Acts 20:28: Overseers shepherd flock

Trong hành trình truyền giáo của sứ đồ Phao-lô, một trong những lời căn dặn quan trọng nhất được ông để lại cho các trưởng lão Hội thánh Ê-phê-sô được ghi lại trong sách Công Vụ đoạn 20. Câu 28 là cốt lõi của sứ điệp đó: “Vậy hãy giữ lấy mình, và luôn cả bầy mà Đức Thánh Linh đã lập anh em làm kẻ coi sóc, để chăn Hội thánh của Đức Chúa Trời, mà Ngài đã mua bằng chính huyết mình.” (Công Vụ 20:28, Bản Truyền Thống 1925). Lời này không chỉ dành riêng cho các nhà lãnh đạo Hội thánh đầu tiên, mà còn là nguyên tắc bất biến cho mọi thế hệ lãnh đạo Cơ Đốc. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá chiều sâu của câu Kinh Thánh quan trọng này, đặt nó vào bối cảnh lịch sử, phân tích ngôn ngữ gốc, và rút ra những bài học thực tiễn cho đời sống Hội thánh ngày nay.

Đoạn Kinh Thánh Công Vụ 20:17-38 ghi lại cuộc gặp gỡ giữa Phao-lô và các trưởng lão của Hội thánh Ê-phê-sô tại thành Mi-lê. Đây là lời từ biệt của Phao-lô vì ông biết rằng mình sẽ không gặp lại họ nữa (câu 25). Với tư cách là người đã rao giảng và xây dựng Hội thánh tại Ê-phê-sô suốt ba năm (câu 31), Phao-lô dành những lời cảnh báo và khích lệ chân thành cho những người lãnh đạo tinh thần. Trong số những điều ông nhấn mạnh là nhiệm vụ chăm sóc bầy chiên của Chúa. Câu 28 là trung tâm của mệnh lệnh này.

Điều quan trọng cần lưu ý là các “trưởng lão” (πρεσβύτεροι, presbyteroi) cũng được gọi là “kẻ coi sóc” (ἐπίσκοποι, episkopoi). Điều này cho thấy trong Hội thánh sơ khai, chức vụ trưởng lão và giám mục (người giám sát) có thể là những cách gọi khác nhau cho cùng một nhóm lãnh đạo (xem thêm Tít 1:5-7). Họ là những người được Đức Thánh Linh lập lên để chăn dắt Hội thánh địa phương.

Để hiểu sâu sắc lời Phao-lô, chúng ta cần xem xét từng phần của câu 28 dựa trên bản văn Hy Lạp.

“Hãy giữ lấy mình” (Προσέχετε ἑαυτοῖς, Prosechete heautois): Động từ prosechō có nghĩa là “chú ý”, “cẩn thận”, “coi chừng”. Trước khi chăm sóc người khác, người lãnh đạo phải tự giữ mình trong sự thánh khiết, đức tin, và mối tương giao với Chúa. Đây là điều kiện tiên quyết cho chức vụ hiệu quả.

“và luôn cả bầy” (καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ, kai panti tō poimniō): “Bầy” (ποίμνιον, poimnion) là từ chỉ đàn chiên, hình ảnh quen thuộc về Hội thánh (1 Phi-e-rơ 5:2). Người lãnh đạo phải quan tâm đến mọi thành viên, không bỏ sót ai.

“mà Đức Thánh Linh đã lập anh em làm kẻ coi sóc” (ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, en hō hymas to pneuma to hagion etheto episkopous): Động từ “lập” (τίθημι, tithēmi) mang ý đặt để, bổ nhiệm. Chính Đức Thánh Linh là Đấng bổ nhiệm các giám mục/người coi sóc. Điều này nhấn mạnh nguồn gốc thần thượng của chức vụ lãnh đạo Hội thánh. Nó không phải là chức vụ do con người tự chọn, mà là do Thánh Linh kêu gọi và ban năng lực.

“để chăn Hội thánh của Đức Chúa Trời” (ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ, poimainein tēn ekklēsian tou theou): Động từ “chăn” (ποιμαίνω, poimainō) bao gồm mọi khía cạnh của việc chăn dắt: dẫn dắt, nuôi dưỡng, bảo vệ, chữa lành, sửa dạy. Nhiệm vụ của người coi sóc là chăn dắt Hội thánh – tập thể những người được kêu gọi ra khỏi thế gian để thuộc về Đức Chúa Trời.

