Người Tin Lành là gì?

Trong bối cảnh tôn giáo đa dạng tại Việt Nam, cụm từ “Người Tin Lành” đã trở nên quen thuộc. Tuy nhiên, ý nghĩa thần học sâu xa và căn tính của một “Người Tin Lành” thường chưa được hiểu trọn vẹn. Danh xưng này không chỉ đơn thuần là một nhãn hiệu tôn giáo, mà là một tuyên xưng về niềm tin, một cách sống bắt nguồn từ Phúc Âm của Đức Chúa Jêsus Christ. Bài viết này sẽ đi sâu khai thác nền tảng Kinh Thánh, lịch sử và đặc điểm sống động của một Cơ Đốc nhân Tin Lành.

Danh xưng “Tin Lành” bắt nguồn từ Hán-Việt, dịch từ thuật ngữ Hy Lạp “εὐαγγέλιον” (euangelion), có nghĩa là “tin tức tốt lành”, “tin mừng” hay “Phúc Âm”. Trong bối cảnh Tân Ước, từ này chỉ về tin tức cứu rỗi trọn vẹn qua Đức Chúa Jêsus Christ. Sứ đồ Phao-lô định nghĩa rõ ràng: “Vả, tôi không hổ thẹn về đạo Tin Lành đâu, vì là quyền phép của Đức Chúa Trời để cứu mọi kẻ tin, trước là người Giu-đa, sau là người Gờ-réc” (Rô-ma 1:16). Như vậy, “Người Tin Lành” (Protestant/Evangelical) trước hết là người đón nhận, tin cậy và sống theo Tin Mừng đó. Danh xưng này gắn liền với cuộc Cải Chánh Thế Kỷ 16, khi các nhà cải chánh như Martin Luther nhấn mạnh sự trở về với nền tảng duy nhất của đức tin và sự cứu rỗi: “Sola Fide” (Chỉ bởi Đức Tin), “Sola Gratia” (Chỉ bởi Ân Điển), và “Sola Scriptura” (Chỉ bởi Kinh Thánh).

Theo Kinh Thánh, một người Tin Lành chân chính được định nghĩa qua mối quan hệ cá nhân với Đấng Christ và sự đáp lại Tin Lành bằng đức tin.

1. Tin Nhận Chúa Jêsus Christ là Chúa Cứu Thế: Đây là cốt lõi. Người Tin Lành tin rằng Chúa Jêsus là Con Đức Chúa Trời, chịu chết trên thập tự giá để chuộc tội cho nhân loại và sống lại từ kẻ chết. “Vì Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài, hầu cho hễ ai tin Con ấy không bị hư mất mà được sự sống đời đời” (Giăng 3:16). Động từ “tin” (Hy Lạp: “πιστεύω” - pisteuō) hàm ý sự tin cậy, phó thác hoàn toàn, không chỉ là sự nhìn nhận lý trí.

2. Được Cứu Chỉ Bởi Ân Điển, Thông Qua Đức Tin: Người Tin Lành tin rằng sự cứu rỗi là món quà nhưng không của Đức Chúa Trời, không do công đức hay việc lành của con người. “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình” (Ê-phê-sô 2:8-9). Sự xưng công bình đến từ bên ngoài (extra nos)—được kể là công bình nhờ sự công bình của Đấng Christ áp vào cho người tin.

3. Công Nhận Kinh Thánh Là Thẩm Quyền Tối Cao: Người Tin Lành tin Kinh Thánh Cựu Ước và Tân Ước là Lời Đức Chúa Trời được linh cảm (“θεόπνευστος” - theopneustos, 2 Ti-mô-thê 3:16), là tiêu chuẩn duy nhất và đầy đủ cho đức tin và đời sống (Sola Scriptura). Mọi truyền thống, giáo lý đều phải được kiểm chứng bởi Lời Chúa.

Đời sống của một người Tin Lành không dừng lại ở sự tuyên xưng đức tin, mà được biểu hiện qua những đặc điểm thiết thực, được Lời Chúa định hình.

1. Có Sự Bình An và Quyền Phép Tái Sanh: Khi tin nhận Chúa, người ấy nhận được sự sống mới. “Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới” (2 Cô-rinh-tô 5:17). Sự tái sanh (Giăng 3:3) này là công việc của Đức Thánh Linh, đem lại một tấm lòng mới và linh mới (Ê-xê-chi-ên 36:26).

2. Sống Đời Sống Cầu Nguyện và Thông Công: Cầu nguyện là hơi thở thuộc linh, là sự giao tiếp với Cha Thiên Thượng. Người Tin Lành cũng gắn kết trong Hội Thánh địa phương để thờ phượng, học Lời Chúa, và khích lệ nhau (Hê-bơ-rơ 10:25). Hội Thánh là thân thể Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 12:27), nơi mỗi tín hữu là một chi thể.

