Giáo hội Thống nhất là gì?

Khi nói đến cụm từ "Giáo Hội Thống Nhất," tâm trí nhiều người có thể hướng đến một tổ chức giáo hội cụ thể nào đó trong lịch sử hoặc hiện tại. Tuy nhiên, với tư cách là những người nghiên cứu Kinh Thánh Tin Lành, chúng ta phải quay về với Lời Hằng Sống của Đức Chúa Trời để tìm hiểu ý nghĩa thần học căn bản và sâu sắc nhất của "sự thống nhất" hay "hiệp nhất" trong Hội Thánh của Chúa Giê-xu Christ. Bài viết này sẽ khảo sát khái niệm này dưới ánh sáng của Kinh Thánh, phân tích nền tảng, bản chất, và biểu hiện của một Hội Thánh thật sự thống nhất theo ý muốn của Đức Chúa Trời.

Sự hiệp nhất của Hội Thánh không phải là một ý tưởng của loài người, mà bắt nguồn từ chính trái tim của Đức Chúa Trời và được bày tỏ qua Đấng Christ. Trọng tâm của vấn đề này nằm trong Giăng 17, thường được gọi là "Lời Cầu Nguyện Thầy Tế Lễ" của Chúa Giê-xu.

"Con chẳng vì họ mà cầu xin thế gian nữa, nhưng vì những kẻ Cha đã giao cho Con, và họ thuộc về Cha... Hết thảy đều hiệp làm một, như Cha ở trong Con, và Con ở trong Cha; lại để cho họ cũng hiệp làm một trong Ta, đặng thế gian tin rằng Cha đã sai Con đến." (Giăng 17:9, 21 - Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Ở đây, Chúa Giê-xu đã cầu nguyện cho sự hiệp nhất của những người tin Ngài. Cần lưu ý mấy điểm then chốt:

• Bản chất của sự hiệp nhất: Sự hiệp nhất mà Chúa Giê-xu nói đến được mô tả là giống như sự hiệp nhất giữa Cha và Con – một sự hiệp nhất thuộc linh, trong tình yêu thương, mục đích và bản tính. Từ Hy Lạp được dùng là "hen" (εἷς) và "henotes" (ἑνότης), nhấn mạnh đến tính chất một, thống nhất, không phân chia.
• Mục đích của sự hiệp nhất: "Đặng thế gian tin." Sự hiệp nhất chân thật của Hội Thánh là một chứng cớ hùng hồn cho thế gian về thực tại của Đấng Christ và tình yêu của Đức Chúa Trời. Sự chia rẽ, ngược lại, làm vấp phạm cho chứng nhân này.
• Phạm vi của sự hiệp nhất: "Những kẻ Cha đã giao cho Con" – tức là tất cả những người thật sự tin nhận Chúa Giê-xu Christ, không phân biệt thời đại, dân tộc, hay nền văn hóa.

Một nền tảng vững chắc khác được Sứ đồ Phao-lô trình bày trong Ê-phê-sô 4:1-6:

"Vậy, tôi là kẻ tù trong Chúa khuyên anh em phải ăn ở một cách xứng đáng với chức phận mà Chúa đã gọi anh em, phải khiêm nhường đến đều, mềm mại đến đều, phải nhịn nhục, lấy lòng thương yêu mà chìu nhau; dùng dây hòa bình mà giữ gìn sự hiệp một của Thánh Linh. Chỉ có một thân, một Thánh Linh, như anh em bởi chức phận mình đã được gọi đến một sự trông cậy mà thôi; chỉ có một Chúa, một đức tin, một phép báp-têm; chỉ có một Đức Chúa Trời và một Cha của mọi người, Ngài là trên cả mọi người, giữa mọi người và ở trong mọi người."

Đoạn Kinh Thánh này cho chúng ta "bảy cái một" làm nền tảng cho sự hiệp nhất của Hội Thánh: Một Thân (Thể), một Thánh Linh, một sự trông cậy, một Chúa, một đức tin, một phép báp-têm, một Đức Chúa Trời. Sự hiệp nhất này là một thực tại thuộc linh ("sự hiệp một của Thánh Linh") mà chúng ta được kêu gọi để "giữ gìn" bằng thái độ và hành vi khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục và yêu thương.

Từ những nền tảng trên, chúng ta có thể định nghĩa "Giáo Hội Thống Nhất" theo Kinh Thánh như sau:

Giáo Hội Thống Nhất là toàn thể thân thể thuộc linh của Đấng Christ, gồm mọi người thật lòng tin nhận sự chết chuộc tội và sự sống lại của Ngài, được Đức Thánh Linh làm phép báp-têm vào trong một thân, bất chấp mọi khác biệt về chủng tộc, giai cấp, giới tính hay truyền thống giáo hội loài người (xem I Cô-rinh-tô 12:13; Ga-la-ti 3:28). Sự thống nhất này không phải là sự đồng nhất hay thống nhất về mặt tổ chức hành chính của loài người, mà là sự hiệp một trong Đức Thánh Linh, dựa trên lẽ thật căn bản của Phúc Âm và được biểu lộ qua tình yêu thương thánh.

