Châm Cứu, Bấm Huyệt Và Người Tin Lành: Xem Xét Dưới Ánh Sáng Kinh Thánh
Trong xã hội hiện đại, việc tìm kiếm các phương pháp chăm sóc sức khỏe thay thế bên cạnh y học phương Tây ngày càng phổ biến. Trong số đó, châm cứu và bấm huyệt – những liệu pháp xuất xứ từ nền y học cổ truyền phương Đông – thường được nhiều người quan tâm. Đối với một Cơ Đốc nhân, mọi quyết định trong đời sống, từ lớn đến nhỏ, đều cần được soi rọi dưới ánh sáng Lời Chúa. Vậy, người tin Chúa có nên tham gia châm cứu hay bấm huyệt không? Câu trả lời không đơn giản là "có" hay "không", mà đòi hỏi một sự phân định khôn ngoan, dựa trên sự hiểu biết về bản chất của các liệu pháp này và các nguyên tắc vững vàng từ Kinh Thánh.
Trước khi đi đến phần đánh giá thần học, chúng ta cần hiểu rõ đối tượng mình đang bàn luận. Châm cứu (Acupuncture) là kỹ thuật dùng kim châm vào những điểm cụ thể trên cơ thể (gọi là "huyệt") với mục đích chữa bệnh, giảm đau, hoặc điều hòa chức năng cơ thể. Bấm huyệt (Acupressure) cũng tác động lên các huyệt đạo tương tự, nhưng bằng lực tay, ngón tay thay vì dùng kim.
Về mặt lý thuyết nền tảng, cả hai phương pháp này đều dựa trên quan niệm về "khí" (Qi hay Chi - 氣) - một dạng năng lượng sống luân chuyển trong cơ thể qua các đường kinh lạc. Sự mất cân bằng hay tắc nghẽn dòng chảy của "khí" được cho là nguyên nhân gây bệnh. Việc châm cứu hay bấm huyệt nhằm mục đích khơi thông, điều hòa dòng "khí" này để phục hồi sự cân bằng và sức khỏe.
Là con cái Chúa, chúng ta có vài nguyên tắc nền tảng không thể bỏ qua khi xem xét bất kỳ thực hành nào:
1. Thân Thể Là Đền Thờ Của Đức Thánh Linh:
Kinh Thánh dạy rõ: “Hay là, anh em chẳng biết rằng thân thể của anh em là đền thờ của Đức Thánh Linh đang ngự trong anh em, là Đấng mà anh em đã nhận bởi Đức Chúa Trời, và anh em chẳng phải thuộc về chính mình sao?” (I Cô-rinh-tô 6:19). Việc chăm sóc thân thể là trách nhiệm thiêng liêng. Tuy nhiên, "chăm sóc" ở đây phải hài hòa giữa thể chất và thuộc linh, đảm bảo không có điều gì làm ô uế đền thờ của Chúa.
2. Cấm Mê Tín Dị Đoan Và Sự Thờ Phượng Đơn Nhất:
Xuyên suốt Kinh Thánh, Đức Chúa Trời nghiêm cấm dân sự Ngài dính dáng đến các thực hành, hệ thống tín ngưỡng hay triết lý tôn thờ các thần khác. “Chớ mang ách chung với kẻ chẳng tin... Ấy vậy, Chúa phán: Hãy ra khỏi giữa chúng nó, hãy phân rẽ ra khỏi chúng nó, đừng đá động đến đồ ô uế” (II Cô-rinh-tô 6:14, 17). Sự phân rẽ này trước hết là về mặt thuộc linh và thờ phượng.
3. Mọi Sự Đều Có Phép Làm, Nhưng Chẳng Phải Mọi Sự Đều Có Ích:
Sứ đồ Phao-lô đưa ra nguyên tắc tự do có trách nhiệm: “Mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng phải mọi sự đều có ích; mọi sự tôi có phép làm, nhưng chẳng để sự gì bắt phục được tôi.” (I Cô-rinh-tô 6:12). Chúng ta được tự do, nhưng tự do ấy phải được sử dụng để làm vinh hiển Chúa và gây dựng cho chính mình, không trở thành nô lệ cho bất cứ điều gì.
4. Sự Khôn Ngoan Đến Từ Nơi Chúa:
Khi đối diện với những vấn đề phức tạp, chúng ta cần cầu xin sự khôn ngoan từ Đấng ban cho mọi người cách rời rộng: “Ví bằng trong anh em có kẻ kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, mà không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho.” (Gia-cơ 1:5).