3. Có Khát Vọng Truyền Giảng Tin Lành: Được thúc đẩy bởi tình yêu Chúa và lòng thương xót cho những linh hồn hư mất, người Tin Lành có sự thôi thúc chia sẻ Phúc Âm. Đây là mạng lệnh cuối cùng của Chúa Jêsus: “Vậy, hãy đi dạy dỗ muôn dân, hãy nhân danh Đức Cha, Đức Con, và Đức Thánh Linh mà làm phép báp-têm cho họ” (Ma-thi-ơ 28:19).

4. Đời Sống Được Biến Đổi Bởi Lời Chúa: Người Tin Lành tìm kiếm sự nên thánh mỗi ngày. Họ không còn sống cho chính mình, mà sống cho Đấng đã chết và sống lại vì mình (2 Cô-rinh-tô 5:15). Điều này thể hiện qua việc từ bỏ tội lỗi, trau dồi các đức tính của Đức Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23), và vâng giữ các điều răn của Chúa vì lòng yêu mến (Giăng 14:15).

Để hiểu rõ hơn, cần phân biệt “Người Tin Lành” với một số danh xưng khác:

- Với “Cơ Đốc nhân” (Christian): Về cơ bản, “Người Tin Lành” là một “Cơ Đốc nhân”, vì đều tin nhận Chúa Jêsus Christ. Tuy nhiên, trong cách dùng phổ biến ở Việt Nam, “Cơ Đốc nhân” đôi khi được dùng chung cho cả Tin Lành lẫn Công giáo, còn “Tin Lành” chỉ nhóm tín đồ thuộc khối Cải Chánh, nhấn mạnh vào các nguyên tắc Sola nêu trên.

- Với “Tín đồ Công giáo”: Khác biệt lớn nằm ở thẩm quyền. Tin Lành chỉ công nhận duy nhất Kinh Thánh (Sola Scriptura), trong khi Công giáo công nhận cả Thánh Truyền và quyền giảng dạy của Giáo hoàng là thẩm quyền bổ sung. Về sự cứu rỗi, Tin Lành nhấn mạnh “Chỉ bởi đức tin, chỉ bởi ân điển”, còn thần học Công giáo kết hợp ân điển với việc lành và các bí tích như phương tiện cần thiết.

- Với “Tín đồ Chính Thống giáo”: Có chung nhiều giáo lý cốt lõi về Ba Ngôi và thần tính của Christ, nhưng khác biệt về cơ cấu giáo hội, nghi lễ và truyền thống thần học.

Làm thế nào để sống xứng đáng với danh hiệu “Người Tin Lành” trong thế kỷ 21?

1. Gìn Giữ Sự Tinh Tuyền của Phúc Âm: Trong một thế giới đầy triết lý pha trộn, người Tin Lành cần bám chắc vào Phúc Âm thuần túy của Đấng Christ chịu đóng đinh và sống lại (1 Cô-rinh-tô 15:1-4). Cần cảnh giác với những “phúc âm khác” (Ga-la-ti 1:6-9) chỉ hứa hẹn sự giàu có, thành công mà bỏ qua thập tự giá.

2. Sống Đức Tin Cách Cá Nhân và Cộng Đồng: Đức tin cần được thể hiện không chỉ trong nhà thờ, mà tại gia đình, nơi làm việc, trong cách đối xử với người xung quanh. “Hãy tỏ ra ánh sáng của các ngươi trước mặt người ta, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, mà tôn vinh Cha các ngươi ở trên trời” (Ma-thi-ơ 5:16).

3. Trưởng Thành Trong Sự Học Biết Lời Chúa: Không ngừng học hỏi, suy ngẫm Kinh Thánh (Thi Thiên 119:105). Tham gia các nhóm học Kinh Tháng, lớp giáo lý để đức tin được xây dựng vững chắc.

4. Phục Vụ Trong Tình Yêu Thương: Sử dụng các ân tứ Đức Thánh Linh ban để phục vụ trong Hội Thánh và phục vụ cộng đồng. “Vì, hễ anh em làm việc nầy cho một người trong những người rất hèn mọn nầy của anh em ta, ấy là làm cho chính mình ta vậy” (Ma-thi-ơ 25:40).

“Người Tin Lành” không phải là một danh hiệu để vinh danh bản thân, mà là một ơn gọi và một đặc ân. Đó là con người đã nghe, tin và bước đi trong “Tin Lành” – tin tức tốt lành rằng Đức Chúa Jêsus Christ đã hoàn tất công cuộc cứu chuộc. Họ được cứu bởi ân điển, qua đức tin, dựa trên thẩm quyền tối cao của Kinh Thánh, và sống đời sống mới bày tỏ tình yêu với Chúa và với người lân cận. Ước mong mỗi chúng ta, những người mang danh Chúa, không ngừng quay về với Phúc Âm giản dị mà quyền năng ấy, để đời sống thật sự trở thành bức thư sống động của Đấng Christ cho thế giới xung quanh (2 Cô-rinh-tô 3:2-3).