Làm thế nào để nhận được sự khôn ngoan từ Đức Chúa Trời?

Trong hành trình đức tin, mỗi Cơ Đốc nhân đều đối diện với vô vàn quyết định, thử thách và những ngã rẽ phức tạp của cuộc sống. Làm thế nào để chọn lựa đúng? Làm sao để phân biệt ý muốn tốt lành của Đức Chúa Trời giữa muôn vàn tiếng nói? Câu trả lời nằm ở một món quà vô giá Ngài hứa ban: Sự khôn ngoan đến từ trên cao. Khác với sự khéo léo, thông minh hay học thức của thế gian, sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời (tiếng Hy Lạp: sophia; tiếng Hê-bơ-rơ: ḥokmâ) là khả năng nhìn mọi sự từ góc độ của Đức Chúa Trời và ứng xử phù hợp với chân lý của Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá con đường tiếp nhận sự khôn ngoan thiên thượng ấy.

Trước khi tìm kiếm, chúng ta phải hiểu rõ mình đang tìm kiếm điều gì. Sứ đồ Gia-cơ mô tả rõ ràng hai nguồn khôn ngoan: "Sự khôn ngoan từ trên mà xuống thì trước hết là thanh sạch, sau lại hòa thuận, tiết độ, nhu mì, đầy dẫy lòng thương xót và bông trái lành, không có sự hai lòng và giả hình" (Gia-cơ 3:17). Trái ngược hoàn toàn với "sự khôn ngoan thuộc về đất, về xác thịt và ma quỷ" (câu 15) đầy sự tranh cạnh, đố kỵ và hỗn loạn.

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ ḥokmâ (khôn ngoan) không chỉ là kiến thức trừu tượng, mà là kỹ năng sống đúng đắn, biết ứng xử khéo léo và công bình trong mọi hoàn cảnh. Sách Châm Ngôn định nghĩa điểm khởi đầu của sự khôn ngoan này: "Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức; Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy" (Châm Ngôn 1:7). "Kính sợ" ở đây (tiếng Hê-bơ-rơ: yir’ah) không phải là nỗi sợ hãi kinh khiếp, mà là thái độ tôn kính, thờ phượng, vâng phục và ý thức sâu sắc về sự hiện diện thánh khiết của Đức Chúa Trời trong mọi phương diện đời sống. Đây chính là nền tảng không thể thiếu.

Kinh Thánh không để chúng ta trong sự mơ hồ. Chúa đã vạch ra một con đường rõ ràng để chúng ta bước đi và nhận lãnh sự khôn ngoan từ Ngài.

1. Thành Tâm Cầu Xin – Lời Hứa Chắc Chắn
Đây là bước đầu tiên và căn bản nhất, đi kèm với một lời hứa tuyệt đối: "Ví bằng trong anh em có kẻ kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho. Nhưng phải lấy đức tin mà cầu xin, chớ nghi ngờ" (Gia-cơ 1:5-6). Động từ "cầu xin" ở đây (tiếng Hy Lạp: aiteō) mang nghĩa yêu cầu, kêu nài. Đức Chúa Trời khích lệ chúng ta hãy mạnh dạn, kiên trì và đầy lòng tin cậy đến xin Ngài điều chúng ta thiếu. Ngài hứa ban cách "rộng rãi" (với lòng rộng lượng) và "không trách móc" (không hề phiền trách sự yếu đuối, thiếu sót của chúng ta).

2. Say Mê Nghiên Cứu Và Vâng Giữ Lời Chúa
Lời Đức Chúa Trời chính là hiện thân của sự khôn ngoan Ngài. Chúa Giê-su Christ là "Lời (Logos) đã trở nên xác thịt" (Giăng 1:14), là "sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời" (1 Cô-rinh-tô 1:24). Do đó, khôn ngoan không tách rời khỏi việc đào sâu Kinh Thánh. Thi thiên 119:98-100 chép: "Các điều răn Chúa làm cho tôi khôn ngoan hơn kẻ thù nghịch tôi... Tôi có sự thông sáng hơn những người cao niên, vì tôi giữ các giềng mối Chúa." Sự khôn ngoan không chỉ đến từ việc đọc, mà đến từ việc vâng giữ (tiếng Hy Lạp: tēreō – gìn giữ, tuân thủ). Đó là một tiến trình: nghe Lời, suy ngẫm, rồi đem ra thực hành. Mỗi mạng lệnh trong Kinh Thánh là một viên ngọc khôn ngoan cho đời sống thực tiễn.

3. Kết Hiệp Mật Thiết Với Chúa Cứu Thế Giê-su
Sứ đồ Phao-lô tuyên bố: "Nhưng, ấy là nhờ Ngài mà anh em ở trong Đức Chúa Jêsus Christ, là Đấng mà Đức Chúa Trời đã làm nên sự khôn ngoan, sự công bình, sự nên thánh, và sự cứu chuộc cho chúng ta" (1 Cô-rinh-tô 1:30). Đấng Christ chính là nguồn khôn ngoan nhân cách hóa. Càng ở trong Ngài (tiếng Hy Lạp: en Christō – một trạng thái kết hiệp, đồng nhất), chúng ta càng được thông phần vào sự khôn ngoan của Ngài. Điều này đạt được qua sự cầu nguyện, thờ phượng, và bước đi theo Thánh Linh hàng ngày.

