Giải Nghĩa Giăng 20:23
Trong hành trình đọc và nghiên cứu Kinh Thánh, có những câu Kinh Văn mang tính then chốt nhưng cũng chứa đựng những sắc thái ý nghĩa cần được giải nghĩa cẩn trọng trong toàn bộ văn mạch của Lời Chúa. Giăng 20:23 là một câu như thế. Câu Kinh Thánh này thường được trích dẫn nhưng cũng không ít lần bị hiểu sai lệch, dẫn đến những quan điểm thần học không phù hợp với toàn bộ sứ điệp cứu rỗi của Phúc Âm. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ cùng quý độc giả khám phá bối cảnh, ý nghĩa từ ngữ gốc, và sự hài hòa của câu Kinh Văn này với toàn bộ Kinh điển, từ đó rút ra những ứng dụng quý báu cho đời sống Hội Thánh và Cơ Đốc nhân cá nhân.
Câu Kinh Thánh trong bản Truyền Thống 1925 viết: “Kẻ nào mà các ngươi tha tội, thì tội sẽ được tha; còn kẻ nào các ngươi cầm tội lại, thì tội sẽ bị cầm lại.” (Giăng 20:23). Thoạt nghe, câu nói của Chúa Giê-xu phục sinh dành cho các môn đồ dường như trao cho họ một quyền năng đặc biệt và độc quyền trên phương diện thuộc linh. Tuy nhiên, để hiểu đúng, chúng ta phải đặt nó vào đúng vị trí của mình.
Câu 23 không đứng riêng lẻ. Nó nằm trong phân đoạn mô tả sự kiện trọng đại: Chúa Giê-xu Christ Phục Sinh hiện ra với các môn đồ trong phòng cao đóng kín cửa (Giăng 20:19-23). Bầu không khí lúc đó là sự sợ hãi của các môn đồ trước người Do Thái (c.19). Chúa Giê-xu bất ngờ hiện ra, chào họ bằng lời chúc bình an (“Bình an cho các ngươi!”) và cho họ xem những dấu đinh và vết đâm ở hông Ngài (c.20). Hành động này xác nhận Ngài chính là Chúa đã chịu đóng đinh và nay đã sống lại, đem đến niềm vui trọn vẹn cho các môn đồ (c.20).
Tiếp theo, Chúa Giê-xu lặp lại lời chúc bình an (c.21a) và phán một câu then chốt: “Cha đã sai ta thể nào, ta cũng sai các ngươi thể ấy.” (Giăng 20:21b). Đây là sự ủy nhiệm sứ mạng. Như Chúa Cha đã sai Chúa Con vào thế gian với một sứ mạng cụ thể, thì giờ đây, Chúa Con đang truyền trao sứ mạng đó cho các môn đồ Ngài. Ngay sau lời ủy nhiệm này, Chúa hà hơi trên họ và phán: “Hãy nhận lấy Đức Thánh Linh.” (Giăng 20:22). Rồi mới đến câu 23 về tha tội và cầm tội.
Như vậy, trình tự logic rõ ràng là:
1. Xác nhận thân vị & ban bình an -> 2. Ủy nhiệm sứ mạng -> 3. Ban quyền năng (Thánh Linh) -> 4. Ban thẩm quyền trong sứ mạng (câu 23).
Câu 23 là một phần của sự ủy nhiệm và trao quyền cho sứ mạng sắp tới, chứ không phải một tuyên bố biệt lập.
Để đi sâu hơn, chúng ta cần xem xét ngôn ngữ gốc Hy Lạp của Tân Ước.
- “Tha tội”: Cụm từ này dịch từ động từ “aphiēmi” (ἀφίημι). Từ này trong Tân Ước mang ý nghĩa chính là “thả ra, buông tha, để cho đi, tha thứ”. Ở đây, nó ở thể aorist (thì đơn, chỉ hành động điểm), chủ động: “nếu các ngươi tha thứ [tội lỗi] của ai…”.
- “Được tha”: Cũng là từ “aphiēmi” nhưng ở thể bị động, thì hoàn thành/perf: “thì [tội lỗi của họ] đã được tha rồi/được tha”. Thể hoàn thành nhấn mạnh đến một trạng thái đã hoàn tất, có hiệu lực.
- “Cầm tội lại”: Dịch từ động từ “kratēō” (κρατέω), nghĩa là “nắm giữ, giữ chặt, cầm giữ”.
- “Bị cầm lại”: Cũng là “kratēō” ở thể bị động, thì hoàn thành.
