Vai Trò Của Trưởng Lão Trong Việc Giảng Dạy Theo Kinh Thánh
Trong Hội Thánh của Chúa Giê-xu Christ, các trưởng lão giữ một vị trí then chốt trong việc lãnh đạo và chăm sóc thuộc linh. Một trong những trách nhiệm quan trọng nhất của họ là giảng dạy Lời Chúa. Bài viết này khám phá vai trò của trưởng lão trong việc giảng dạy dựa trên nền tảng Kinh Thánh, xem xét các tiêu chuẩn, nhiệm vụ, và ứng dụng thực tiễn cho Hội Thánh ngày nay.
Khái niệm về trưởng lão không phải mới mẻ trong Tân Ước. Trong Cựu Ước, Đức Chúa Trời đã lập các trưởng lão (זָקֵן – zaqen) để giúp Môi-se lãnh đạo và xét xử dân Y‑sơ‑ra‑ên (Xuất Ê‑díp‑tô Ký 18:13‑26; Dân Số Ký 11:16‑17). Mô hình này là hình bóng cho chức vụ trưởng lão trong Hội Thánh.
Trong Tân Ước, từ “trưởng lão” (πρεσβύτερος – presbyteros) và “giám mục” (ἐπίσκοπος – episkopos) thường được dùng thay thế cho nhau để chỉ những người lãnh đạo Hội Thánh địa phương (Công vụ 20:17,28; Tít 1:5‑7). Họ cũng được gọi là những người chăn (ποιμαίνω – poimaino), chịu trách nhiệm chăm sóc, dạy dỗ và bảo vệ Hội Thánh. Các sứ đồ đã lập các trưởng lão trong mỗi Hội Thánh mới thành lập (Công vụ 14:23). Phao‑lô và Phi‑e‑rơ đều đưa ra các tiêu chuẩn và trách nhiệm rõ ràng cho chức vụ này (1 Ti‑mô‑thê 3:1‑7; Tít 1:5‑9; 1 Phi‑e‑rơ 5:1‑4).
Kinh Thánh đặt ra những tiêu chuẩn cụ thể về khả năng giảng dạy cho những ai được chọn làm trưởng lão:
- 1 Ti‑mô‑thê 3:2 – “Vậy, người giám mục cần phải … có tài dạy dỗ.” Từ Hy Lạp διδακτικός (didaktikos) nghĩa là “có khả năng dạy dỗ”, “thích hợp cho việc giảng dạy”. Điều này cho thấy trưởng lão phải có khả năng truyền đạt lẽ thật Kinh Thánh một cách rõ ràng và chính xác.
- Tít 1:9 – “Hãy giữ lấy đạo chân thật như đã dạy mà dùng lời lành dạy dỗ và bác lại kẻ chống trả.” Trưởng lão không chỉ dạy điều đúng mà còn phải bảo vệ Hội Thánh khỏi những giáo lý sai lầm.
- 1 Ti‑mô‑thê 5:17 – “Các trưởng lão khá cai trị được nên trọng, nhất là các vị chịu khó nhọc trong sự giảng dạy và khuyên bảo.” Câu này cho thấy mọi trưởng lão đều tham gia lãnh đạo, nhưng một số chuyên tâm hơn vào việc giảng dạy. Tuy nhiên, tất cả đều phải có khả năng dạy dỗ ở mức độ cơ bản (1 Ti‑mô‑thê 3:2).
Kinh Thánh mô tả nhiều mặt của trách nhiệm giảng dạy mà các trưởng lão phải thực hiện:
- Giảng dạy Lời Chúa cho Hội Thánh (Công vụ 20:28; 1 Phi‑e‑rơ 5:2). Chăn bầy bao gồm việc nuôi dưỡng tín hữu bằng Lời Chúa, giúp họ tăng trưởng trong đức tin.
- Bảo vệ Hội Thánh khỏi giáo lý sai lầm (Công vụ 20:29‑31; Tít 1:9‑11). Trưởng lão phải tỉnh thức, nhận diện và bác bỏ những lời dạy lệch lạc.
- Khuyên bảo, sửa dạy với lòng kiên nhẫn (2 Ti‑mô‑thê 2:24‑25). Khi đối diện với sự chống đối, trưởng lão cần dùng sự mềm mại, nhịn nhục để sửa trị.
