Constantine có quyết định sách nào thuộc về Kinh Thánh không?

Một trong những quan niệm sai lầm phổ biến nhất trong lịch sử Cơ Đốc giáo là ý tưởng cho rằng Hoàng đế La Mã Constantine Đại đế (trị vì 306-337 SCN) là người đã quyết định hoặc “chọn lọc” các sách nào thuộc về Kinh Thánh, đặc biệt là Tân Ước. Quan niệm này thường được lặp lại trong các cuộc thảo luận thường ngày và thậm chí trong một số tài liệu bán lịch sử. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ xem xét vai trò lịch sử của Constantine, quá trình hình thành kinh điển (canon) Kinh Thánh, và quan trọng nhất là chứng cớ Kinh Thánh về thẩm quyền thuộc linh của chính Lời Đức Chúa Trời.

Constantine nổi tiếng với Sắc lệnh Milan năm 313, chấm dứt sự bắt bạo đạo Cơ Đốc giáo trong Đế quốc La Mã và hợp pháp hóa sự thờ phượng của Cơ Đốc nhân. Ông tham dự Công đồng Nicaea lần thứ nhất năm 325, nơi bàn về học thuyết chính thống liên quan đến thần tính của Chúa Giê-xu Christ (chống lại thuyết Arian). Tuy nhiên, không có bằng chứng lịch sử đương thời nào từ chính Constantine, các sử gia như Eusebius, hay các biên bản của các công đồng cho thấy ông ta đã ra lệnh tập hợp, biên soạn, hay quyết định danh sách các sách thuộc về Kinh Thánh.

Hành động nổi tiếng nhất của Constantine liên quan đến Kinh Thánh là ra lệnh sao chép 50 bản Kinh Thánh cho các nhà thờ ở Constantinople. Sử gia Eusebius (khoảng 260-339 SCN) ghi lại điều này trong tác phẩm Vita Constantini (Đời Constantine). Nhưng việc này giả định rằng đã có một bộ sưu tập các sách thánh được công nhận để sao chép. Constantine không tạo ra kinh điển; ông ra lệnh sao chép những gì Hội Thánh đã công nhận cách rộng rãi.

Quan điểm Tin Lành khẳng định rằng Kinh Thánh là Lời được Đức Chúa Trời mặc khải và có thẩm quyền tối cao. Các sách trở thành kinh điển không phải vì bất kỳ hội đồng hay hoàng đế nào tuyên bố chúng có thẩm quyền, mà bởi vì chúng vốn đã có thẩm quyền từ nguồn gốc mặc khải của Đức Chúa Trời. Vai trò của Hội Thánh là công nhận (recognize) thẩm quyền vốn có đó, chứ không phải ban cho (confer) thẩm quyền.

Quá trình công nhận này diễn ra trong vài thế kỷ đầu tiên, dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Linh (Giăng 14:26, 16:13). Các tiêu chuẩn chính để một sách Tân Ước được công nhận bao gồm:

1. Tông đồ tính (Apostolicity): Sách có phải do một sứ đồ viết (như Ma-thi-ơ, Giăng, Phao-lô, Phi-e-rơ) hoặc được viết bởi một người đồng lao gần gũi với các sứ đồ (như Mác với Phi-e-rơ, Lu-ca với Phao-lô) không? Đây là tiêu chuẩn quan trọng nhất.
2. Sự phù hợp với giáo lý đã được nhận biết (Orthodoxy): Nội dung sách có phù hợp với "đạo đã truyền" cho các thánh đồ không (Giu-đe 1:3)? Có phù hợp với các sách khác được công nhận rộng rãi không?
3. Sự sử dụng rộng rãi và phổ quát (Catholicity): Sách có được đọc rộng rãi trong sự thờ phượng công cộng của các Hội Thánh trên khắp vùng đế quốc không? Có được các giáo phụ đầu tiên trích dẫn như Lời có thẩm quyền không?
4. Cảm nhận về sự được linh cảm (Inspiration): Sách có mang chứng cớ nội tại của sự mặc khải thần thượng, quyền năng biến đổi, và sự hiệp một với mặc khải của Cựu Ước không?