4. Tìm Kiếm Lời Khuyên Từ Những Người Khôn Ngoan, Kính Sợ Chúa
Đức Chúa Trời thường dùng những con người trưởng thành trong đức tin để truyền đạt sự khôn ngoan. "Đường lối của kẻ ngu muội vốn ngay thẳng theo mắt nó; Còn người khôn ngoan nghe lời khuyên dạy" (Châm Ngôn 12:15). Cộng đồng Hội Thánh, những bậc cha mẹ thuộc linh, những người bạn tin kính là những kênh quan trọng. Tuy nhiên, mọi lời khuyên phải được soi rọi dưới ánh sáng Kinh Thánh (Công vụ 17:11).

5. Sẵn Sàng Học Tập Qua Sự Sửa Phạt Và Thử Thách
Sự khôn ngoan thường được rèn giũa trong lò lửa của hoàn cảnh. "Hỡi con, chác khinh sự sửa phạt của Đức Giê-hô-va, Chớ chán lòng khi Ngài quở trách; Vì Đức Giê-hô-va yêu thương ai thì trách phạt nấy, Như một người cha đối với con yêu dấu mình" (Châm Ngôn 3:11-12). Thử thách (tiếng Hy Lạp: dokimion) có mục đích thử nghiệm và tinh luyện đức tin chúng ta (Gia-cơ 1:2-4). Thái độ khiêm nhường, sẵn sàng học bài học từ những lần vấp ngã và khó khăn, mở lòng ra trước sự sửa dạy của Chúa, sẽ mở đường cho sự khôn ngoan thâm sâu thâm nhập vào tâm trí chúng ta.

Sự khôn ngoan từ trên cao không phải là triết lý suông, mà phải được thể hiện trong từng chi tiết của đời sống.

Trong Các Mối Quan Hệ: Sự khôn ngoan giúp chúng ta "có lòng thương xót và bông trái lành" (Gia-cơ 3:17). Nó dạy ta biết lắng nghe trước khi nói (Gia-cơ 1:19), xây dựng hòa bình thay vì tranh cạnh (Gia-cơ 3:18), và tha thứ như Chúa đã tha thứ chúng ta (Ê-phê-sô 4:32).

Trong Công Việc và Tài Chính: Châm Ngôn đầy những lời khuyên khôn ngoan về tính siêng năng (Châm Ngôn 6:6-11), liêm chính (Châm Ngôn 11:1), quản lý nợ nần (Châm Ngôn 22:7) và lòng rộng rãi (Châm Ngôn 11:24-25). Sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời giúp chúng ta làm việc như làm cho Chúa (Cô-lô-se 3:23) và quản lý tốt những gì Ngài giao phó.

Trong Các Quyết Định Lớn Nhỏ: Trước mỗi quyết định, thay vì chỉ dựa trên cảm xúc hoặc lý lẽ thế gian, người khôn ngoan sẽ tự hỏi: "Lựa chọn này có phù hợp với Lời Chúa không? Có đem vinh hiển cho Chúa không? Có thể hiện tình yêu thương với người khác không? Có đưa tôi đến gần Chúa hơn không?" Sự khôn ngoan dẫn dắt chúng ta tìm kiếm ý muốn Chúa (Rô-ma 12:2).

Con đường của sự khôn ngoan không phải là con đường dễ dàng nhất trước mắt, nhưng chắc chắn là con đường đưa đến sự sống và bình an. "Vì sự khôn ngoan sẽ vào lòng con, Và linh hồn con sẽ lấy sự tri thức làm vui thích. Sự dẽ dặt sẽ coi chừng con, Sự thông sáng sẽ canh giữ con, Để cứu con khỏi đường dữ, Và khỏi kẻ nói việc gian tà" (Châm Ngôn 2:10-12). Đức Chúa Trời, với tư cách là Người Cha yêu thương, hứa hướng dẫn những ai khiêm nhường tìm kiếm Ngài. "Hãy phó thác các đường lối mình cho Đức Giê-hô-va, Và nhờ cậy nơi Ngài, thì Ngài sẽ làm thành việc ấy" (Thi thiên 37:5).

Sự khôn ngoan tối thượng được bày tỏ trọn vẹn nơi thập tự giá của Chúa Giê-su Christ – một hành động mà thế gian cho là điên rồ, nhưng lại là sự khôn ngoan quyền năng của Đức Chúa Trời để cứu rỗi nhân loại (1 Cô-rinh-tô 1:18-25). Khi chúng ta gắn bó với Chúa Cứu Thế, chúng ta không chỉ nhận được sự khôn ngoan cho đời này, mà còn nhận lấy chính Đấng là Nguồn Khôn Ngoan Vĩnh Cửu.

Hãy bắt đầu ngay hôm nay. Hãy thành thật thưa với Chúa về sự thiếu khôn ngoan của mình, mở Kinh Thánh ra với lòng khao khát, và bước đi trong sự vâng phục từng bước nhỏ nhất. Đức Chúa Trời trung tín, Ngài sẽ dẫn dắt bạn trên con đường khôn ngoan của Ngài.