Ai đã viết sách Khải Huyền? Tác giả của sách Khải Huyền là ai?

Trong toàn bộ Kinh Thánh Tân Ước, có lẽ không sách nào vừa hấp dẫn, vừa bí ẩn và gây nhiều tranh luận như sách Khải Huyền. Câu hỏi về tác giả của sách không chỉ là một thảo luận học thuật, mà còn ảnh hưởng đến cách chúng ta hiểu về thẩm quyền, thông điệp và ứng dụng của sách này trong đời sống đức tin. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ đi sâu vào bằng chứng Kinh Thánh, lịch sử và thần học để trả lời câu hỏi: Ai là tác giả của sách Khải Huyền?

Điểm xuất phát tốt nhất để xác định tác giả là chính lời chứng trong văn bản. Sách Khải Huyền bắt đầu với một lời giới thiệu rõ ràng:

"Sự mặc thị của Đức Chúa Jêsus Christ, mà Đức Chúa Trời đã ban cho Ngài đặng đem tỏ ra cùng các tôi tớ Ngài những điều kíp phải xảy đến... Ngài đã sai thiên sứ mình đến tỏ những điều đó cho Giăng, tôi tớ Ngài." (Khải Huyền 1:1).

Đến câu 4 và 9, tác giả tự xưng danh một cách cụ thể hơn:

"Giăng gởi cho bảy Hội thánh ở xứ A-si..." (Khải Huyền 1:4). "Tôi là Giăng, anh em của các ngươi, và bạn trong sự hoạn nạn, trong nước Đức Chúa Jêsus, tôi đã ở trong cù lao gọi là Bát-mô, vì cớ lời Đức Chúa Trời và lời chứng của Đức Chúa Jêsus." (Khải Huyền 1:9).

Từ ngữ then chốt ở đây là danh xưng "Giăng" (Ἰωάννης, Iōannēs trong tiếng Hy Lạp). Ông không tự xưng là sứ đồ, mà là "anh em" và "bạn trong sự hoạn nạn", đồng thời xác định địa điểm nhận sự mặc thị là đảo Bát-mô (Patmos). Điều này cho thấy một sự khiêm nhường, nhưng đồng thời khẳng định thẩm quyền của ông với tư cách là người nhận trực tiếp khải tượng từ Đấng Christ (Khải Huyền 1:10-20).

Trong toàn bộ sách, tác giả luôn giữ ngôi thứ nhất ("tôi thấy", "tôi nghe") một cách nhất quán, tạo nên một bức tranh tự thuật chân thực về trải nghiệm của một người tên Giăng trên đảo Bát-mô.

Truyền thống Hội Thánh từ thế kỷ thứ hai trở đi hầu như thống nhất mạnh mẽ rằng "Giăng" được nhắc đến trong sách Khải Huyền chính là Giăng, Sứ Đồ, con của Xê-bê-đê, tác giả của sách Phúc Âm Giăng và ba thơ tín Giăng.

Giáo phụ Justin Martyr (khoảng 100–165 SCN), trong tác phẩm "Đối Thoại Với Trypho", viết: "Có một người trong chúng tôi, tên là Giăng, một trong các sứ đồ của Đấng Christ, đã tiên tri trong một sự mặc thị xảy đến với ông ấy... rằng những người tin vào Đấng Christ của chúng tôi sẽ sống lại tại Giê-ru-sa-lem trong một ngàn năm." (Chương 81). Ông rõ ràng quy sách Khải Huyền cho Sứ đồ Giăng.

Giáo phụ Irenaeus (khoảng 130–202 SCN), môn đệ của Polycarp (môn đệ trực tiếp của Sứ đồ Giăng), là nhân chứng quan trọng nhất. Trong tác phẩm "Chống Dị Giáo" (Adversus Haereses), ông viết: "Chúng tôi không mạo hiểm đưa ra một lời xác quyết nào về con số của tên nó [con thú], bởi vì nếu cần phải công bố tên ấy cách rõ ràng vào lúc này, thì người đã thấy sự mặc thị ấy [Giăng] hẳn đã nói ra rồi. Vì sự mặc thị ấy không được thấy cách đây quá lâu, nhưng gần như vào thời đại của chúng ta, vào cuối triều đại Domitian." (V.30.3). Irenaeus không chỉ khẳng định tác giả là Sứ đồ Giăng, mà còn cung cấp niên đại quan trọng: cuối triều đại Hoàng đế Domitian (khoảng năm 81-96 SCN).