Đến giữa thế kỷ thứ 2, phần lớn các sách Tân Ước ngày nay (các sách Phúc Âm, phần lớn các thư tín của Phao-lô, 1 Phi-e-rơ, 1 Giăng) đã được công nhận rộng rãi. Một số sách như Hê-bơ-rơ, Gia-cơ, 2 Phi-e-rơ, 2 & 3 Giăng và Khải Huyền được chấp nhận chậm hơn ở một số vùng, nhưng cuối cùng cũng được công nhận vì đáp ứng các tiêu chuẩn trên.

"Lời Chúa còn lại đời đời. Ấy là lời đã rao truyền cho anh em trong Tin Lành." (1 Phi-e-rơ 1:25)

Danh sách kinh điển Tân Ước hoàn chỉnh đầu tiên mà chúng ta còn giữ được đến ngày nay xuất hiện trong Bức thư Phục sinh của Athanasius năm 367 SCN – tức là 30 năm sau khi Constantine qua đời. Danh sách của Athanasius liệt kê chính xác 27 sách Tân Ước như chúng ta có ngày nay. Các hội đồng sau này như Carthage (397 & 419 SCN) đã tuyên bố xác nhận danh sách này. Nhưng một lần nữa, các hội đồng này không “tạo ra” kinh điển; họ chính thức hóa sự đồng thuận đã phát triển qua nhiều thế hệ dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Linh.

Điều đáng chú ý là ngay cả trước Constantine, các giáo phụ đầu tiên như Irenaeus (khoảng 130-202 SCN) đã trích dẫn Tân Ước như Kinh Thánh. Irenaeus, một môn đồ của Polycarp (một môn đồ của sứ đồ Giăng), đã bảo vệ bốn sách Phúc Âm (Ma-thi-ơ, Mác, Lu-ca, Giăng) là có thẩm quyền và lên án các ngụy thư (apocryphal). Điều này cho thấy sự công nhận đã hình thành vững chắc từ rất sớm.

Là Cơ Đốc nhân Tin Lành, thẩm quyền tối hậu của chúng ta là chính Lời Đức Chúa Trời. Kinh Thánh làm chứng về chính mình như là Lời được linh cảm (God-breathed) của Đức Chúa Trời.

2 Ti-mô-thê 3:16-17: "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn (θεόπνευστος - theopneustos, "được Đức Chúa Trời thở ra"), có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành." Phao-lô viết điều này cho Ti-mô-thê, khẳng định thẩm quyền của "Kinh Thánh" (ở đây chủ yếu chỉ Cựu Ước, nhưng nguyên tắc áp dụng cho toàn bộ Lời mặc khải).

2 Phi-e-rơ 1:20-21: "Trước hết, phải biết rõ rằng chẳng có lời tiên tri nào trong Kinh Thánh lấy ý riêng giải nghĩa được. Vì chẳng hề có lời tiên tri nào là bởi ý một người nào mà ra, nhưng ấy là bởi Đức Thánh Linh cảm động mà người ta đã nói bởi Đức Chúa Trời." Tác giả nói rõ nguồn gốc thần thượng của Lời tiên tri (Kinh Thánh).

Giăng 10:35: Chính Chúa Giê-xu tuyên bố, "Kinh Thánh không thể bỏ được..." (ὁ λόγος τοῦ θεοῦ - ho logos tou Theou), Ngài khẳng định tính không thể sai lầm và thẩm quyền tối cao của Kinh Thánh.

Các sứ đồ và chính Chúa Giê-xu đã đối xử với Cựu Ước như Lời có thẩm quyền của Đức Chúa Trời. Các tác phẩm Tân Ước, là sự mặc khải trọn vẹn về Chúa Cứu Thế Giê-xu, cũng mang cùng một thẩm quyền tông đồ và thần thượng đó (1 Tê-sa-lô-ni-ca 2:13, 1 Cô-rinh-tô 14:37).