Cấu trúc song đối này cho thấy một nguyên tắc thiên thượng được ấn định: Hành động của các sứ đồ trên đất (“các ngươi tha”/“các ngươi cầm”) sẽ tương ứng với thực tại đã được thiết lập trên trời (“được tha”/“bị cầm”). Câu hỏi đặt ra: Làm sao các sứ đồ biết được tội của ai đã được tha trên trời hay chưa, để họ tuyên bố “tha” hay “cầm” trên đất? Chìa khóa nằm ở sứ mạng được ban trong câu 21 và quyền năng được ban trong câu 22.
Các môn đồ được sai đi với sứ điệp gì? Chính là Phúc Âm về sự chết và sự sống lại của Chúa Giê-xu Christ để tha tội (Lu-ca 24:46-47). Khi họ rao giảng Phúc Âm này, họ tuyên bố một sự thật khách quan: “Hãy hối cải, và mỗi người trong các ngươi phải nhân danh Đức Chúa Jêsus chịu phép báp-têm, để được tha tội” (Công vụ 2:38). Sự “tha tội” mà họ công bố không xuất phát từ quyền cá nhân hay sự phán xét chủ quan của họ, mà từ lời công bố khách quan của Phúc Âm.
Như vậy, ý nghĩa thần học của Giăng 20:23 là: Chúa Giê-xu ban cho các sứ đồ (và mở rộng ra cho Hội Thánh được thành lập trên nền tảng các sứ đồ – Ê-phê-sô 2:20) thẩm quyền để công bố điều kiện và kết quả của Phúc Âm. Khi một người tin nhận Phúc Âm, các sứ đồ/Hội Thánh có thẩm quyền tuyên bố rằng tội lỗi của người ấy đã được tha thứ trên cơ sở của sự hy sinh của Đấng Christ. Ngược lại, khi một người khước từ Phúc Âm, các sứ đồ/Hội Thánh có thẩm quyền tuyên bố rằng tội lỗi của người ấy vẫn còn bị cầm giữ, họ vẫn ở trong tình trạng hư mất (Giăng 3:18, 36). Thẩm quyền này được thực thi thông qua việc rao giảng Lời Chúa, chứ không phải qua một nghi thức bí tích hay quyết định tùy tiện của con người.
Giáo lý Tin Lành luôn nhấn mạnh rằng chỉ một mình Đức Chúa Trời có quyền tha tội (Mác 2:7; Lu-ca 5:21). Chúa Giê-xu, với tư cách là Con Đức Chúa Trời, đã chứng minh Ngài có quyền ấy trên đất (Mác 2:10). Sự tha tội duy nhất dành cho con người được thiết lập dựa trên huyết báu của Chúa Giê-xu đổ ra trên thập tự giá (Ma-thi-ơ 26:28; Cô-lô-se 1:14). Không một sứ đồ hay con người nào khác có thể thêm bớt vào giá trị của sự chuộc tội đó.
Vì vậy, cách giải nghĩa cho rằng Giăng 20:23 trao cho các sứ đồ (hay giáo hội) quyền năng chủ quan để quyết định tha hay không tha tội cho ai là trái ngược với giáo lý căn bản về ân điển và đức tin (Ê-phê-sô 2:8-9). Nó biến sự cứu rỗi thành một giao dịch do con người kiểm soát, chứ không phải là ân sủng của Đức Chúa Trời qua đức tin nơi Đấng Christ.
Thay vào đó, chúng ta thấy sự nhất quán khi đọc các thư tín của các sứ đồ. Phao-lô, người cũng nhận lãnh sứ mạng từ Chúa phục sinh, viết: “Ấy vậy, chúng ta làm chức việc thay cho Đấng Christ, khác nào Đức Chúa Trời bởi chúng ta mà khuyên bảo. Vậy, chúng ta nhân Đấng Christ mà nài xin anh em: hãy hòa thuận lại với Đức Chúa Trời.” (2 Cô-rinh-tô 5:20). Chức vụ của sứ đồ là “chức việc thay cho Đấng Christ”, là kênh truyền đạt “lời khuyên hòa thuận” của Đức Chúa Trời. Họ không tự mình ban sự hòa thuận, nhưng công bố con đường hòa thuận đã được Đấng Christ mở ra.
Lẽ thật từ Giăng 20:23 không chỉ là một điểm thần học lịch sử, mà có những ứng dụng sống động và thực tế cho Hội Thánh và mỗi tín hữu chúng ta ngày nay.
