Phi-líp Là Ai Trong Kinh Thánh?
Trong các trang Kinh Thánh Tân Ước, cái tên Phi-líp xuất hiện với tư cách là một trong mười hai sứ đồ thân cận của Chúa Giê-xu, và cũng là một trong bảy phó tế đầu tiên đầy dẫy Đức Thánh Linh của Hội Thánh sơ khai. Việc nghiên cứu về cuộc đời và chức vụ của những người mang tên Phi-líp này không chỉ giúp chúng ta hiểu thêm về lịch sử Hội Thánh ban đầu mà còn rút ra được những bài học thực tiễn, sống động cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay. Bài viết này sẽ đi sâu khám phá từng nhân vật, bối cảnh, và những đóng góp đặc biệt của họ trong chương trình cứu rỗi của Đức Chúa Trời.
Trước khi đi vào chi tiết, cần phân biệt rõ hai nhân vật quan trọng cùng tên Phi-líp trong Kinh Thánh Tân Ước:
- Sứ đồ Phi-líp (Philip the Apostle): Một trong mười hai sứ đồ nguyên thủy được Chúa Giê-xu trực tiếp kêu gọi (Ma-thi-ơ 10:3). Ông được nhắc đến trong các sách Phúc Âm và Công vụ 1:13.
- Phúc Âm Phi-líp (Philip the Evangelist): Một trong bảy phó tế được lựa chọn để phục vụ bàn tiệc (Công vụ 6:5). Sau này, ông trở thành một nhà truyền giáo đầy quyền năng (Công vụ 8, 21:8).
Hai vị này là hai người khác nhau, với chức vụ và thời điểm phục vụ có phần khác biệt, nhưng cả hai đều là những gương mẫu tuyệt vời về đức tin và sự phục vụ.
A. Ơn Gọi và Bản Tính: Sứ đồ Phi-líp xuất hiện lần đầu trong Phúc Âm Giăng. Ông quê tại Bết-sai-đa, cùng quê với Anh-rê và Phi-e-rơ (Giăng 1:44). Ngay sau khi Chúa Giê-xu kêu gọi Phi-líp, chúng ta thấy một phản ứng đặc trưng nơi ông: "Phi-líp gặp Na-tha-na-ên, nói rằng: Chúng ta đã gặp Đấng mà Môi-se có chép trong luật pháp, và các đấng tiên tri cũng có nói đến, tức là Đức Chúa Jêsus ở Na-xa-rét, con của Giô-sép" (Giăng 1:45). Hành động này cho thấy Phi-líp là một người nhiệt thành ngay lập tức chia sẻ niềm vui và lẽ thật mình đã gặp.
Tuy nhiên, bản tính của Phi-líp dường như thiên về thực tế và phân tích. Trong phép lạ hóa bánh ra nhiều, khi Chúa Giê-xu thử hỏi ông cách mua bánh cho đoàn dân đông, Phi-líp đã đáp lại bằng một tính toán rất "trần tục": "Hai trăm đơ-ni-ê bánh cũng không đủ phát cho mỗi người một ít" (Giăng 6:7). Phản ứng này không hẳn là thiếu đức tin, mà cho thấy ông là người cân nhắc thực tế trước những thách thức, một tính cách rất con người mà nhiều chúng ta có thể đồng cảm.
B. Khát Khao Thuộc Linh và Sự Dẫn Dắt Đến với Chúa Cha: Một trong những phân đoạn quan trọng nhất liên quan đến sứ đồ Phi-líp là trong bữa Tiệc Ly. Phi-líp thưa với Chúa Giê-xu: "Lạy Chúa, xin chỉ Cha cho chúng tôi, thì đủ rồi" (Giăng 14:8). Câu nói này bộc lộ một khát khao sâu xa, chân thành muốn biết Đức Chúa Trời. Từ Hy Lạp được dùng cho "chỉ" là deiknumi (δείκνυμι), có nghĩa là "chỉ ra, bày tỏ, cho thấy một cách rõ ràng". Phi-líp muốn một sự mặc khải trực quan, rõ ràng về Chúa Cha.
