Con người bề trong là gì?

Trong hành trình đức tin, Cơ Đốc nhân thường nghe đến cụm từ "con người bề trong". Đây không phải là một khái niệm triết học trừu tượng, mà là một chân lý nền tảng được Kinh Thánh mặc khải cách rõ ràng, liên quan mật thiết đến bản chất thật, đời sống tâm linh và sự biến đổi của một người trong Chúa Cứu Thế Giê-xu. Hiểu rõ về con người bề trong là chìa khóa để chúng ta nhận biết chính mình, nhận biết Đức Chúa Trời và bước đi trong sự đổi mới Ngài ban cho.

Theo Kinh Thánh, con người được Đức Chúa Trời dựng nên gồm hai phương diện: bề ngoài và bề trong (2 Cô-rinh-tô 4:16). Con người bề ngoài chỉ về thân thể xác thịt, những gì hữu hình, tạm bợ và đang hư nát. Trong khi đó, con người bề trong (tiếng Hy Lạp: ho esō anthrōpos - ὁ ἔσω ἄνθρωπος) là thực thể vô hình, bất diệt, bao gồm linh hồn, tâm trí, ý chí, tình cảm và lương tâm – cốt lõi của nhân cách và bản sắc của một người.

Sứ đồ Phao-lô cầu nguyện cho các tín hữu Ê-phê-sô được Chúa "ban quyền phép bởi Thánh Linh của Ngài, để con người bề trong của anh em được nên mạnh mẽ" (Ê-phê-sô 3:16). Điều này cho thấy con người bề trong là trung tâm của đời sống thuộc linh, nơi Thánh Linh Đức Chúa Trời ngự trị và hành động. Đó là "người bề trong" mà chúng ta vui mừng trong luật pháp của Đức Chúa Trời (Rô-ma 7:22), và cũng là nơi diễn ra cuộc chiến thuộc linh giữa xác thịt và Thánh Linh (Ga-la-ti 5:17).

Kinh Thánh mô tả con người bề trong qua nhiều từ ngữ và khái niệm bổ sung cho nhau:

1. Tấm Lòng (Tiếng Hê-bơ-rơ: lēḇ; Tiếng Hy Lạp: kardia): Đây là khái niệm trung tâm nhất. Trong tư tưởng Kinh Thánh, "tấm lòng" không chỉ là trung tâm cảm xúc, mà còn là trung tâm của ý chí, sự hiểu biết, suy nghĩ và quyết định thuộc linh. "Vì Đức Giê-hô-va chẳng xem điều gì loài người xem; loài người xem bề ngoài, nhưng Đức Giê-hô-va nhìn thấy trong lòng" (1 Sa-mu-ên 16:7). Chúa Giê-xu dạy rằng mọi hành động xấu đều bắt nguồn từ trong lòng (Mác 7:21-23). Sự biến đổi bắt đầu từ một tấm lòng mới (Ê-xê-chi-ên 36:26).

2. Linh Hồn (Tiếng Hê-bơ-rơ: nep̄eš; Tiếng Hy Lạp: psychē): Chỉ đến chính mạng sống, bản ngã, nhân vị. Linh hồn là nơi chứa đựng những khát vọng sâu thẳm, tình cảm mãnh liệt ("linh hồn tôi ngợi khen Chúa" - Lu-ca 1:46). Chúa Giê-xu cảnh báo: "Vì nếu người được cả thiên hạ mà mất linh hồn mình, thì có ích gì?" (Mác 8:36). Sự cứu rỗi tác động đến chính linh hồn chúng ta.

3. Tâm Thần (Tiếng Hy Lạp: pneuma): Đây là phần sâu thẳm nhất trong con người, có khả năng giao tiếp và kết nối với Đức Chúa Trời là Thần Linh (Giăng 4:24). Khi một người tin nhận Chúa Giê-xu, tâm thần được tái sinh (Giăng 3:6), và Thánh Linh Đức Chúa Trời làm chứng với tâm thần chúng ta rằng chúng ta là con cái Ngài (Rô-ma 8:16).

4. Tâm Trí (Tiếng Hy Lạp: nous): Là trung tâm của sự hiểu biết, suy nghĩ và phán đoán. Con người bề trong cần được đổi mới trong chính tâm trí mình (Rô-ma 12:2). Sự thông sáng thuộc linh bắt đầu từ một tâm trí được Đấng Christ chiếm hữu (1 Cô-rinh-tô 2:16).

Kinh Thánh cho thấy một sự tương phản rõ rệt giữa hai phương diện này:

• Hư nát vs. Đổi mới: "Dẫu người bề ngoài hư nát, nhưng người bề trong cứ đổi mới càng ngày càng hơn" (2 Cô-rinh-tô 4:16). Thân thể vật lý sẽ già đi và chết, nhưng con người bề trong của một Cơ Đốc nhân có thể (và phải) càng ngày càng trở nên giống Chúa Cứu Thế hơn.
• Xem thấy vs. Không thấy: Người đời chỉ xem bề ngoài, nhưng Chúa nhìn thấy trong lòng (1 Sa-mu-ên 16:7). Sự trang điểm đẹp nhất theo Đức Chúa Trời là "tấm lòng thầm kín với sự trường tồn của tinh thần nhu mì yên lặng" (1 Phi-e-rơ 3:4).
• Hình thức vs. Quyền năng: Chúa Giê-xu quở trách những người Pha-ri-si vì họ rửa sạch bên ngoài chén đĩa, "nhưng bề trong thì đầy sự trộm cướp và gian ác" (Lu-ca 11:39). Họ giữ hình thức mộ đạo nhưng bên trong trống rỗng quyền năng.