Các nguồn khác như Clement của Alexandria, Tertullian, và Origen cũng đều ủng hộ quan điểm này. Đến thế kỷ thứ tư, Hội Thánh đã chính thức công nhận sách Khải Huyền là sách thuộc quy điển Tân Ước, với tác giả được xác nhận là Sứ đồ Giăng.

Một trong những lập luận chính của những người nghi ngờ tác giả Sứ đồ Giăng là sự khác biệt về ngôn ngữ và văn phong giữa sách Khải Huyền với Phúc Âm Giăng và các thơ tín Giăng. Sách Khải Huyền được viết bằng tiếng Hy Lạp với cú pháp và từ vựng đặc biệt, đôi khi không theo quy tắc ngữ pháp thông thường, mang đậm màu sắc Cựu Ước và khải huyền Do Thái.

Tuy nhiên, sự khác biệt này có thể được giải thích một cách hợp lý:

1. Thể loại khác biệt: Phúc Âm Giăng là một phúc âm luận lý (logos), mang tính thần học sâu sắc. Các thơ tín là thư tín mục vụ. Còn Khải Huyền thuộc thể loại văn chương khải huyền (apocalyptic literature), với quy ước văn chương, biểu tượng và ngôn ngữ riêng biệt, thường bắt chước ngôn ngữ của các tiên tri như Đa-ni-ên và Ê-xê-chi-ên.

2. Hoàn cảnh sáng tác: Phúc Âm và thơ tín có thể được viết với sự hỗ trợ của thư ký (amanuensis) và được trau chuốt kỹ lưỡng. Trong khi đó, Khải Huyền là một bản ghi chép trực tiếp những khải tượng choáng ngợp và mãnh liệt trên một hòn đảo hoang vu, có thể không có sự trợ giúp nào. Cảm xúc và sự vội vàng ghi lại điều "đang xảy ra" có thể ảnh hưởng đến văn phong.

3. Điểm tương đồng quan trọng: Dù khác biệt, vẫn có những điểm tiếp nối thần học rõ rệt. Cả Phúc Âm Giăng và Khải Huyền đều gọi Chúa Giê-xu là "Ngôi Lời" (Logos - Giăng 1:1; Khải Huyền 19:13). Cả hai đều sử dụng hình ảnh tương phản mạnh mẽ giữa ánh sáng và tối tăm, sự thật và dối trá. Cả hai đều nhấn mạnh đến sự làm chứng (μαρτυρία, marturia). Hình ảnh "Chiên Con" (ἀρνίον, arnion) là hình ảnh trung tâm trong Khải Huyền (được nhắc đến 28 lần), cũng chính là Chúa Giê-xu, "Chiên Con của Đức Chúa Trời" trong Giăng 1:29, 36.

Điều quan trọng nhất cần nhấn mạnh là dù tác giả loài người là ai, thẩm quyền tối thượng của sách Khải Huyền không nằm ở Giăng, mà ở Đấng ban khải tượng. Sách mở đầu bằng: "Sự mặc thị của Đức Chúa Jêsus Christ, mà Đức Chúa Trời đã ban cho Ngài" (Khải Huyền 1:1). Giăng chỉ là "tôi tớ" trung thành ghi lại điều ông thấy và nghe (Khải Huyền 1:2, 11).

Chính Chúa Giê-xu Christ phán với Giăng: "Hãy viết lấy những điều ngươi đã thấy, những việc nay hiện có, và những việc sau sẽ đến" (Khải Huyền 1:19). Mệnh lệnh "hãy viết" (γράψον, grapson) được lặp lại nhiều lần (Khải Huyền 2:1, 8, 12, 18; 3:1, 7, 14; 14:13; 19:9; 21:5). Điều này khẳng định nguồn gốc thần thượng và tính chất mặc khải của sách. Vì vậy, Hội Thánh tin nhận sách Khải Huyền là Lời được Đức Chúa Trời linh cảm (2 Ti-mô-thê 3:16), bất kể những tranh luận học thuật về tác giả loài người.