Câu trả lời của Chúa Giê-xu là then chốt cho mọi sự hiểu biết thần học: "Hỡi Phi-líp, ta ở cùng các ngươi bấy lâu nay, mà ngươi chưa biết ta sao? Ai đã thấy ta, tức là đã thấy Cha" (Giăng 14:9). Chúa Giê-xu dạy rằng Ngài chính là sự mặc khải trọn vẹn, đầy đủ và cuối cùng về Chúa Cha. Đấng Christ là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được (Cô-lô-se 1:15). Qua sự tương tác này, chúng ta học được bài học sâu sắc: Chúa Giê-xu Christ là con đường độc nhất để biết Đức Chúa Trời. Mọi khát khao thuộc linh đều phải được thỏa mãn trong Ngài.
A. Sự Lựa Chọn Làm Phó Tế: Phúc Âm Phi-líp được giới thiệu trong Công vụ đoạn 6, khi Hội Thánh đầu tiên tại Giê-ru-sa-lem phát triển và nảy sinh nhu cầu quản lý sự phân phát lương thực công bằng. Các sứ đồ đã kêu gọi Hội Thánh chọn lấy bảy người "có danh tốt, đầy dẫy Đức Thánh Linh và trí khôn" (Công vụ 6:3). Phi-líp là một trong số đó (câu 5). Từ Hy Lạp cho "phó tế" ở đây là diakonos (διάκονος), nghĩa là "người hầu bàn, người phục vụ". Chức vụ đầu tiên của ông là một công việc thực tế, khiêm nhường - phục vụ bàn tiệp.
B. Bước Nhảy Vọt Từ Phục Vụ Vật Chất Đến Rao Giảng Phúc Âm: Sau khi Ê-tiên tử đạo, cơn bắt bớ nổ ra, các tín hữu phải tản lạc. Phi-líp đã đi đến thành Sa-ma-ri và tại đó, ông không chỉ tổ chức phân phát thực phẩm, mà bắt đầu rao giảng Đấng Christ (Công vụ 8:5). Điều này cho thấy một nguyên tắc thuộc linh quan trọng: Sự trung tín trong chức vụ nhỏ, thực tế sẽ mở ra cánh cửa cho chức vụ lớn hơn. Phi-líp được gọi là "Phúc Âm Phi-líp" (Công vụ 21:8) vì ông đã trở thành một nhà truyền giáo đầy quyền năng. Chức vụ của ông tại Sa-ma-ri được đặc trưng bởi sự rao giảng, phép lạ và niềm vui lớn (Công vụ 8:6-8).
C. Sự Vâng Lời Tức Thì và Dẫn Dắt Cá Nhân: Câu chuyện Phi-líp và quan thái giám người Ê-thi-ô-bi (Công vụ 8:26-40) là một kiệt tác về sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh trong công tác truyền giáo cá nhân. Thiên sứ Chúa phán bảo Phi-líp: "Hãy chổi dậy, đi về phía nam, trên con đường từ thành Giê-ru-sa-lem xuống thành Ga-xa" (câu 26). Phi-líp "chổi dậy và đi" ngay lập tức, không thắc mắc. Ông vâng lời một cách mau lẹ (eutheos - εὐθέως).
Khi gặp viên quan đang đọc sách tiên tri Ê-sai, Đức Thánh Linh lại phán: "Hãy lại gần, theo kịp xe đó" (câu 29). Phi-líp lại vâng lời. Ông bắt đầu cuộc đối thoại từ chỗ người ta đang thắc mắc (Ê-sai 53) và "bắt đầu từ chỗ Kinh Thánh đó, mà rao truyền Đức Chúa Jêsus cho người" (câu 35). Phương pháp này thật đáng học hỏi: gặp gỡ người ta tại điểm nhu cầu thuộc linh của họ, và dùng Lời Chúa để giới thiệu về Chúa Giê-xu như lời giải đáp trọn vẹn. Kết quả là viên quan tin Chúa và chịu phép báp-têm, rồi "cứ đi đường cách vui vẻ" (câu 39).
