Thầy bói là gì?

Trong xã hội hiện đại với nhiều bất ổn và lo âu, con người thường tìm đến những lời tiên tri, dự đoán về tương lai để tìm kiếm sự an ủi hoặc định hướng. Các hình thức như bói toán, tử vi, tarot, xem chỉ tay, gọi hồn, hay đồng cốt trở nên phổ biến dưới nhiều hình thức, đôi khi được khoác lên chiếc áo “văn hóa tâm linh” hay “khám phá bản thân”. Tuy nhiên, với cái nhìn của Lời Đức Chúa Trời, những thực hành này không vô hại. Chúng thuộc về một lĩnh vực thuộc linh nguy hiểm mà Kinh Thánh gọi là “sự tà thuật” hoặc “sự thờ hình tượng”. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào định nghĩa Kinh Thánh về “thầy bói”, những cảnh báo nghiêm khắc từ Chúa, và con đường đúng đắn cho Cơ Đốc nhân tìm kiếm sự hướng dẫn, bình an và hy vọng.

Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước) và Hy Lạp (Tân Ước), Kinh Thánh sử dụng nhiều từ ngữ khác nhau để mô tả các hoạt động liên quan đến “thầy bói”. Hiểu rõ các từ ngữ gốc này giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn.

A. Trong Cựu Ước (Tiếng Hê-bơ-rơ):

• “Qecem” (קֶסֶם): Thường được dịch là “bói khoa” hay “bói toán”, chỉ về hành động dùng các phương pháp (như xem tướng, xem điềm) để tiên đoán tương lai hoặc tìm kiếm sự hướng dẫn mà không hỏi ý Đức Giê-hô-va (Phục truyền 18:10).
• “`Onen” (עֹנֵן): Chỉ về người làm nghề “bói chước” (sorcery), thường liên quan đến việc quan sát các dấu hiệu, thời điểm (như ngày giờ, mây, chim chóc) để suy đoán (Phục truyền 18:10).
• “Yidde`onî” (יִדְּעֹנִי): Thường được dịch là “thầy bóng” hoặc “người cầu vong”. Từ này xuất phát từ gốc “yada” (biết), ám chỉ người tự xưng có khả năng giao tiếp với người chết để biết những điều bí ẩn (Lê-vi Ký 19:31, Phục truyền 18:11).
• “Doresh ‘el-hammethim” (דֹּרֵשׁ אֶל־הַמֵּתִים): Cụm từ có nghĩa đen là “kẻ cầu hỏi kẻ chết” (Phục truyền 18:11), mô tả rõ ràng hành động đồng bóng, gọi hồn.

B. Trong Tân Ước (Tiếng Hy Lạp):

• “Mageia” (μαγεία): Chỉ về thuật phù thủy, pháp thuật (Công vụ 8:9-11).
• “Pharmakeia” (φαρμακεία): Gốc từ liên quan đến dược phẩm, thuốc men, nhưng trong bối cảnh Kinh Thánh thường chỉ về việc sử dụng bùa phép, thuốc độc, hoặc các chất gây mê/ảo giác để thực hành tà thuật (Khải huyền 21:8, 22:15). Từ này là nguồn gốc của từ “pharmacy” (nhà thuốc) ngày nay, cho thấy sự liên hệ giữa tà thuật và việc sử dụng các chất.
• “Python” (Πύθων): Trong Công vụ 16:16, cô gái bị quỉ ám có “thần Python”. Đây là tham chiếu đến con rắn Python trong thần thoại Hy Lạp canh giữ đền thờ ở Delphi, nơi có bà đồng (Pythia) nói tiên tri. Từ này trở thành tên gọi chung cho các đồng cốt hoặc người bị quỷ sứ chiếm hữu để nói tiên tri (bói toán).

Tóm lại, “thầy bói” theo quan điểm Kinh Thánh không chỉ là người đoán vận mệnh. Đó là một thuật ngữ bao quát cho bất kỳ ai tham gia vào việc tìm kiếm kiến thức siêu nhiên, quyền năng, hoặc sự hướng dẫn từ bất kỳ nguồn nào không phải là Đức Chúa Trời chân thần và duy nhất, đặc biệt là thông qua sự can dự vào thế giới của các linh hồn, ma quỷ, hoặc các thực hành huyền bí bị Chúa cấm.

Thái độ của Đức Chúa Trời đối với các thực hành của thầy bói là hoàn toàn rõ ràng và kiên quyết: Ngài ghét và cấm tuyệt đối.

A. Luật Pháp Môi-se: Sự Cấm Đoán Tuyệt Đối
Phục truyền Luật lệ Ký 18:9-14 là phân đoạn then chốt: “Khi ngươi đã vào xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho, chớ tập bắt chước những sự gớm ghiếc của các dân tộc ấy. Ở giữa ngươi chớ nên có... kẻ bói khoa, thầy bóng, kẻ đồng bóng, thầy phù thủy, kẻ ếm chú, người đi hỏi đồng cốt, kẻ thuật số, hay là kẻ cầu vong. Vì Đức Giê-hô-va lấy làm gớm ghiếc kẻ làm các việc đó.” (câu 9-12a).

