ân điển và tha thứ thực sự, mọi nỗ lực tái lập chỉ là vỏ bọc.

2. Nguyên Tắc Trung Tín và Giao Ước Mới: Trong các gia đình tái lập sau ly hôn và tái hôn, câu hỏi về sự trung tín thường xuất hiện. Chúa Giê-xu dạy rõ về tính bền vững của giao ước hôn nhân (Ma-thi-ơ 19:6). Khi có sự tan vỡ đã xảy ra, điều quan trọng là xem xét hoàn cảnh dưới ánh sáng Lời Chúa (xem Ma-thi-ơ 5:32, 19:9 về ngoại tình). Dù trong hoàn cảnh nào, giao ước mới trong hôn nhân hiện tại phải được xây dựng trên sự trung tín tuyệt đối. Ma-la-chi 2:16 nhấn mạnh: “Vì Đức Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, có phán rằng Ngài ghét sự ly dị.” Động từ “ghét” (sane trong tiếng Hê-bơ-rơ) thể hiện thái độ mạnh mẽ của Đức Chúa Trời đối với sự phá vỡ giao ước. Do đó, một gia đình tái lập phải cam kết học bài học từ quá khứ và xây dựng sự trung tín không lay chuyển với Đức Chúa Trời và với nhau.

3. Nguyên Tắc Yêu Thương Agape: Tình yêu trong gia đình tái lập không thể dựa trên cảm xúc thất thường, mà phải dựa trên tình yêu agapē của Chúa. Ê-phê-sô 5:25 truyền: “Hỡi người làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội thánh, phó chính mình Ngài vì Hội thánh.” Tình yêu agapē này là sự lựa chọn hy sinh, phục vụ và tìm kiếm điều tốt nhất cho người kia. Trong một gia đình có con riêng, tình yêu này cần mở rộng đến những đứa trẻ không phải con ruột của mình, noi gương Chúa Giê-xu đón nhận và yêu thương tất cả.

4. Nguyên Tắc Vâng Phục và Các Vai Trò Theo Kinh Thánh: Gia đình tái lập cần tìm về trật tự Đức Chúa Trời đã định. Ê-phê-sô 5:22-33 và 6:1-4 vạch ra các vai trò: người chồng/chă yêu thương, lãnh đạo thuộc linh; người vợ/vợ tùng phục với lòng tôn trọng; con cái vâng lời cha mẹ; cha mẹ nuôi dạy con cái trong sự khuyên dạy của Chúa. Trong bối cảnh tái lập, việc áp dụng cần sự khôn ngoan và mềm mại đặc biệt. Ví dụ, người cha dượng/mẹ kế không thể áp đặt quyền “cha/mẹ” ngay lập tức, nhưng có thể dần dần thực thi trách nhiệm với tình yêu thương và sự tôn trọng cha/mẹ ruột của đứa trẻ.

Kinh Thánh ghi lại những câu chuyện chân thực về các gia đình gặp khủng hoảng và tìm kiếm sự phục hồi.

• Gia Đình của Gia-cốp: Một gia đình đa thê với sự ganh ghét, lừa dối giữa các anh em (Ru-bên, Giu-đa, Giô-sép). Sự tan vỡ dẫn đến việc Giô-sép bị bán làm nô lệ. Nhưng cuối cùng, chính Đức Chúa Trời đã dùng sự ác để hóa thành lành (Sáng thế ký 50:20), dẫn đến cuộc đoàn tụ đầy nước mắt và tha thứ tại Ai Cập. Đây là bài học về sự chủ động tha thứ (của Giô-sép) và quyền tể trị của Đức Chúa Trời trong việc hàn gắn.
• Gia Đình của Ô-sê: Cuộc hôn nhân của tiên tri Ô-sê với Gô-me là một minh họa sống động về một gia đình tan vỡ vì tội tà dâm và được kêu gọi tái lập. Dù Gô-me phản bội, Đức Chúa Trời truyền cho Ô-sê: “Hãy lại đi, hãy yêu một người đàn bà…” (Ô-sê 3:1). Hành động mua vợ về (kārah – mua chuộc, chuộc lại) này là hình bóng về tình yêu cứu chuộc, không bỏ cuộc của Đức Chúa Trời dành cho dân Ngài. Nó dạy chúng ta rằng tình yêu trong gia đình tái lập có thể đòi hỏi sự “chuộc lại” đầy đau đớn nhưng đầy quyền năng.
• Chúa Giê-xu và Gia Đình Thuộc Linh: Chúa Giê-xu mở rộng định nghĩa về gia đình. Khi được báo rằng mẹ và anh em Ngài đang tìm, Ngài phán: “Ai là mẹ ta, ai là anh em ta?... Kìa, mẹ ta và anh em ta; vì ai làm theo ý muốn Đức Chúa Trời ta, thì nấy là anh em, chị em ta, và mẹ ta vậy.” (Mác 3:33-35). Điều này không phủ nhận gia đình tự nhiên, nhưng khẳng định một gia đình thuộc linh lớn hơn – Hội Thánh – nơi mọi người được tái lập làm con cái Đức Chúa Trời. Đây là sự nâng đỡ lớn lao cho những ai cảm thấy gia đình tự nhiên của mình không trọn vẹn.