“mà Ngài đã mua bằng chính huyết mình” (ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ αἵματος τοῦ ἰδίου, hēn periepoiēsato dia tou haimatos tou idiou): Đây là một tuyên bố thần học sâu sắc. Hội thánh thuộc về Đức Chúa Trời vì Ngài đã mua (giải cứu) nó bằng chính huyết (máu) của mình. Cụm “huyết của chính Ngài” (τοῦ αἵματος τοῦ ἰδίου) nói đến máu của Đấng Christ, là chính Đức Chúa Trời nhập thể. Sự chuộc tội có giá vô cùng lớn. Vì thế, Hội thánh là quý giá vô cùng, và trách nhiệm chăn dắt cũng vô cùng hệ trọng.

Khái niệm “người coi sóc” (ἐπίσκοπος) xuất hiện nhiều lần trong Tân Ước (Phi-líp 1:1; 1 Ti-mô-thê 3:1-2; Tít 1:7; 1 Phi-e-rơ 2:25). Điều kiện và phẩm chất của họ được mô tả rõ ràng. Họ phải “không chỗ trách được, chồng của một vợ, tiết độ, khôn ngoan, đứng đắn, hay tiếp đãi khách, có tài dạy dỗ, không mê rượu, không hung bạo, nhưng mềm mại, không hay tranh cạnh, không ham tiền…” (1 Ti-mô-thê 3:2-4). Các tiêu chuẩn này phản ánh tính cách và lối sống Cơ Đốc chín chắn.

Nhiệm vụ chính của họ là “chăn” (ποιμαίνω) Hội thánh. Trong 1 Phi-e-rơ 5:2, sứ đồ Phi-e-rơ khuyên các trưởng lão: “Hãy chăn bầy của Đức Chúa Trời ở giữa anh em, lấy lòng vui lòng mà coi sóc chẳng phải bởi ép tình, bởi vì ham lợi, nhưng bởi lòng sốt sắng”. Chăn dắt bao gồm việc giảng dạy Lời Chúa (Ê-phê-sô 4:11), khuyên bảo, sửa dạy (2 Ti-mô-thê 4:2), cầu nguyện cho bầy (Gia-cơ 5:14), và bảo vệ khỏi sói dữ (tức là các giáo sư giả) như Phao-lô cảnh báo ngay sau đó (Công Vụ 20:29-30).

Đặc biệt, hình ảnh “chăn” gắn liền với Chúa Giê-xu, Đấng Chăn Chiên Lành (Giăng 10:11). Người lãnh đạo Hội thánh phải noi gương Đấng Christ: yêu thương, hy sinh, dẫn dắt, và bảo vệ chiên.

Phao-lô nhấn mạnh rằng chính Đức Thánh Linh đã lập các trưởng lão làm người coi sóc. Điều này cho thấy:

• Chức vụ lãnh đạo Hội thánh bắt nguồn từ Đức Chúa Trời. Không phải do con người tìm kiếm danh vọng, mà là do Thánh Linh kêu gọi và trang bị (1 Cô-rinh-tô 12:28).
• Thẩm quyền lãnh đạo thuộc về Đức Thánh Linh. Vì vậy, người lãnh đạo phải phục tùng sự dẫn dắt của Thánh Linh và không thể lạm quyền.
• Sự hiệp nhất giữa các lãnh đạo: Thánh Linh đã đặt để nhiều người cùng chức vụ để cùng nhau phục vụ bầy chiên (các trưởng lão ở Ê-phê-sô là số nhiều). Không có sự độc tôn.

Do đó, việc lựa chọn người lãnh đạo trong Hội thánh phải được thực hiện dưới sự hướng dẫn của Đức Thánh Linh, thông qua sự cầu nguyện và xem xét các phẩm chất Kinh Thánh (Công Vụ 6:3).

Cụm từ “Hội thánh của Đức Chúa Trời, mà Ngài đã mua bằng chính huyết mình” nhấn mạnh hai chân lý:

1. Hội thánh thuộc về Đức Chúa Trời. Danh xưng “Hội thánh của Đức Chúa Trời” (τὴν ἐκκλησίαν τοῦ θεοῦ) cho thấy Hội thánh là tài sản của Đức Chúa Trời. Người lãnh đạo chỉ là người quản lý, chứ không phải chủ nhân. Họ phải chăn dắt với tinh thần quản gia trung tín (1 Cô-rinh-tô 4:1-2).

2. Giá chuộc vô cùng lớn. Đức Chúa Trời đã dùng chính huyết (máu) của Ngài để mua Hội thánh. Điều này khẳng định thần tính của Chúa Giê-xu (Đức Chúa Trời đổ máu mình) và sự hy sinh cao cả của Ngài. Hội thánh không phải là một tổ chức bình thường, mà là một dân tộc thánh được cứu chuộc bởi máu của Chiên Con (1 Phi-e-rơ 1:18-19).