1. Tin Cậy Vào Sự Quản Trị Của Đức Chúa Trời: Lịch sử hình thành kinh điển dạy chúng ta tin cậy vào sự quản trị tể trị của Đức Chúa Trời trên Hội Thánh Ngài. Chúa Thánh Linh, chứ không phải một hoàng đế hay hội đồng loài người, đã bảo tồn và xác nhận Lời Ngài cho Hội Thánh qua mọi thời đại. Sự tin cậy này củng cố đức tin của chúng ta vào tính đáng tin cậy của Kinh Thánh mà chúng ta đang cầm trong tay.

2. Trân Quý Và Nghiên Cứu Toàn Bộ Kinh Thánh: Hiểu rằng mỗi sách trong 66 sách Kinh Thánh (39 Cựu Ước & 27 Tân Ước) đều ở đó bởi ý muốn thần thượng, thúc đẩy chúng ta trân quý và nghiên cứu toàn bộ Lời Chúa, không bỏ qua phần nào. Mỗi sách đều "có ích" (2 Ti-mô-thê 3:16).

3. Phân Biệt Giữa Truyền Thống Và Lời Mặc Khải: Bài học này nhấn mạnh sự khác biệt căn bản giữa truyền thống Hội Thánh (có thể sai lầm) và Lời Đức Chúa Trời được mặc khải (không sai lầm). Thẩm quyền tối cao thuộc về Kinh Thánh (Sola Scriptura), chứ không phải bất kỳ cơ chế hay lãnh đạo loài người nào. Điều này giải phóng chúng ta để kiểm tra mọi giáo lý dựa trên tiêu chuẩn Kinh Thánh duy nhất.

4. Truyền Giáo Và Bảo Vệ Chân Lý: Khi gặp những người cho rằng Kinh Thánh là "sản phẩm của chính trị La Mã" hay "do Constantine lựa chọn", chúng ta có thể trả lời cách nhẹ nhàng nhưng vững vàng với sự hiểu biết lịch sử và thần học chính xác. Điều này giúp gỡ bỏ một trở ngại phổ biến cho đức tin và trình bày sự hợp lý của niềm tin vào Lời Đức Chúa Trời.

5. Cá Nhân Tiếp Nhận Lời Sống Động: Cuối cùng, Kinh Thánh không phải là một hiện vật lịch sử xa vời, mà là Lời SỐNG và LINH NGHIỆM của Đức Chúa Trời (Hê-bơ-rơ 4:12). Quá trình hình thành kinh điển dẫn chúng ta đến với một bộ sách đáng tin cậy, qua đó chúng ta có thể gặp gỡ chính Đức Chúa Trời hằng sống, được Ngài phán dạy, sửa trị, và dưỡng nuôi.

Khẳng định rằng Constantine quyết định sách nào thuộc về Kinh Thánh là một sự đơn giản hóa quá mức và sai lạc về lịch sử. Constantine đóng một vai trò trong việc chấm dứt sự bắt bớ và thúc đẩy sự thống nhất đế quốc, nhưng ông không xác định kinh điển Kinh Thánh. Quy trình hình thành kinh điển Tân Ước là một quá trình kéo dài hàng thế kỷ của Hội Thánh sơ khai, dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Linh, trong việc công nhận thẩm quyền vốn có của các sách được linh cảm bởi Đức Chúa Trời.

Là tín hữu Tin Lành, chúng ta tin cậy rằng Đức Chúa Trời Toàn Năng, trong sự khôn ngoan và chủ quyền của Ngài, đã bảo tồn Lời của Ngài một cách trung tín cho dân sự Ngài qua mọi thời đại. Kinh Thánh chúng ta đọc ngày nay là Lời đáng tin cậy, đầy đủ và có thẩm quyền của Đức Chúa Trời, "đủ để làm cho người của Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành" (2 Ti-mô-thê 3:17). Hãy tiếp tục đặt nền tảng đời sống, đức tin và sự thờ phượng của chúng ta trên Lời Vàng không hề dối này.