Làm thế nào để áp dụng các nguyên tắc Kinh Thánh vào thực tế phức tạp của một gia đình tái lập?

1. Đặt Chúa Giê-xu Làm Nền Tảng và Người Hòa Giải: Mọi sự tái lập phải bắt đầu từ mối quan hệ cá nhân với Chúa Giê-xu. Cả hai người cần đầu phục Ngài làm Chủ. II Cô-rinh-tô 5:17-18 nói: “Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới… Mọi điều ấy đều là bởi Đức Chúa Trời, Ngài đã làm cho chúng ta nhờ Đấng Christ được hòa thuận lại với Ngài, và giao chức vụ giảng hòa cho chúng ta.” Chính Ngài ban quyền năng để hòa giải.
2. Tìm Kiếm Sự Tư Vấn và Hỗ Trợ Từ Hội Thánh: Đừng cố gắng một mình. Hãy tìm kiếm sự dạy dỗ, tư vấn từ những người lãnh đạo thuộc linh trưởng thành và tin kính trong Hội Thánh địa phương (Ga-la-ti 6:2). Tham gia các nhóm nhỏ hoặc môn đồ hóa cho các cặp vợ chồng có thể cung cấp sự hỗ trợ cần thiết.
3. Xây Dựng Lòng Tin Cậy Cách Kiên Nhẫn: Lòng tin bị phản bội cần thời gian để chữa lành. Hãy nhất quán trong lời nói và hành động. Rô-ma 12:12 khích lệ: “Hãy vui mừng trong sự trông cậy, nhịn nhục trong sự hoạn nạn, bền lòng mà cầu nguyện.”
4. Giải Quyết Các Vấn Đề Về Con Cái Cách Khôn Ngoan: Đối với con riêng, hãy tôn trọng mối quan hệ của chúng với cha/mẹ ruột. Không nói xấu người phối ngẫu cũ trước mặt con. Từng bước xây dựng tình bạn và sự hướng dẫn với tư cách là một người bạn Cơ Đốc trưởng thành, hơn là áp đặt quyền làm cha/mẹ. Dạy con cái về tình yêu và sự tha thứ của Chúa.
5. Nuôi Dưỡng Đời Sống Thuộc Linh Chung: Cùng nhau cầu nguyện, đọc Kinh Thánh, thờ phượng và phục vụ. Điều này xây dựng một căn tính mới – “một gia đình thờ phượng Chúa”. Giô-suê 24:15 là lời tuyên bố mạnh mẽ: “Nhưng ta và nhà ta sẽ phục sự Đức Giê-hô-va.”

Hành trình tái lập một gia đình không phải là con đường bằng phẳng. Nó đầy rẫy những thách thức, ký ức đau thương và những kỳ vọng chưa được đáp ứng. Tuy nhiên, đối với Cơ Đốc nhân, đây không phải là một nhiệm vụ bất khả thi. Chúng ta phục vụ một Đức Chúa Trời chuyên tạo nên sự mới (Khải huyền 21:5) và hàn gắn kẻ tan vỡ lòng (Thi thiên 147:3).

Lời hứa của Chúa trong Giê-rê-mi 32:27 vang lên đầy quyền năng: “Nầy, ta là Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của mọi xác thịt; có sự gì khó quá cho ta chăng?” Không có vết thương nào quá sâu, không có mối quan hệ nào hư hỏng quá mức đến nỗi ân điển cứu chuộc của Chúa Giê-xu Christ không thể chạm đến và biến đổi.

Gia đình tái lập của Cơ Đốc nhân, khi được xây dựng trên đá là Lời Chúa và sự vâng phục Ngài (Ma-thi-ơ 7:24-25), sẽ trở thành một chứng tích sống động về quyền năng phục hồi của Phúc Âm. Nó không phải là một gia đình “hạng hai”, mà có thể trở thành một bức tranh đẹp về sự cứu chuộc, nơi tình yêu agapē của Đấng Christ chiến thắng mọi tổn thương quá khứ, và trở thành nguồn phước cho thế hệ hiện tại và tương lai.

Hãy bước đi trong sự khiêm nhường, kiên nhẫn và đầy dẫy đức tin, vì biết rằng “Đấng đã gọi anh em là thành tín, chính Ngài sẽ làm việc đó.” (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:24).