Crispus trong Kinh Thánh là ai?
Trong hành trình truyền giáo của sứ đồ Phao-lô, nhiều nhân vật đã được nhắc đến như những bằng chứng sống động về quyền năng của Tin Lành. Một trong số đó là Crispus, người cai trị nhà hội tại Cô-rinh-tô, đã tin nhận Chúa Giê-xu và chịu phép báp-têm cùng cả gia đình. Câu chuyện về ông tuy ngắn gọn nhưng chứa đựng nhiều bài học quý giá cho đời sống đức tin của mỗi Cơ đốc nhân. Bài viết này sẽ khám phá chi tiết về Crispus dựa trên Kinh Thánh, bối cảnh lịch sử, và rút ra những ứng dụng thiết thực cho chúng ta ngày nay.
Giới thiệu về Crispus trong Kinh Thánh
Crispus (tiếng Hy Lạp: Κρίσπος) được Kinh Thánh nhắc đến hai lần: trong Công vụ 18:8 và 1 Cô-rinh-tô 1:14. Ông là “người cai trị nhà hội” (archisynagogos) tại thành phố Cô-rinh-tô, một trung tâm thương mại sầm uất của Hy Lạp thời La Mã. Vị trí này cho thấy Crispus là một nhân vật có uy tín, am hiểu Kinh Thánh Cựu Ước và có trách nhiệm điều hành các buổi nhóm tại hội đường Do Thái.
Khi sứ đồ Phao-lô đến Cô-rinh-tô vào khoảng năm 50-52 SCN, ông bắt đầu rao giảng Tin Lành cho người Do Thái tại hội đường. Mặc dù nhiều người chống đối, Crispus đã đáp ứng với sứ điệp và trở thành một tín hữu. Điều đặc biệt là không chỉ riêng ông, mà cả gia đình ông cũng tin Chúa và cùng chịu phép báp-têm. Sự kiện này đã gây ảnh hưởng lớn, khiến nhiều người Cô-rinh-tô khác cũng tin và được báp-têm (Công vụ 18:8).
Bối cảnh lịch sử và văn hóa
Thành phố Cô-rinh-tô thời Phao-lô
Cô-rinh-tô là một thành phố cảng quan trọng, nơi giao thoa của nhiều nền văn hóa và tôn giáo. Thành phố này nổi tiếng với sự giàu có, nhưng cũng bị ảnh hưởng bởi lối sống trụy lạc và thờ cúng thần tượng. Tại đây, cộng đồng Do Thái tuy không lớn nhưng vẫn có hội đường và những người “kính sợ Đức Chúa Trời” (người ngoại tin theo Do Thái giáo).
Chức vụ người cai trị nhà hội
Trong các hội đường Do Thái, “người cai trị nhà hội” (archisynagogos) là một chức vụ quan trọng. Họ chịu trách nhiệm tổ chức các buổi nhóm, mời người đọc Kinh Thánh, giảng dạy, và mời các khách giảng. Người này thường là một người đàn ông có địa vị, được kính trọng trong cộng đồng Do Thái. Vì vậy, việc Crispus – một nhà lãnh đạo tôn giáo – tin theo Chúa Giê-xu là một sự kiện gây chấn động, chứng tỏ Tin Lành có sức mạnh biến đổi cả những người am hiểu Kinh Thánh nhất.
Crispus trong sách Công vụ
Phần Kinh Thánh chính về Crispus nằm trong Công vụ 18:1-11. Sứ đồ Phao-lô rời A-thên đến Cô-rinh-tô, gặp vợ chồng A-qui-la và Bê-rít-sin (Priscilla), cùng làm nghề may trại. Mỗi ngày Sa-bát, ông vào hội đường tranh luận với người Do Thái và người Hy Lạp, cố gắng thuyết phục họ rằng Chúa Giê-xu chính là Đấng Mê-si.
Khi Si-la và Ti-mô-thê từ Ma-xê-đoan đến, Phao-lô dành trọn thì giờ cho việc rao giảng, làm chứng cho người Do Thái về Chúa Giê-xu. Tuy nhiên, họ chống đối và phạm thượng, khiến Phao-lô giũ áo và tuyên bố: “Máu các ngươi đổ trên đầu các ngươi; ta tinh sạch. Từ đây, ta sẽ đi đến cùng người ngoại” (Công vụ 18:6). Ông rời hội đường và đến nhà Ti-ti-u Giút-tu, một người kính sợ Đức Chúa Trời, ở ngay bên cạnh hội đường.