Đây là điểm then chốt. Chúng ta cần phân biệt giữa kỹ thuật cơ học (việc dùng kim kích thích vào mô, cơ, dây thần kinh) và hệ thống triết lý/tín ngưỡng bao trùm lên nó (thuyết âm dương, ngũ hành, kinh lạc, khí).
Góc Nhìn Thứ Nhất: Kỹ Thuật Y Học Thuần Túy
Ngày nay, nhiều nghiên cứu khoa học phương Tây chứng minh hiệu quả của châm cứu trong việc giảm đau, điều trị buồn nôn... mà không cần viện dẫn đến khái niệm "khí". Họ giải thích rằng việc châm kim kích thích giải phóng endorphin (morphin nội sinh), tác động đến hệ thần kinh trung ương, và tăng lưu thông máu cục bộ. Ở góc độ này, châm cứu có thể được xem như một thủ thuật vật lý trị liệu. Nếu một Cơ Đốc nhân chỉ tiếp cận nó với tư cách một liệu pháp kích thích thần kinh cơ học, với bác sĩ không đề cập hay cổ vũ các khái niệm tâm linh liên quan, thì có thể có không gian để cân nhắc. Tuy nhiên, rất khó để tách rời hoàn toàn.
Góc Nhìn Thứ Hai: Hệ Thống Triết Lý/Tín Ngưỡng Đối Nghịch
Vấn đề nảy sinh khi bản thân nền tảng lý thuyết của châm cứu/bấm huyệt gắn liền với thuyết vật linh (animism), Đạo giáo (Taoism) và Phật giáo. Khái niệm "khí" không đơn thuần là không khí hay hơi thở, mà là một khái niệm năng lượng tâm linh phổ quát, mang tính phiếm thần (pantheistic – tin rằng thần linh hiện diện trong vạn vật). Kinh Thánh dạy rõ rằng: “Chớ có tin cậy nơi các quan trưởng, Cũng đừng nhờ cậy nơi con loài người, là nơi không có sự cứu” (Thi Thiên 146:3). Sự chữa lành cuối cùng đến từ Đức Chúa Trời (Xuất Ê-díp-tô Ký 15:26), chứ không phải từ việc điều khiển một dòng năng lượng vô danh trong vũ trụ. Tham gia vào một hệ thống tin rằng sức khỏe được quyết định bởi dòng "khí" vô nhân cách là đi ngược lại với niềm tin vào một Đức Chúa Trời có nhân vị, toàn năng và là nguồn sự sống duy nhất.
Góc Nhìn Thứ Ba: Nguy Cơ Mở Cửa Cho Tà Linh
Đây là mối quan tâm nghiêm trọng. Nhiều thầy châm cứu/bấm huyệt không chỉ dừng ở việc chữa đau lưng, mà còn tuyên bố điều trị các vấn đề do "ma ám", "vong bám", hoặc mất cân bằng tâm linh. Họ có thể kết hợp với bói toán, phong thủy, hoặc các nghi thức thần bí khác. Kinh Thánh cảnh báo rõ ràng về những thực hành liên quan đến ma thuật và đồng bóng: “Chớ nên có ai trong vòng ngươi... tìm đến đồng cốt, thầy phù thủy, kẻ hay hỏi ám chỉ. Vì Đức Giê-hô-va lấy làm gớm ghiếc kẻ làm các việc ấy” (Phục Truyền Luật Lệ Ký 18:10-12). Dù ý định ban đầu của chúng ta chỉ là chữa đau vai, nhưng việc tự nguyện đặt mình vào một môi trường hoặc hệ thống tin tưởng như vậy có thể mở ra một cánh cửa nguy hiểm về mặt thuộc linh mà chúng ta không lường trước được.
Dựa trên những phân tích trên, đây là một số hướng dẫn thực tiễn:
1. Ưu Tiên Tìm Kiếm Sự Chữa Lành Từ Chúa Và Các Phương Pháp Trung Lập:
Trước hết, hãy đem mọi nhu cầu, lo lắng về sức khỏe đến với Chúa trong lời cầu nguyện đức tin (Gia-cơ 5:14-15). Ngài là Đấng Chữa Lành (Giê-hô-va Rapha - Xuất Ê-díp-tô Ký 15:26). Hãy ưu tiên sử dụng các phương pháp y học hiện đại hoặc vật lý trị liệu dựa trên giải phẫu, sinh lý học thuần túy, không gắn với bất kỳ hệ thống tín ngưỡng ngoại lai nào.