1. Cho Hội Thánh – Sứ Mạng Rao Giảng Phúc Âm:
Hội Thánh ngày nay kế thừa sứ mạng từ Chúa Giê-xu qua các sứ đồ. Chúng ta được ban cho cùng một Thánh Linh (Công vụ 2:1-4) và cùng một Đại Mạng Lệnh (Ma-thi-ơ 28:18-20). Vì vậy, Hội Thánh có thẩm quyền và trách nhiệm long trọng trong việc công bố sự tha tội. Điều này được thể hiện qua:
• Việc giảng dạy Lời Chúa cách trung thực và rõ ràng: Khi Phúc Âm được rao giảng, chính Lời Chúa tuyên bố con đường tha tội. Mọi người nghe phải được chỉ rõ rằng sự tha thứ chỉ có trong Danh Chúa Giê-xu (Công vụ 4:12).
• Kêu gọi đáp ứng: Bài giảng phải kết thúc bằng lời kêu gọi người nghe ăn năn, tin nhận Chúa Giê-xu, và bằng lòng xưng nhận Ngài. Khi một người đáp ứng bằng đức tin, Hội Thánh vui mừng xác nhận địa vị mới của họ trong Christ.
• Kỷ luật Hội Thánh: Mặt khác, khi một tín hữu phạm tội và cứng lòng không ăn năn, Hội Thánh có thẩm quyền (dựa trên Ma-thi-ơ 18:15-18, một phân đoạn song song về thẩm quyền “buộc” và “mở”) để kỷ luật, thậm chí xem người đó “như người ngoại” (Ma-thi-ơ 18:17). Đây là hình ảnh của việc “cầm tội lại” – công nhận thực trạng không ăn năn của người đó, với hy vọng cuối cùng dẫn họ trở lại với Chúa (1 Cô-rinh-tô 5:5; 2 Cô-rinh-tô 2:5-11).
2. Cho Cơ Đốc Nhân – Đời Sống Làm Chứng và Tha Thứ:
• Làm Chứng Cá Nhân: Mỗi chúng ta là đại sứ cho Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 5:20). Khi chia sẻ Phúc Âm với bạn bè, người thân, chúng ta thực chất đang tham gia vào công tác vĩ đại này. Chúng ta không cần phải nói “Tôi tha tội cho bạn,” nhưng chúng ta có thể và nên nói: “Kinh Thánh dạy rằng mọi tội lỗi đều có thể được tha thứ qua đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ.” Chúng ta chỉ đường đến với Đấng duy nhất có thể tha thứ.
• Thực Hành Sự Tha Thứ Trong Mối Quan Hệ: Dù không có thẩm quyền tha tội về phương diện cứu rỗi, chúng ta được Chúa truyền lệnh phải tha thứ cho nhau trong đời sống hằng ngày (Ma-thi-ơ 6:14-15; Ê-phê-sô 4:32). Đây là sự tha thứ về mặt mối quan hệ và tình cảm, buông bỏ sự oán giữ, phục hồi tình anh em. Điều này phản chiếu tình yêu thương của Chúa và là một chứng cớ mạnh mẽ cho thế giới.
• Sống Với Sự Tự Do Của Người Đã Được Tha Thứ: Hiểu rằng sự tha tội của chúng ta đã được Chúa Giê-xu hoàn tất trên thập tự giá giúp chúng ta sống trong sự tự do, biết ơn và vui mừng. Chúng ta không còn bị kết tội (Rô-ma 8:1). Sự xác quyết này đến từ Lời Chúa, không từ cảm xúc hay tuyên bố của con người.
Giăng 20:23 là một câu Kinh Thánh quan trọng, ghi lại lời ủy nhiệm và trao thẩm quyền của Chúa Giê-xu phục sinh cho các sứ đồ. Thẩm quyền “tha tội” và “cầm tội” không phải là quyền lực độc đoán hay bí tích, mà là thẩm quyền công bố sứ điệp của Phúc Âm dựa trên sự chết và sống lại của Ngài. Các sứ đồ, và Hội Thánh ngày nay, được trao cho đặc ân và trách nhiệm tuyên bố cho thế gian biết điều kiện để được tha tội và hậu quả của việc khước từ ân điển đó.
Lời Chúa vẫn là thẩm quyền tối cao. Ơn tha thứ vẫn chỉ có trong Danh Chúa Giê-xu Christ. Ước mong mỗi chúng ta, với tư cách là những người đã kinh nghiệm sự tha thứ diệu kỳ đó, sẽ sốt sắng tham gia vào sứ mạng cao trọng này: trung tín rao giảng Phúc Âm cứu rỗi, sống một đời sống tha thứ và yêu thương, để qua chúng ta, nhiều người biết đến con đường duy nhất dẫn đến sự tha tội và sự sống đời đời.
“Vậy, chúng ta là chức việc thay cho Đấng Christ…” (2 Cô-rinh-tô 5:20).