Chính tại thời điểm này, một biến cố quan trọng xảy ra: “Cơ-rít-bút, người cai trị nhà hội, tin Chúa với cả nhà mình; và nhiều người Cô-rinh-tô nghe đạo tin, và chịu phép báp-têm.” (Công vụ 18:8).
Sau đó, Chúa phán với Phao-lô trong khải tượng: “Đừng sợ; cứ nói, chớ làm thinh; ta ở với ngươi, chẳng ai tra tay trên ngươi đặng làm hại đâu, vì ta có nhiều người trong thành nầy” (Công vụ 18:9-10). Phao-lô ở lại Cô-rinh-tô một năm sáu tháng, dạy Lời Chúa.
Sự tin Chúa của Crispus có thể là một phần trong “nhiều người” mà Chúa đã nói trước. Việc một nhà lãnh đạo tôn giáo Do Thái quy đạo đã tạo nên hiệu ứng dây chuyền, mở đường cho nhiều người khác tin theo.
Crispus trong thư 1 Cô-rinh-tô
Trong 1 Cô-rinh-tô 1:14, sứ đồ Phao-lô viết: “Tạ ơn Đức Chúa Trời, ta chẳng làm phép báp-têm cho một ai trong anh em, trừ ra Cơ-rít-bút và Ga-iu.” Câu này nằm trong bối cảnh Phao-lô khuyên Hội thánh Cô-rinh-tô đừng lấy danh người làm báp-têm để tạo ra bè phái. Ông nhấn mạnh rằng ông được sai để rao giảng Tin Lành, không phải để làm báp-têm (1 Cô-rinh-tô 1:17). Tuy nhiên, ông vẫn làm báp-têm cho một số ít, trong đó có Crispus và Gaius.
Việc Phao-lô nhắc đến Crispus ở đây cho thấy Crispus vẫn là một nhân vật nổi bật trong Hội thánh Cô-rinh-tô lúc bấy giờ, có thể ông vẫn đang tích cực phục vụ. Cũng có khả năng Crispus là một trong những người lãnh đạo Hội thánh tại Cô-rinh-tô sau này, dù Kinh Thánh không ghi rõ.
Mối liên hệ với Sốt-then?
Sau khi Crispus tin Chúa, Kinh Thánh cho biết có một người khác tên Sốt-then (Sosthenes) trở thành người cai trị nhà hội (Công vụ 18:17). Sốt-then sau đó bị đám đông đánh đập trước tòa án của quan tổng đốc Ga-li-ôn. Thú vị là trong 1 Cô-rinh-tô 1:1, Phao-lô mở đầu thư: “Phao-lô, được gọi làm sứ đồ của Đức Chúa Giê-xu Christ bởi ý Đức Chúa Trời, cùng Sốt-then, anh em chúng ta”. Nhiều học giả tin rằng đây chính là Sốt-then, cựu người cai trị nhà hội, sau này đã trở thành tín hữu và đồng lao với Phao-lô. Nếu vậy, điều này càng nhấn mạnh ảnh hưởng của Crispus: người kế nhiệm ông tại hội đường cũng đã quy đạo, và trở thành một nhà lãnh đạo Cơ đốc.
Ý nghĩa thuộc linh từ sự cải đạo của Crispus
Sự tin Chúa của Crispus không chỉ là một sự kiện lịch sử, mà còn mang nhiều bài học thuộc linh sâu sắc:
- Sức mạnh của Tin Lành: Tin Lành của Chúa Giê-xu có thể chinh phục cả những người có địa vị cao trong tôn giáo, ngay cả khi họ đã quen thuộc với Kinh Thánh. Điều này ứng nghiệm lời tiên tri về phần dư sót của Y-sơ-ra-ên (Rô-ma 11:5).
- Sự đáp ứng tức thì: Crispus không trì hoãn; khi nghe sứ điệp, ông tin ngay. Đó là mẫu mực của đức tin thật – tiếp nhận Chúa Giê-xu không chần chừ.
- Báp-têm – sự công khai đức tin: Crispus và cả nhà ông lập tức chịu báp-têm. Điều này cho thấy báp-têm là một bước quan trọng sau khi tin nhận Chúa, biểu hiện sự đồng chết, đồng sống lại với Đấng Christ (Rô-ma 6:4).