Vì Hội thánh quý giá như vậy, người coi sóc phải hết sức cẩn trọng, không được coi thường, lợi dụng hay thống trị, nhưng phải phục vụ với lòng yêu thương và kính sợ Chúa.

Từ lời dạy của Phao-lô, chúng ta có thể rút ra những nguyên tắc ứng dụng sau cho các mục sư, trưởng lão, chấp sự, và những ai có trách nhiệm chăn dắt Hội thánh địa phương.

Người lãnh đạo phải liên tục chú ý đến đời sống thuộc linh cá nhân: giữ mình trong sự thánh khiết, trung tín với Lời Chúa, duy trì đời sống cầu nguyện, và sống gương mẫu. Sự suy đồi của người lãnh đạo sẽ ảnh hưởng tai hại đến cả bầy (1 Ti-mô-thê 4:16).

Người lãnh đạo phải quan tâm đến từng con chiên, không chỉ những người dễ thương hay có địa vị. Phải biết tình trạng của bầy (Châm Ngôn 27:23), thăm viếng, khích lệ, và sửa dạy khi cần. Việc này đòi hỏi sự đầu tư thời gian, tình yêu thương, và lòng kiên nhẫn.

Chức vụ là ơn gọi từ Đức Chúa Trời, không phải do tài năng hay tham vọng. Người lãnh đạo nên khiêm nhường, luôn tìm kiếm sự đầy dẫy Thánh Linh, và sử dụng các ân tứ để phục vụ. Đồng thời, họ cũng phải tôn trọng sự kêu gọi của những người lãnh đạo khác.

Chăn dắt bao gồm việc nuôi dưỡng bầy bằng Lời Chúa (Giăng 21:15-17), bảo vệ họ khỏi sai lạc (đặc biệt là các giáo lý sai trái, tà giáo), và dẫn dắt họ theo ý muốn của Chúa. Người lãnh đạo phải sẵn sàng hy sinh thời gian, công sức, thậm chí chịu khổ vì bầy chiên, như Chúa Giê-xu đã làm.

Hội thánh đã được mua bằng chính máu của Đấng Christ. Vì thế, mọi quyết định lãnh đạo phải dựa trên nguyên tắc tôn vinh Chúa và xây dựng Hội thánh chứ không phải tư lợi. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa sự lạm dụng quyền lực và thương mại hóa chức vụ.

Ngay sau câu 28, Phao-lô cảnh báo về “muông sói dữ tợn” sẽ xâm nhập và không tiếc bầy, cùng với những người từ trong Hội thánh dậy lên nói lời lệch lạc để dụ môn đồ theo họ (câu 29-30). Nhiệm vụ của người coi sóc là canh giữ, vạch trần sự giả dối, và giữ vững chân lý (2 Ti-mô-thê 4:3-4).

Mặc dù Công Vụ 20:28 trực tiếp nhắm đến các lãnh đạo Hội thánh, nhưng những nguyên tắc này cũng có giá trị cho mọi Cơ Đốc nhân:

• Trách nhiệm tự giữ mình: Mỗi tín hữu phải chú ý đến đời sống thuộc linh của mình (1 Cô-rinh-tô 11:28).
• Quan tâm đến nhau: Tất cả chúng ta đều được kêu gọi chăm sóc lẫn nhau trong thân thể Đấng Christ (Ga-la-ti 6:2).
• Tôn trọng và vâng phục những người lãnh đạo: Hãy nhận biết họ là người được Đức Thánh Linh đặt để, và cầu nguyện cho họ (Hê-bơ-rơ 13:17).
• Ghi nhớ giá trị của Hội thánh: Mỗi tín hữu là một phần của thân thể quý giá, đã được cứu chuộc bởi huyết Chúa, vì vậy hãy sống xứng đáng với ơn gọi.

Công Vụ 20:28 là một câu Kinh Thánh ngắn gọn nhưng chứa đựng sự phong phú của giáo lý về chức vụ lãnh đạo Hội thánh. Nó nhắc nhở chúng ta rằng Hội thánh là quý giá vô cùng, thuộc về Đức Chúa Trời, và được giao cho những người coi sóc do Thánh Linh lựa chọn để chăn dắt. Lời kêu gọi này đòi hỏi sự thánh khiết, tận tâm, và hy sinh. Nguyện xin Chúa ban ơn và sức mạnh cho những ai đang gánh vác trọng trách này, và nguyện mỗi tín hữu chúng ta đều biết gìn giữ Hội thánh Chúa bằng lòng yêu mến và phục vụ.