Việc hiểu về tác giả và bối cảnh của sách Khải Huyền không chỉ là kiến thức, mà phải dẫn đến sự biến đổi trong đời sống.

1. Sự Trung Tín Trong Hoạn Nạn: "Giăng, bạn trong sự hoạn nạn" đang bị lưu đày vì đạo. Sách này được viết không phải cho những người đang sống trong nhung lụa, mà cho những Hội Thánh đang chịu áp lực, bắt bớ (xem các bức thư cho 7 Hội Thánh trong chương 2-3). Điều này khích lệ chúng ta rằng Lời Chúa vẫn vang lên mạnh mẽ nhất giữa nghịch cảnh. Sự trung tín của Giăng thách thức chúng ta giữ vững đức tin dù ở trong hoàn cảnh nào.

"Hãy giữ trung tín cho đến chết, rồi ta sẽ ban cho ngươi mão triều thiên của sự sống." (Khải Huyền 2:10).

2. Hy Vọng Vững Chắc Về Tương Lai: Việc Sứ đồ Giăng – người từng tựa đầu trên ngực Chúa (Giăng 13:23) – là người ghi lại khải tượng về sự tái lâm đắc thắng của Đấng Christ, cho chúng ta một sự kết nối đầy cảm xúc. Đây không phải là lời tiên tri lạnh lùng từ một người xa lạ, mà là lời hứa về sự hiệp một sau cùng từ một chứng nhân đã yêu Chúa và được Chúa yêu. Nó đặt nền tảng cho hy vọng của chúng ta: Đấng Christ mà chúng ta tin hôm nay, chính là Đấng sẽ trở lại trong vinh quang để hoàn tất mọi sự (Khải Huyền 22:20).

3. Tập Trung Vào Trung Tâm Là Đấng Christ: Sách Khải Huyền không phải là một cẩm nang giải mã các biểu tượng cho bằng là một bức tranh tôn cao Chúa Giê-xu Christ là Chúa của lịch sử, là Chiên Con đã chịu giết, là Vua các vua. Khi đọc sách, mục đích của chúng ta không phải là thỏa mãn tính tò mò về tương lai, mà là thờ phượng Đấng đáng được tôn cao.

Dựa trên bằng chứng nội tại từ chính văn bản, được hỗ trợ vững chắc bởi truyền thống lịch sử đáng tin cậy của Hội Thánh đầu tiên, và xét đến các yếu tố thể loại và hoàn cảnh, chúng ta có thể kết luận cách tự tin rằng tác giả của sách Khải Huyền chính là Giăng, Sứ Đồ của Chúa Giê-xu Christ. Dù có những khác biệt về văn phong, sự thống nhất về thần học và mục đích là không thể phủ nhận.

Cuối cùng, giá trị vĩnh hằng của sách Khải Huyền nằm ở thông điệp thần thượng nó truyền đạt: Từ đầu đến cuối, lịch sử nằm trong tay của Đức Chúa Trời Toàn Năng và Chiên Con. Sự thờ phượng trên thiên đàng là đích đến của mọi sự. Hội Thánh của Đấng Christ, dù trải qua thử thách và hoạn nạn, sẽ được Ngài bảo vệ và cuối cùng được hiệp một trọn vẹn với Ngài trong Trời Mới Đất Mới.

Ước mong mỗi chúng ta, khi đọc và nghiên cứu sách Khải Huyền, không dừng lại ở việc tranh luận về tác giả hay biểu tượng, mà để cho khải tượng về Đấng Christ vinh hiển và sự chiến thắng cuối cùng của Ngài thúc đẩy chúng ta sống một đời sống trung tín, thánh khiết, sốt sắng trong sự phục vụ và tràn đầy hy vọng về ngày Ngài trở lại.

"Đấng làm chứng cho những điều ấy, phán rằng: Phải, ta đến mau chóng. A-men, lạy Đức Chúa Jêsus, xin hãy đến!" (Khải Huyền 22:20).