- Ơn cứu rỗi cho cả gia đình: “Tin Chúa với cả nhà mình” – cả gia đình Crispus cùng tin và chịu báp-têm. Đây là một minh họa cho nguyên tắc: Tin Chúa không chỉ cá nhân mà có thể ảnh hưởng đến những người thân yêu (Công vụ 16:31).
- Ảnh hưởng của người lãnh đạo: Khi một nhà lãnh đạo tôn giáo tin Chúa, ông mang theo nhiều người khác. Crispus đã trở thành “người đánh cá người” (Ma-thi-ơ 4:19) ngay trong môi trường của mình.
Ứng dụng thực tiễn cho Cơ đốc nhân ngày nay
Câu chuyện về Crispus không chỉ để đọc mà còn để áp dụng vào đời sống hằng ngày của chúng ta. Dưới đây là một số ứng dụng cụ thể:
1. Tiếp nhận Tin Lành cách nhanh chóng và trọn vẹn
Giống như Crispus, khi nghe Lời Chúa, chúng ta cần đáp ứng ngay, không trì hoãn. Sự chần chừ có thể khiến chúng ta bỏ lỡ cơ hội nhận lãnh ơn cứu rỗi và phước hạnh. Hãy xem xét: Bạn đã thật sự tin nhận Chúa Giê-xu chưa? Nếu rồi, bạn có đang sống với đức tin sống động như Crispus không?
2. Vâng lời Chúa qua báp-têm
Báp-têm là mệnh lệnh Chúa dành cho mọi tín hữu (Ma-thi-ơ 28:19). Crispus đã làm gương trong việc này. Nếu bạn đã tin Chúa mà chưa chịu báp-têm, hãy bước theo gương Crispus – công khai tuyên xưng đức tin qua báp-têm. Đó là dấu hiệu của sự vâng lời và bắt đầu một đời sống mới trong Đấng Christ.
3. Truyền giáo cho gia đình
Cả nhà Crispus cùng tin Chúa. Điều này khích lệ chúng ta cầu nguyện và làm chứng cho người thân. Hãy sống đời sống yêu thương, thánh khiết trước mặt gia đình, và dùng mọi cơ hội để chia sẻ về Chúa. Đức Chúa Trời có thể dùng bạn như một công cụ để đem cả nhà đến với Ngài.
4. Sử dụng vị trí của mình để ảnh hưởng cho Đấng Christ
Crispus là người cai trị nhà hội; ông đã dùng địa vị và uy tín của mình để dẫn dắt nhiều người đến với Chúa. Dù bạn ở vị trí nào – trong gia đình, nơi làm việc, trường học, hay Hội thánh – hãy ý thức rằng bạn có thể tạo ảnh hưởng tích cực cho Vương quốc Đức Chúa Trời. Hãy sống trung tín, yêu thương, và sẵn sàng làm chứng về Chúa.
5. Đừng sợ hãi khi đối diện với chống đối
Phao-lô đã phải đối mặt với sự chống đối từ người Do Thái, nhưng Chúa phán: “Đừng sợ; cứ nói, chớ làm thinh; ta ở với ngươi”. Crispus cũng có lẽ phải chịu áp lực từ cộng đồng Do Thái khi từ bỏ vị trí của mình để theo Chúa. Trong hành trình đức tin, chúng ta cũng sẽ gặp khó khăn, nhưng Chúa hứa luôn ở cùng và ban sức mạnh (Hê-bơ-rơ 13:5-6).
Kết luận
Crispus là một nhân vật đặc biệt trong Tân Ước, dù chỉ được nhắc đến hai lần, nhưng cuộc đời ông để lại dấu ấn sâu đậm. Từ một nhà lãnh đạo Do Thái giáo, ông trở thành một tín hữu nhiệt thành, cùng gia đình bước theo Chúa Giê-xu. Sự biến đổi của ông minh chứng cho quyền năng của Phúc Âm và khích lệ chúng ta sống đức tin cách dạn dĩ, công khai. Hãy noi gương Crispus: tin Chúa ngay khi nghe Lời Ngài, vâng lời chịu báp-têm, đem cả gia đình đến với Chúa, và dùng mọi cơ hội để làm chứng cho Ngài. Cầu xin Chúa giúp chúng ta trở thành những Crispus thời hiện đại, ảnh hưởng mạnh mẽ đến thế hệ mình vì vinh quang Đức Chúa Trời.