- Làm gương sáng trong lời nói và hành động (1 Phi‑e‑rơ 5:3). Sự giảng dạy hiệu quả không chỉ bằng lời nói mà còn bằng đời sống mẫu mực.
- Rao giảng Phúc Âm (2 Ti‑mô‑thê 4:2). Dù trọng tâm là chăm sóc Hội Thánh địa phương, trưởng lão cũng tham gia rao truyền Phúc Âm cho người chưa tin khi có cơ hội.
Để hiểu rõ hơn về vai trò giảng dạy của trưởng lão, cần phân biệt với một số chức vụ khác trong Hội Thánh:
- Chấp sự (deacon): 1 Ti‑mô‑thê 3:8‑13 liệt kê tiêu chuẩn cho chấp sự, không yêu cầu “có tài dạy dỗ”. Chấp sự chủ yếu phục vụ về mặt vật chất để các trưởng lão tập trung vào cầu nguyện và chức vụ Lời (Công vụ 6:2‑4).
- Mục sư (pastor): Ê‑phê‑sô 4:11 liệt kê “mục sư” (ποιμήν – poimēn) như một ân tứ. Thực tế, mục sư thường là một trưởng lão chuyên về giảng dạy và chăn dắt. Trong Tân Ước, hai thuật ngữ này không tách biệt rõ ràng.
- Nhà truyền giảng (evangelist): Chuyên rao truyền Phúc Âm cho người chưa tin và thành lập Hội Thánh mới (2 Ti‑mô‑thê 4:5). Trưởng lão cũng có thể làm công tác này, nhưng trọng tâm chính của họ là dạy dỗ tín hữu.
Làm thế nào để Hội Thánh hiện đại áp dụng những nguyên tắc Kinh Thánh về vai trò giảng dạy của trưởng lão?
- Lựa chọn và bổ nhiệm trưởng lão đúng tiêu chuẩn Kinh Thánh: Hội Thánh cần xem xét kỹ lưỡng các ứng viên, đặc biệt là khả năng dạy dỗ và sự hiểu biết Lời Chúa. Tránh chỉ dựa trên thành tích thế tục hay ảnh hưởng xã hội.
- Hỗ trợ và tôn trọng những trưởng lão chuyên tâm giảng dạy: Theo 1 Ti‑mô‑thê 5:17‑18, những trưởng lão “chịu khó nhọc trong sự giảng dạy” đáng được nhận lương thỏa đáng. Hội Thánh nên chu cấp vật chất để họ có thể tập trung vào việc giảng dạy.
- Vâng phục và học hỏi từ các trưởng lão: Hê‑bơ‑rơ 13:7,17 dạy tín hữu phải nhớ, noi theo đức tin của những người lãnh đạo và vâng phục họ, vì họ canh giữ linh hồn chúng ta.
- Các trưởng lão cần không ngừng trau dồi khả năng giảng dạy: Điều này đòi hỏi sự nghiên cứu Kinh Thánh nghiêm túc, cầu nguyện, và sống gương mẫu. 2 Ti‑mô‑thê 2:15: “Hãy chuyên tâm cho được đẹp lòng Đức Chúa Trời như người làm công không chỗ trách được, lấy lòng ngay thẳng giảng dạy lời của lẽ thật.”
- Cầu nguyện cho các trưởng lão: Sứ đồ Phao‑lô thường xin Hội Thánh cầu nguyện để ông có thể rao giảng cách dạn dĩ (Ê‑phê‑sô 6:19‑20). Chúng ta cũng nên cầu thay cho những người lãnh đạo thuộc linh của mình.
Trưởng lão là những người được Đức Chúa Trời kêu gọi và ban cho trách nhiệm giảng dạy Lời Ngài. Họ là những người chăn bầy, bảo vệ và dẫn dắt Hội Thánh bằng lẽ thật. Khi Hội Thánh tuân theo các nguyên tắc Kinh Thánh về chức vụ trưởng lão, đặc biệt trong lãnh vực giảng dạy, Hội Thánh sẽ vững mạnh và phát triển lành mạnh. Hãy tôn trọng, vâng lời và cầu nguyện cho các trưởng lão, đồng thời mỗi chúng ta cũng hãy sống theo Lời Chúa mà họ rao giảng.