Gia-cơ 1:12 khích lệ người kính mến Chúa giữa thử thách?
Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân không thể tránh khỏi những thử thách, hoạn nạn. Làm thế nào để đứng vững và thậm chí vui mừng giữa những nghịch cảnh? Sứ đồ Gia-cơ, trong thư của mình, đã đưa ra lời khích lệ quý báu: “Phước cho người bị cám dỗ; vì lúc đã chịu nổi sự thử thách rồi, thì sẽ nhận mão triều thiên của sự sống mà Đức Chúa Trời đã hứa cho kẻ kính mến Ngài.” (Gia-cơ 1:12, Kinh Thánh Tiếng Việt 1925). Câu Kinh Thánh này không chỉ an ủi, nhưng còn vẽ ra một lộ trình thần học sâu sắc về mối liên hệ giữa thử thách, sự bền đỗ và tình yêu dành cho Đức Chúa Trời. Chúng ta hãy cùng nhau nghiên cứu, khám phá sự phong phú của phân đoạn này.
Thư Gia-cơ được viết bởi Gia-cơ, em ruột của Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 13:55), trở thành một lãnh đạo của Hội thánh tại Giê-ru-sa-lem. Thư này nhắm đến các tín hữu Do Thái tản lạc, đang đối mặt với nhiều khó khăn, nghèo đói, bắt bớ. Ngay từ đầu thư, Gia-cơ đã tập trung vào chủ đề thử thách: “Hỡi anh em, hãy coi sự thử thách trăm bề thoạt đến cho anh em như là điều vui mừng trọn vẹn, vì biết rằng sự thử thách đức tin anh em sanh ra sự nhịn nhục.” (Gia-cơ 1:2-3). Đến câu 12, ông tóm tắt sự dạy dỗ bằng một lời chúc phước long trọng.
Trong nguyên ngữ Hy Lạp, Gia-cơ 1:12 viết: “μακάριος ἀνὴρ ὃς ὑπομένει πειρασμόν, ὅτι δόκιμος γενόμενος λήμψεται τὸν στέφανον τῆς ζωῆς ὃν ἐπήγγελται τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν.” (Makarios anēr hos hypomenei peirasmon, hoti dokimos genomenos lēmpsetai ton stephanon tēs zōēs hon epēngeltai tois agapōsin auton.) Dịch sát: “Phước thay người đàn ông (hay người) chịu đựng thử thách, vì sau khi đã được chứng nghiệm, người ấy sẽ nhận mão miện của sự sống mà Ngài đã hứa cho những kẻ yêu mến Ngài.”
Chúng ta cần lưu ý từ “πειρασμός” (peirasmos) có thể hiểu là “cám dỗ” (temptation) hoặc “thử thách” (trial). Trong bối cảnh toàn chương, nó mang nghĩa thử thách – những hoàn cảnh khó khăn được Chúa cho phép để tôi luyện đức tin. Tuy nhiên, nó cũng có thể bao hàm ý cám dỗ vì thử thách thường đi kèm với cơ hội phạm tội nếu chúng ta phản ứng sai. Nhưng ở đây, Gia-cơ nhấn mạnh việc “chịu nổi” (ὑπομένει – hypomenei), tức là kiên trì, bền đỗ, không bỏ cuộc. Sự bền đỗ đó chứng minh đức tin thật và dẫn đến sự “chịu nổi sự thử thách” (δόκιμος γενόμενος – dokimos genomenos) – trở thành người đã được thử nghiệm và chứng tỏ là đáng tin, như vàng thử qua lửa.