Từ cuộc đời của hai vị Phi-líp, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học quý giá:
1. Sẵn Sàng Chia Sẻ Đức Tin Cách Đơn Giản: Như sứ đồ Phi-líp sau khi gặp Chúa đã đi gặp Na-tha-na-ên, chúng ta cũng được kêu gọi chia sẻ một cách tự nhiên, nhiệt thành về Đấng Christ mà mình đã kinh nghiệm. Không cần những lý luận phức tạp, hãy nói về Ngài cách chân thật.
2. Đem Mọi Thắc Mắc và Tính Toán Đến Chân Chúa: Tính cách thực tế của Phi-líp nhắc nhở chúng ta rằng có thể mang những lo lắng, tính toán "trần tục" nhất của mình đến với Chúa Giê-xu. Ngài không trách chúng ta vì những hạn chế, mà muốn chúng ta nhìn thấy quyền năng vô hạn của Ngài vượt trên mọi tính toán nhân loại.
3. Tìm Kiếm Chúa Cha Trong Chúa Con: Khát khao "được thấy Cha" của Phi-líp là chính đáng. Bài học cho chúng ta là hãy tập trung sự tìm kiếm thuộc linh của mình vào Chúa Giê-xu Christ. Mọi sự mặc khải, mọi ơn phước thuộc linh đều ở trong Ngài (Ê-phê-sô 1:3).
4. Trung Tín Trong Phục Vụ Thực Tế: Phúc Âm Phi-líp bắt đầu từ chức vụ phó tế phục vụ bàn tiệc. Điều này dạy chúng ta giá trị của sự trung tín trong những công việc nhỏ, thực tế trong Hội Thánh. Không có công việc nào là hèn mọn khi được làm vì Chúa.
5. Nhạy Bén và Vâng Lời Sự Dẫn Dắt Của Đức Thánh Linh: Thái độ "chổi dậy và đi" ngay lập tức của Phi-líp là gương mẫu cho sự vâng phục. Chúng ta cần học lắng nghe tiếng phán nhỏ nhẹ của Đức Thánh Linh qua Lời Chúa, qua những sự thúc giục thuộc linh, và vâng lời không chần chừ, dù đôi khi không hiểu hết lý do.
6. Truyền Giáo Cá Nhân Bắt Đầu Từ Điểm Nhu Cầu: Cách Phi-líp tiếp cận viên quan Ê-thi-ô-bi từ chỗ ông ta đang đọc và thắc mắc là một phương pháp tuyệt vời. Trong công tác chứng đạo, hãy bắt đầu từ những câu hỏi, nhu cầu, hay sự quan tâm của người đối diện, rồi dẫn họ đến với Chúa Giê-xu là câu trả lời trọn vẹn.
Hai nhân vật Phi-líp trong Kinh Thánh, dù khác nhau về chức vụ và thời điểm, đều để lại cho chúng ta những hình ảnh sống động về một đời sống theo Chúa. Sứ đồ Phi-líp cho thấy hành trình của một người nhiệt thành, thực tế, luôn khao khát biết Chúa nhiều hơn. Phúc Âm Phi-líp là gương mẫu của người phục vụ trung tín, sẵn sàng vâng lời và trở thành công cụ đắc lực của Đức Thánh Linh để đem phúc âm đến cho nhiều người, từ đám đông ở Sa-ma-ri đến một cá nhân trên đường vắng.
Cả hai cuộc đời ấy đều quy tụ về một điểm chung: Chúa Giê-xu Christ là trung tâm. Cho dù chúng ta đang ở trong giai đoạn tìm kiếm, thắc mắc như sứ đồ Phi-líp, hay đang bận rộn phục vụ và rao giảng như Phúc Âm Phi-líp, ước mong chúng ta luôn giữ vững mối tương giao với Ngài, sẵn sàng vâng lời, và nhiệt thành dẫn dắt người khác đến cùng Cứu Chúa duy nhất của nhân loại.
"Ai đã thấy ta, tức là đã thấy Cha... Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống; chẳng bởi ta thì không ai được đến cùng Cha." (Giăng 14:9, 6)