2. Thẩm Vấn Và Phân Biệt:
Nếu bạn vẫn cân nhắc châm cứu/bấm huyệt, hãy đặt những câu hỏi quan trọng:
- Người thầy/chuyên gia đó có tin và giảng giải về "khí", "kinh lạc", "âm dương" như những thực thể tâm linh không?
- Họ có kết hợp với các thực hành như bói toán, xem chỉ tay, cúng bái không?
- Họ có đề cập đến việc "giải vong", "trấn yểm" hay không?
- Họ tôn vinh và quy vinh hiển cho ai – cho một hệ thống triết lý, hay chỉ đơn thuần là kỹ thuật?
3. Tìm Kiếm Người Cùng Đức Tin (Nếu Có Thể):
Nếu bạn tìm được một nhà vật lý trị liệu hoặc bác sĩ cũng là Cơ Đốc nhân và sử dụng kỹ thuật châm kim như một liệu pháp kích thích thần kinh cơ học thuần túy, thì đó có thể là một lựa chọn an toàn hơn để tham khảo. Sự đồng cảm trong đức tin sẽ giúp bạn tránh được các yếu tố tâm linh lạ.
4. Giữ Vững Lập Trường Thuộc Linh:
Trong bất kỳ môi trường nào, hãy luôn ghi nhớ bạn thuộc về Chúa. Nếu cảm thấy bất an, bị ép buộc tin theo một giáo lý lạ, hoặc nghe thấy những lời giảng giải trái với Kinh Thánh, hãy mạnh mẽ từ chối và rời đi. “Hãy kềm giữ tấm lòng của con hơn hết, Vì các nguồn sự sống do nơi nó mà ra.” (Châm Ngôn 4:23).
5. Sử Dụng Sự Tự Do Có Trách Nhiệm:
Cuối cùng, đây là vấn đề của lương tâm được Lời Chúa soi dẫn. “Phàm việc gì tự nó không phải là tội lỗi, nhưng người nào cho là tội lỗi, thì là tội lỗi cho người ấy.” (Rô-ma 14:14b - bản diễn ý). Nếu bạn tin chắc rằng mình chỉ sử dụng một kỹ thuật vật lý và lương tâm bạn được bình an trước mặt Chúa, đó là sự tự do của bạn. Nhưng nếu bạn nghi ngờ, hoặc nó gây vấp phạm cho anh em mình, thì tốt hơn hết là kiêng cữ (Rô-ma 14:20-21).
Câu hỏi "Có nên tham gia châm cứu/bấm huyệt không?" đưa chúng ta vào một cuộc kiểm nghiệm về đức tin và sự khôn ngoan phân biệt. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta tin nơi một Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đấng tạo dựng thân thể chúng ta cách lạ lùng (Thi Thiên 139:14) và ban Con Ngài để cứu chuộc toàn bộ con người chúng ta – linh, hồn, và thân thể (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:23).
Việc chữa bệnh, trước hết và trên hết, thuộc về lãnh vực đức tin và sự nhận biết Chúa. Mọi lựa chọn chăm sóc sức khỏe phải tôn cao Đấng Christ, bảo vệ sự trong sạch thuộc linh của đền thờ Ngài, và không được mâu thuẫn với Lời Chúa. Hãy cầu nguyện, tra xem Kinh Thánh, tìm kiếm sự khuyên bảo từ những mục sư, trưởng lão khôn ngoan, và để Đức Thánh Linh dẫn dắt bạn đến quyết định đem lại sự bình an và vinh hiển cho Đức Chúa Trời.
Hãy ghi nhớ lời khuyên của sứ đồ Phao-lô: “Hỡi kẻ rất yêu dấu, chớ nên tin cậy mọi thần, nhưng hãy thử cho biết các thần có phải đến từ Đức Chúa Trời chăng; vì có nhiều tiên tri giả đã hiện ra trong thiên hạ.” (I Giăng 4:1). Sự thử nghiệm bằng Lời Chúa và sự nhạy bén thuộc linh là vũ khí tối cần thiết cho Cơ Đốc nhân trong mọi thời đại.