Lý do được đưa ra: “Ấy là vì các dân tộc đó nghe theo thầy bói và kẻ bói khoa; nhưng về phần ngươi, Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi không cho phép ngươi làm như vậy.” (câu 14). Dân Y-sơ-ra-ên được tách biệt để thuộc về Chúa. Việc tìm kiếm sự hướng dẫn từ các thầy bói là phản bội giao ước với Đức Giê-hô-va, Đấng đã trực tiếp phán với họ qua các tiên tri (Phục truyền 18:15-19).

B. Hình Phạt Nghiêm Trọng
Lê-vi Ký 20:6 tuyên bố: “Còn ai cầu vong hay là thầy bóng, ta sẽ ngoảnh mặt lại cùng nó, tuyệt nó khỏi dân sự nó.” Thậm chí, hình phạt tử hình được áp dụng: “Kẻ nào đồng bóng, hoặc thầy bóng, hẳn phải bị xử tử...” (Lê-vi Ký 20:27). Sự nghiêm khắc này cho thấy tính chất nghiêm trọng của tội lỗi này. Nó không phải là “tội nhẹ” hay “tò mò vô hại”, mà là sự liên lụy trực tiếp với các thế lực thù nghịch với Đức Chúa Trời.

C. Sự Thất Bại của Thầy Bói và Sự Thành Tín của Chúa
Câu chuyện về vua Sau-lơ trong 1 Sa-mu-ên 28 là một minh họa bi thảm. Khi Đức Chúa Trời không đáp lời, Sau-lơ đã cải trang đến hỏi bà đồng bóng ở En-đô-rơ, yêu cầu bà gọi tiên tri Sa-mu-ên lên. Hành động này đã khiến Sau-lơ bị Đức Chúa Trời lìa bỏ hoàn toàn và dẫn đến cái chết của ông (1 Sử ký 10:13-14). Trái ngược, tiên tri I-sai-a chế giễu những thầy bói của Ba-by-lôn, cho thấy sự vô dụng của chúng trước sự tể trị tối cao của Đức Chúa Trời: “Hãy cầm lấy các thầy bói, là những kẻ từ khi còn thơ chỉ thấy sự hiện thấy mà ngươi đã mệt nhọc... chúng nó chẳng cứu được ngươi...” (Ê-sai 47:13-15).

Tân Ước tiếp nối và làm sáng tỏ lời cảnh báo này trong ánh sáng của Chúa Giê-xu Christ.

A. Chúa Giê-xu và Các Thế Lực Thuộc Linh
Chúa Giê-xu thường xuyên đối diện và đuổi quỷ (Ma-thi-ơ 8:16, 28-34). Quyền năng của Ngài lớn hơn mọi thế lực tà linh. Sứ đồ Phao-lô cũng dạy rằng: “Tôi không muốn anh em giao thông với ma quỉ. Anh em không thể uống chén của Chúa và cũng uống chén của ma quỉ.” (1 Cô-rinh-tô 10:20-21). Các thực hành của thầy bói thực chất là “giao thông với ma quỉ”, thờ phượng các thần khác, và do đó hoàn toàn không tương hợp với đời sống trong Chúa.

B. Sự Kiện tại Thành Phi-líp (Công vụ 16:16-24)
Câu chuyện về cô gái bị quỉ Python (vật tổ) ám là ví dụ rõ ràng. Cô ta “phép bói khoa” và kiếm nhiều tiền cho chủ. Khi cô ta theo Phao-lô và Si-la mà la lên: “Những người này là đầy tớ của Đức Chúa Trời Rất Cao, rao truyền cho các ngươi đạo cứu rỗi.” (câu 17). Nghe nhiều ngày, Phao-lô quay lại nói với quỷ: “Ta nhơn danh Đức Chúa Jêsus Christ mà truyền lịnh cho mầy: phải ra khỏi người đàn bà nầy.” (câu 18). Quỷ bị đuổi ra, và cô gái được giải thoát khỏi nghề “thầy bói”. Điều này cho thấy:

1. Nguồn gốc thực sự của “năng lực” bói toán có thể là từ ma quỷ.
2. Danh Chúa Giê-xu Christ có quyền năng phá hủy mọi xiềng xích của tà thuật.
3. Hậu quả của sự giải cứu có thể dẫn đến sự chống đối từ thế gian (chủ cô gái kiện Phao-lô).

C. Danh Sách Của Sứ Đồ Phao-lô và Sứ Đồ Giăng
Phao-lô liệt kê “phù phép” (pharmakeia) là một việc làm của xác thịt và những kẻ làm như vậy “sẽ không được hưởng nước Đức Chúa Trời” (Ga-la-ti 5:20-21). Trong sách Khải huyền, những kẻ “hay sợ sệt, chẳng tin, đáng ghê tởm, giết người, dâm loạn, phù phép (pharmakeia), thờ hình tượng, và mọi kẻ nói dối” sẽ có phần trong hồ lửa (Khải huyền 21:8). Họ cũng bị loại ra khỏi thành thánh (Khải huyền 22:15). Điều này một lần nữa khẳng định sự nghiêm trọng đời đời của tội lỗi này.