Phần thưởng là “mão triều thiên của sự sống” – στέφανον τῆς ζωῆς (stephanon tēs zōēs). Trong văn hóa Hy Lạp, vòng nguyệt quế (stephanos) trao cho người chiến thắng trong cuộc thi đấu, biểu tượng cho vinh quang và chiến thắng. Ở đây, đó là sự sống đời đời, vinh hiển, được Chúa ban thưởng cho những ai trung tín. Điều đặc biệt: mão triều thiên này được hứa “cho kẻ kính mến Ngài”. Động từ “agapao” (yêu) diễn tả tình yêu chân thành, dâng hiến, không phải chỉ là cảm xúc mà là sự vâng phục và gắn bó với Đức Chúa Trời (Giăng 14:15). Vì vậy, Gia-cơ kết nối thử thách với tình yêu thương đối với Chúa: những ai yêu mến Ngài sẽ bền lòng trong thử thách và cuối cùng nhận lãnh sự sống đời đời.
Tại sao Gia-cơ lại nói đặc biệt về “kẻ kính mến Ngài”? Vì tình yêu đối với Đức Chúa Trời là động lực mạnh mẽ nhất giúp chúng ta kiên trì. Khi yêu mến Chúa, chúng ta tin cậy Ngài dù hoàn cảnh mù mịt; chúng ta vâng theo Lời Ngài dù phải trả giá; chúng ta tìm kiếm sự vinh hiển của Ngài hơn là sự thoải mái của bản thân. Tình yêu đó không phải tự nhiên mà có, nhưng là kết quả của việc chúng ta nhận biết tình yêu của Đức Chúa Trời dành cho chúng ta (1 Giăng 4:19).
Thử thách trở thành phương tiện để tình yêu đó được bày tỏ và tôi luyện. Giống như Áp-ra-ham, vì yêu kính Chúa nên sẵn sàng dâng Y-sác (Sáng thế 22). Giống như Chúa Giê-xu, “vì sự vui mừng đã đặt trước mặt Ngài, Ngài chịu lấy thập tự giá, khinh điều sỉ nhục” (Hê-bơ-rơ 12:2). Trong cơn thử thách, tình yêu của chúng ta đối với Chúa được thử nghiệm: chúng ta có còn giữ đức tin và vâng lời không? Hay chúng ta chối bỏ Ngài để tìm lối thoát dễ dàng?
Gia-cơ cũng dạy rằng sự bền đỗ trong thử thách dẫn đến sự trọn vẹn, không thiếu sót (câu 4). Quá trình này song hành với lời hứa về mão triều thiên. Như vậy, Gia-cơ 1:12 khẳng định rằng những người yêu mến Chúa sẽ không bị thử thách đánh bại, nhưng sẽ vượt qua và được ban thưởng.
“Mão triều thiên của sự sống” là hình ảnh đẹp đẽ về phần thưởng cho những người trung tín. Trong Tân Ước, có nhiều loại “mão triều thiên” khác nhau: mão triều thiên không hư nát (1 Cô-rinh-tô 9:25), mão triều thiên của sự vinh hiển (1 Tê-sa-lô-ni-ca 2:19), mão triều thiên của sự công bình (2 Ti-mô-thê 4:8), mão triều thiên của sự sống (Khải huyền 2:10). Tất cả đều nói đến sự ban thưởng cho những người trung thành theo Chúa.
Mão triều thiên của sự sống đặc biệt gắn với sự sống đời đời. Đây không phải là sự cứu rỗi do công đức, vì sự cứu rỗi là bởi ân điển qua đức tin (Ê-phê-sô 2:8-9). Tuy nhiên, Đức Chúa Trời sẽ thưởng cho những việc lành, sự bền đỗ của các thánh đồ. Sự sống đời đời vừa là quà tặng miễn phí (Giăng 3:16) vừa là mục tiêu hướng đến (Rô-ma 2:7). Sự bền đỗ trong thử thách chứng minh đức tin thật, và đức tin thật dẫn đến sự sống đời đời. Vì vậy, mão triều thiên này khẳng định rằng những ai thực sự yêu mến Chúa sẽ được nhận lấy sự sống đời đời.