Phân tích sâu hơn:

• Không phải là sự hợp nhất thể chế: Trong lịch sử, đã có nhiều nỗ lực hợp nhất các giáo hội, hệ phái dưới một cơ cấu tổ chức duy nhất. Trong khi một số nỗ lực có thể xuất phát từ thiện chí, Kinh Thánh không hề hứa hay truyền lệnh về một tổ chức giáo hội toàn cầu duy nhất về mặt hành chính. Hội Thánh trong Tân Ước là một thực tại thuộc linh (ekklesia - được gọi ra) và được biểu hiện cụ thể tại các địa phương (Hội Thánh tại thành Cô-rinh-tô, Ê-phê-sô...).
• Là sự hiệp một thuộc linh trong sự đa dạng: Sứ đồ Phao-lô dùng hình ảnh "thân thể" để mô tả Hội Thánh (I Cô-rinh-tô 12). Thân thể có nhiều chi thể với chức năng khác nhau, nhưng tất cả đều được điều khiển bởi một đầu là Đấng Christ. Sự hiệp nhất không xóa bỏ sự đa dạng, nhưng khiến sự đa dạng đó phục vụ cho sự gây dựng chung. Từ Hy Lạp "sōma" (σῶμα) nhấn mạnh tính hữu cơ, sống động và liên kết chặt chẽ của mối quan hệ này.
• Được neo chặt trong lẽ thật Phúc Âm: Sự hiệp nhất thật luôn xoay quanh và được xây dựng trên lẽ thật về Chúa Giê-xu Christ. Sứ đồ Gioan cảnh báo về những kẻ chống Đấng Christ, là những kẻ "đi ra" khỏi vòng các sứ đồ, chứng tỏ họ không thuộc về sự hiệp một thật (I Giăng 2:19). Sự hiệp nhất không thể đạt được bằng cách hy sinh các lẽ thật căn bản của Phúc Âm (như sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin, thần tính của Đấng Christ, thẩm quyền của Kinh Thánh).

Mặc dù sự hiệp nhất là một thực tại thuộc linh, nhưng trên thực tế, Hội Thánh thường bị chia rẽ. Kinh Thánh không ngây thơ về điều này và cho chúng ta thấy nguyên nhân:

• Tính xác thịt (xác thịt): "Vì anh em còn thuộc về xác thịt. Bởi chưng giữa anh em có sự ghen ghét và tranh cạnh, thì anh em há chẳng phải là tánh xác thịt, ăn ở như người thế gian sao?" (I Cô-rinh-tô 3:3). Sự kiêu ngạo, tranh cạnh, tư dục là kẻ thù lớn nhất của sự hiệp nhất.
• Giáo lý sai lầm: Các sứ đồ thường phải chiến đấu chống lại những giáo sư giả đem vào sự dối trá, gây chia rẽ (Công vụ 20:29-30; Ga-la-ti 1:6-9).
• Thành kiến văn hóa và sắc tộc: Vấn đề giữa tín hữu gốc Do Thái và gốc Ngoại bang trong Hội Thánh đầu tiên là một minh chứng (Công vụ 15, Ga-la-ti 2).

Lời kêu gọi của Kinh Thánh là hãy nỗ lực để giữ gìn sự hiệp nhất đó:

"Vậy, nếu trong Đấng Christ có điều yên ủi nào, nếu có điều yêu thương nào, nếu có sự thông công nào của Thánh Linh, nếu có lòng thương xót và cảm động nào, thì anh em hãy hiệp ý với nhau, đồng tình yêu thương, đồng tâm, đồng tư tưởng mà làm cho tôi vui mừng trọn vẹn. Chớ làm sự chi vì lòng tranh cạnh hoặc vì hư vinh, nhưng hãy khiêm nhường, coi người khác như tôn trọng hơn mình." (Phi-líp 2:1-3).

Động từ "hiệp ý" trong Phi-líp 2:2 là "phroneō" (φρονέω), có nghĩa là suy nghĩ, có cùng một tâm trí, một thái độ. Điều này đòi hỏi một sự biến đổi tâm trí (Rô-ma 12:2) và việc mang lấy tâm trí của Đấng Christ – tâm trí của sự khiêm nhường và hy sinh (Phi-líp 2:5-8).