Làm thế nào để áp dụng những lẽ thật này vào đời sống hằng ngày?

A. Tuyệt Đối Tránh Xa Mọi Hình Thức
Điều này bao gồm không chỉ việc đi xem bói, mà còn cả việc đọc tử vi cho vui, xem tarot, chơi các trò bói toán trên mạng, sử dụng bùa may mắn, tham gia các buổi gọi hồn, cầu cơ, hoặc tìm đến các “thầy”, “cô” để giải hạn, xem phong thủy nhà cửa với niềm tin mê tín. Ngay cả việc “thử cho biết” cũng nguy hiểm, vì nó mở cánh cửa tâm linh cho sự tò mò không đáng có (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:22).

B. Tìm Kiếm Sự Hướng Dẫn Từ Đúng Nguồn
Thay vì hỏi thầy bói, chúng ta có:

• Lời Đức Chúa Trời (Kinh Thánh): Là “ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi.” (Thi thiên 119:105). Mọi nguyên tắc sống, sự khôn ngoan căn bản đều có ở đây.
• Sự Cầu Nguyện: Trong mọi sự hãy cầu nguyện, trình dâng nhu cầu lên Chúa (Phi-líp 4:6). Hãy xin sự khôn ngoan từ Ngài, là Đấng ban cho cách rộng rãi (Gia-cơ 1:5).
• Sự Hướng Dẫn của Đức Thánh Linh: Ngài sẽ dẫn dắt chúng ta vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13). Sự bình an của Đấng Christ cai quản trong lòng là thước đo quan trọng (Cô-lô-se 3:15).
• Hội Thánh và Người Lãnh Đạo Thuộc Linh Trưởng Thành: Hãy tìm kiếm lời khuyên khôn ngoan từ những người kính sợ Chúa (Châm ngôn 11:14, 15:22).

C. Giải Cứu và Tẩy Sạch
Nếu một người đã từng dính dáng sâu đến các thực hành này (từng là thầy bói, hay thường xuyên đi xem bói), con đường giải cứu là:

1. Ăn năn thật lòng: Xưng tội cụ thể với Chúa, từ bỏ mọi dụng cụ, sách vở, liên hệ liên quan (Công vụ 19:18-19).
2. Nhận sự tha thứ bởi huyết Chúa Giê-xu: Tin cậy rằng Đấng Christ đã phá tan quyền lực của ma quỷ trên thập tự giá (Cô-lô-se 2:15).
3. Đầy dẫy Đức Thánh Linh: Một căn nhà đã được quét dọn sạch sẽ cần được Chúa ngự vào, nếu không, tà linh có thể trở lại mạnh hơn (Ma-thi-ơ 12:43-45). Hãy sống đời sống được đầy dẫy Thánh Linh qua Lời Chúa và cầu nguyện.
4. Tìm kiếm sự giúp đỡ từ Hội Thánh: Cần sự cầu nguyện, nâng đỡ và môn đệ hóa từ các tín hữu trưởng thành.

Thầy bói, dưới mọi hình thức, đại diện cho sự nổi loạn của loài người muốn nắm bắt tương lai và kiểm soát số phận mà không cần đến Đức Chúa Trời. Đó là sự thay thế giả mạo cho mối liên hệ thân mật với Đấng Tạo Hóa. Lời Chúa cảnh báo chúng ta cách nghiêm khắc vì Ngài biết rõ sự hủy diệt thuộc linh mà nó gây ra. Ngài muốn bảo vệ con dân Ngài.

Thay vì đi vào bóng tối của sự bí ẩn và sợ hãi, Cơ Đốc nhân được mời gọi bước đi trong ánh sáng của Lời Chúa và tương giao với Ngài. Tương lai của chúng ta nằm trong tay của Đức Chúa Trời yêu thương, Đấng đã ban Con Một Ngài để cứu chúng ta. Sự bình an thật sự không đến từ việc biết trước tương lai, mà đến từ việc biết rằng Đấng nắm giữ tương lai yêu thương chúng ta vô cùng. Chúa Giê-xu Christ là Đấng Tiên Tri vĩ đại nhất (Phục truyền 18:15), Đấng đã mặc khải ý chỉ của Đức Chúa Trời và con đường cứu rỗi. Hãy tìm kiếm Ngài, tin cậy Ngài, và bước đi mỗi ngày trong sự hướng dẫn đáng tin cậy của Cha Thiên Thượng.

“Phước cho những kẻ... không đi trong mưu kế của kẻ dữ, không đứng trong đường của tội nhân, không ngồi trong ghế của kẻ nhạo báng; Song lấy làm vui vẻ về luật pháp của Đức Giê-hô-va, Và suy gẫm luật pháp ấy ngày và đêm.” (Thi thiên 1:1-2).