Sự nguy hiểm lớn nhất là sống một đời sống đạo đức giả, nơi con người bề ngoài trình diễn sự tin kính trong khi con người bề trong xa cách Đức Chúa Trời (Ma-thi-ơ 23:27-28).

Tin Lành là tin vui về sự biến đổi tận gốc rễ con người bề trong.

1. Sự Tái Sinh (Sinh Lại): Khi một người tin nhận Chúa Giê-xu, không phải chỉ là thay đổi hành vi bên ngoài, mà là một cuộc sáng tạo mới từ bên trong. "Vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới" (2 Cô-rinh-tô 5:17). Đây là công việc của Thánh Linh, Đấng ban cho chúng ta một tấm lòng mới và tâm thần mới (Ê-xê-chi-ên 36:26-27).

2. Sự Đổi Mới Tâm Trí: Sau khi được tái sinh, tiến trình biến đổi tiếp tục qua việc đổi mới tâm trí. "Đừng làm theo đời nầy, nhưng hãy biến hóa bởi sự đổi mới của tâm thần mình" (Rô-ma 12:2). Tâm trí chúng ta cần được giải phóng khỏi những khuôn mẫu của thế gian và được Lời Chúa uốn nắn, để có thể phân biệt được ý muốn tốt lành, đẹp lòng và trọn vẹn của Đức Chúa Trời.

3. Sự Vững Mạnh Bởi Thánh Linh: Con người bề trong không tự mình trở nên mạnh mẽ. Sức mạnh đến từ Thánh Linh Đức Chúa Trời ngự trong chúng ta (Ê-phê-sô 3:16). Đời sống cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa và vâng phục Thánh Linh chính là những kênh dẫn để quyền năng Ngài làm cho con người bề trong chúng ta nên mạnh mẽ.

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi đầu tư và chăm sóc cho con người bề trong của mình. Dưới đây là những phương cách thực tiễn:

1. Thường Xuyên Tự Xét Lòng Mình Trước Chúa: Hãy dành thời gian tĩnh lặng để hỏi Chúa: "Xin Chúa hãy dò xét tôi, và thử thách tôi; xin nấu luyện lòng dạ tôi" (Thi Thiên 26:2). Đừng sợ nhìn thấy sự yếu đuối thật trong lòng, vì nơi đó ân điển Chúa càng được bày tỏ (2 Cô-rinh-tô 12:9).

2. Lấy Lời Chúa Làm Gương Soi Cho Tâm Hồn: Không chỉ đọc Lời Chúa để lấy kiến thức, mà hãy để Lời Chúa "như thanh gươm hai lưỡi, thấu vào đến đỗi chia hồn, linh, cốt, tủy, xem xét tư tưởng và ý định trong lòng" (Hê-bơ-rơ 4:12). Hãy cầu nguyện Thi Thiên 139:23-24 mỗi ngày.

3. Trau Dồi Đời Sống Cầu Nguyện Sâu Nhiệm: Cầu nguyện là hơi thở của con người bề trong. Hãy học cách trò chuyện thân mật với Chúa, bày tỏ mọi tâm tư, khát vọng, nỗi sợ hãi và tạ ơn Ngài (Phi-líp 4:6-7). Sự bình an của Đấng Christ sẽ canh giữ tấm lòng và tâm trí bạn.

4. Vâng Theo Sự Dẫn Dắt Của Thánh Linh Mỗi Ngày: Con người bề trong được Thánh Linh dẫn dắt. Hãy nhạy bén với tiếng phán nhỏ nhẹ của Ngài qua lương tâm được tái tạo và sự xác chứng bên trong. "Hãy bước đi theo Thánh Linh, chớ hề làm trọn những điều ưa muốn của xác thịt" (Ga-la-ti 5:16).

5. Đầu Tư Vào Những Điều Có Giá Trị Đời Đời: Hãy tích trữ cho mình châu báu trên trời (Ma-thi-ơ 6:20) – đó là tình yêu thương, lòng nhân từ, đức tin, sự công bình – những phẩm chất của con người bề trong được xây dựng bởi Chúa. Đừng để tấm lòng mình bị trói buộc bởi của cải đời này (Ma-thi-ơ 6:21).

Con người bề ngoài của chúng ta, dù có chăm sóc kỹ lưỡng đến đâu, rồi cũng sẽ trở về bụi đất. Nhưng con người bề trong – với tấm lòng, linh hồn và tâm thần đã được tái sinh và đang được đổi mới – mới chính là di sản đời đời của chúng ta trong Đấng Christ. Đó là phần sẽ sống mãi trong sự hiện diện của Đức Chúa Trời.

Hôm nay, Chúa mời gọi chúng ta đừng chỉ lo trang điểm cho bề ngoài, nhưng hãy tập trung vào sự trang hoàng bên trong bằng Lời Chúa, bằng sự cầu nguyện và bằng sự vâng phục Thánh Linh. Dù thế gian chỉ thấy được vẻ ngoài, nhưng Đấng mà chúng ta phục vụ đang nhìn thấy và vui thích nơi một tấm lòng chân thật, thánh khiết và hết lòng yêu kính Ngài. Hãy để cho con người bề trong của chúng ta ngày càng phản chiếu vẻ đẹp của Chúa Cứu Thế Giê-xu, Đấng là hình ảnh của Đức Chúa Trời vô hình (Cô-lô-se 1:15).

"Hỡi Đức Chúa Trời, xin hãy dựng nên trong tôi một lòng trong sạch, và làm cho mới lại trong tôi một thần linh ngay thẳng." (Thi Thiên 51:10)