Lẽ thật về Hội Thánh thống nhất phải được sống ra trong đời sống hằng ngày của chúng ta:

1. Trong Mối Quan Hệ Cá Nhân Với Các Tín Hữu:

• Thực hành sự tha thứ và hòa giải: Khi có sự xúc phạm, hãy làm theo Ma-thi-ơ 18:15-17. Sự tha thứ là huyết mạch của sự hiệp nhất.
• Tránh sự nói hành và phàn nàn: Những lời nói tiêu cực sau lưng nhau là chất độc phá hoại sự hiệp một. "Chớ có một lời dữ nào ra từ miệng anh em; nhưng khi đáng nói, hãy nói một vài lời lành giúp ơn cho và có ích lợi cho kẻ nghe đến." (Ê-phê-sô 4:29).
• Tích cực khích lệ và gây dựng: Tìm kiếm cơ hội để nói lời tốt lành, khích lệ đức tin và sự phục vụ của anh chị em mình (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:11).

2. Trong Đời Sống Hội Thánh Địa Phương:

• Trung tín trong sự nhóm lại: "Chớ bỏ sự nhóm lại như mấy kẻ quen làm, nhưng phải khuyên bảo nhau..." (Hê-bơ-rơ 10:25). Sự hiện diện và tham gia tích cực là một cách thực tế để thể hiện và củng cố mối liên kết.
• Hầu việc với tinh thần khiêm nhường: Mỗi người hãy dùng ân tứ mình để phục vụ lẫn nhau, như người quản lý trung tín của Đức Chúa Trời (I Phi-e-rơ 4:10). Đừng tìm kiếm địa vị hay sự tôn vinh cho riêng mình.
• Thuận phục sự dạy dỗ lành mạnh và sự lãnh đạo chính đáng: Hãy tôn trọng và vâng phục những người lãnh đạo Hội Thánh, những người canh giữ linh hồn bạn (Hê-bơ-rơ 13:17).

3. Trong Cái Nhìn Với Các Tín Hữu Thuộc Hệ Phái Khác:

• Tập trung vào những điều căn bản: Hãy nhận biết và tôn trọng những anh chị em thật lòng tin nhận Chúa Giê-xu Christ là Chúa và Cứu Chúa, dù họ có thể có những tập quán thờ phượng hay quan điểm thần học phụ khác với chúng ta. Câu hỏi then chốt là: "Người này có tin vào Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời, đã chết vì tội lỗi và sống lại không?"
• Hợp tác vì Phúc Âm: Khi có thể, hãy mở lòng hợp tác trong các công tác truyền giáo, cứu trợ nhân đạo, hay những nỗ lực chung để làm sáng Danh Chúa và đem lại lợi ích cho cộng đồng, miễn là không phải hy sinh lẽ thật căn bản.
• Cầu nguyện cho sự hiệp một: Noi gương Chúa Giê-xu, chúng ta cũng hãy cầu nguyện cho sự hiệp một của tất cả những người tin Chúa, để thế gian có thể tin.

Kinh Thánh cho chúng ta một nghịch lý thánh: Sự hiệp nhất của Hội Thánh vừa là một thực tại đã hoàn thành trong Đấng Christ (chúng ta đã được đặt vào trong một Thân Thể), vừa là một mục tiêu cần theo đuổi (chúng ta phải gắng sức giữ gìn nó). Chúng ta không tạo ra sự hiệp nhất; chúng ta chỉ có thể bày tỏ và bảo vệ sự hiệp nhất mà Đức Thánh Linh đã tạo nên.

"Giáo Hội Thống Nhất" theo Kinh Thánh, do đó, không phải là một tổ chức hữu hình duy nhất, mà là một cộng đồng vô hình gồm mọi người được cứu chuộc, được liên kết với Đấng Christ và với nhau bởi Đức Thánh Linh. Nó được biểu lộ qua tình yêu thương, sự thuận phục cùng nhau dưới Lời Chúa, và sự hiệp một trong đức tin và mục đích rao truyền Phúc Âm.

Ước mong mỗi chúng ta, với tư cách là một chi thể trong Thân Thể mầu nhiệm ấy, sống mỗi ngày với tấm lòng khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục và chịu đựng lẫn nhau trong tình yêu thương. Hãy để đời sống chúng ta là một phương tiện để "giữ gìn sự hiệp một của Thánh Linh," hầu cho thế gian thấy và tin rằng Đức Chúa Cha đã sai Con Ngài là Chúa Giê-xu Christ đến để cứu chuộc nhân loại.

"Tôi, là kẻ tù trong Chúa, khuyên anh em phải ăn ở một cách xứng đáng với chức phận mà Chúa đã gọi anh em" (Ê-phê-sô 4:1).