Lời hứa này mang lại hy vọng lớn cho những người đang chịu khổ. Giống như Gióp, dù mất tất cả nhưng vẫn tuyên bố: “Tôi biết rằng Đấng Cứu Chuộc tôi vẫn sống” (Gióp 19:25). Hay như Phao-lô đã viết: “Vì sự hoạn nạn nhẹ và tạm của chúng ta sanh cho chúng ta sự vinh hiển cao trọng đời đời, vô lượng, vô biên” (2 Cô-rinh-tô 4:17).
Lời Chúa trong Gia-cơ 1:12 không chỉ là lý thuyết, nhưng có thể áp dụng thực tiễn vào đời sống Cơ Đốc nhân. Dưới đây là một số nguyên tắc và gợi ý:
1. Thay đổi quan điểm về thử thách: Hãy xem thử thách như cơ hội để tăng trưởng đức tin và chứng minh tình yêu với Chúa. Thay vì than trách, hãy nhớ rằng Chúa đang rèn luyện chúng ta để trở nên giống Đấng Christ (Rô-ma 8:28-29).
2. Kiên trì bằng đức tin và cầu nguyện: Khi gặp khó khăn, hãy cầu xin Chúa ban sự khôn ngoan (Gia-cơ 1:5) để hiểu ý muốn Ngài và có sức mạnh chịu đựng. Sự bền đỗ không phải là sức riêng, nhưng nhờ vào Đấng Christ (Phi-líp 4:13).
3. Giữ tấm lòng yêu mến Chúa: Nuôi dưỡng tình yêu với Chúa qua việc đọc Kinh Thánh, cầu nguyện, thờ phượng và vâng lời. Khi tình yêu dành cho Chúa lớn lên, chúng ta sẽ dễ dàng trung tín dù hoàn cảnh thế nào.
4. Tránh đổ lỗi cho Chúa khi bị cám dỗ: Gia-cơ 1:13-15 cảnh báo: “Chớ có ai nói mình bị cám dỗ bởi Đức Chúa Trời”. Thử thách có thể dẫn đến cám dỗ phạm tội, nhưng Chúa không cám dỗ ai. Chúng ta cần phân biệt thử thách (từ bên ngoài, Chúa cho phép để tôi luyện) với cám dỗ (xuất phát từ dục vọng riêng). Bằng cách nhận biết điều này, chúng ta có thể chọn cách chống trả ma quỷ và gần gũi Chúa.
5. Nhớ đến phần thưởng đời đời: Mão triều thiên của sự sống là lời hứa tuyệt vời. Hãy giữ vững hy vọng, hướng về những gì ở trước (Phi-líp 3:14). Sự đau khổ hiện tại không thể sánh với vinh quang sắp bày tỏ (Rô-ma 8:18).
6. Hỗ trợ lẫn nhau trong Hội thánh: Thư Gia-cơ nhấn mạnh tình yêu thương thực tế. Khi anh em đương đầu với thử thách, chúng ta cần an ủi, nâng đỡ, cầu nguyện cho nhau (Gia-cơ 5:13-16).
Gia-cơ 1:12 là một viên ngọc quý, tóm lược sứ điệp về sự kiên trì trong thử thách và lời hứa vinh hiển dành cho những người yêu mến Đức Chúa Trời. Khi đối diện với những hoàn cảnh khó khăn, chúng ta có thể vững lòng vì biết rằng Chúa đang tể trị, Ngài sẽ dùng mọi sự để làm ích cho chúng ta và cuối cùng ban cho chúng ta mão triều thiên của sự sống. Hãy để lời này khích lệ chúng ta ngày ngày sống trong tình yêu thương và sự vâng phục Chúa, trung thành cho đến cuối cùng. Như lời Chúa Giê-xu phán: “Ngươi hãy giữ trung tín cho đến chết, rồi ta sẽ ban cho ngươi mão triều thiên của sự sống.” (Khải huyền 2:10).