Chúa trông như thế nào?

Một trong những câu hỏi sâu sắc và lâu đời nhất của nhân loại là về hình dạng của Đấng Tạo Hóa. Liệu chúng ta có thể hình dung Đức Chúa Trời? Kinh Thánh – Lời được Đức Chúa Trời soi dẫn – cung cấp cho chúng ta câu trả lời vừa phong phú về thần học, vừa kỳ diệu về mặc khải, nhưng cũng đặt ra những giới hạn rõ ràng. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá câu hỏi “Chúa trông như thế nào?” qua lăng kính của Kinh Thánh Tin Lành, dựa trên bản Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925 (Bản Truyền Thống), kết hợp với ngôn ngữ nguyên bản Hê-bơ-rơ và Hy Lạp để làm sáng tỏ chân lý.

Điểm xuất phát căn bản nhất đến từ chính lời tuyên bố của Chúa Giê-xu: “Đức Chúa Trời là thần, nên ai thờ lạy Ngài thì phải lấy tâm thần và lẽ thật mà thờ lạy” (Giăng 4:24). Từ “thần” trong nguyên văn Hy Lạp là “πνεῦμα” (pneuma), chỉ về bản thể phi vật chất, không bị giới hạn bởi không gian, thời gian hay hình dạng vật lý. Ngay từ Cựu Ước, Môi-se đã được cảnh báo khi dân Y-sơ-ra-ên ở dưới chân núi Si-na-i: “Vậy, các ngươi hãy cẩn thận về phần mình, vì không thấy hình tượng nào trong ngày Đức Giê-hô-va truyền dạy... tại Hô-rếp... các ngươi chẳng thấy một hình trạng nào” (Phục Truyền 4:15-16). Điều răn thứ hai cấm tạc tượng chạm hình (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:4) cũng xuất phát từ chân lý này: Đấng Tạo Hóa siêu việt không thể bị giới hạn hay đại diện bởi bất kỳ tạo vật nào.

Tiên tri Ê-sai cũng nhấn mạnh sự không thể so sánh của Đức Chúa Trời: “Các ngươi sẽ so sánh ta với ai? Ta giống như ai?... Đấng Thánh phán: Các ngươi nhớ lại những sự ngày xưa... Ta là Đức Chúa Trời, chẳng có Chúa nào khác” (Ê-sai 46:5,9). Bản chất thần linh của Đức Chúa Trời đặt Ngài hoàn toàn ngoài mọi khái niệm hình dạng của con người.

Dù không có hình dạng vật chất cố định, Đức Chúa Trời trong lòng thương xót vẫn bày tỏ sự hiện diện của Ngài cho con người theo những cách mà họ có thể cảm nhận được phần nào. Trong Cựu Ước, sự hiện diện này thường được mô tả qua “vinh quang” (kabod - כָּבוֹד trong tiếng Hê-bơ-rơ) của Đức Giê-hô-va.

• Trụ mây và trụ lửa: Dân Y-sơ-ra-ên thấy sự dẫn dắt của Đức Chúa Trời qua hiện tượng siêu nhiên: “Đức Giê-hô-va đi trước dân đó, ban ngày ở trong trụ mây để dẫn đường, ban đêm ở trong trụ lửa để soi sáng” (Xuất Ê-díp-tô Ký 13:21). Đây là sự biểu lộ hữu hình nhưng không phải là hình dạng của Đức Chúa Trời.
• Sự vinh hiển đầy đền tạm: Khi Môi-se hoàn thành đền tạm, “mây bao phủ hội mạc và sự vinh quang của Đức Giê-hô-va đầy dẫy đền tạm” (Xuất Ê-díp-tô Ký 40:34). Sự hiện diện này (Shekinah - từ gốc Hê-bơ-rơ שָׁכַן nghĩa là “cư ngụ”) mạnh mẽ đến nỗi ngay cả Môi-se cũng không thể vào.
• Khải tượng của Ê-sai và Ê-xê-chi-ên: Các tiên tri này được ban cho những khải tượng về ngai vàng thiên thượng (Ê-sai 6, Ê-xê-chi-ên 1). Họ mô tả ánh sáng chói lòa, các sinh vật sống, bánh xe, và tiếng nói vang dội. Ê-sai chỉ thấy “Chúa ngồi trên ngôi cao sang” với áo xống đầy đền (Ê-sai 6:1), nhưng không mô tả hình dạng. Ê-xê-chi-ên thấy “hình dạng như người” trên ngai (Ê-xê-chi-ên 1:26), nhưng ngay lập tức nhấn mạnh đó là sự giống như của ánh sáng và lửa: “Từ ngang lưng trở lên, giống như đồng bóng nhoáng... từ ngang lưng trở xuống, giống như lửa” (Ê-xê-chi-ên 1:27). Đây là ngôn ngữ biểu tượng, ẩn dụ để truyền đạt sự uy nghi, thánh khiết và quyền năng siêu việt khôn tả của Đức Chúa Trời, chứ không phải là một bản phác thảo chân dung.

Đây là trung tâm điểm của câu trả lời cho Cơ Đốc nhân. Nếu chúng ta muốn biết Đức Chúa Trời “trông” như thế nào về bản tính, ý chỉ, tình yêu và sự vinh hiển, thì câu trả lời chính xác và đầy đủ nhất là: Hãy nhìn vào Chúa Giê-xu Christ.

“Ngài là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được... vì chưng Đức Chúa Trời đã muốn khiến mọi sự đầy dẫy của mình chứa trong Ngài” (Cô-lô-se 1:15, 19).

Từ “hình ảnh” trong tiếng Hy Lạp là “εἰκών (eikōn)”, không chỉ là bản sao hay bóng hình, mà là sự biểu hiện trọn vẹn, bản chất thật. Chúa Giê-xu phán: “Ai đã thấy ta đã thấy Cha” (Giăng 14:9). Sứ đồ Giăng xác nhận: “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật... Chúng ta đã ngắm xem sự vinh hiển của Ngài, thật như vinh hiển của Con một đến từ nơi Cha” (Giăng 1:14).

Vậy, Chúa Giê-xu “trông” như thế nào trong thân xác Ngài? Kinh Thánh không mô tả chi tiết ngoại hình của Ngài (Ê-sai 53:2b nói tiên tri: “Chẳng có hình dung, sự đẹp đẽ... không có sự tốt đẹp cho chúng ta ưa thích người được”). Điều này có chủ ý, để đức tin của chúng ta không đặt trên vẻ bề ngoài (II Cô-rinh-tô 5:16). Nhưng qua cuộc đời, lời nói và việc làm của Chúa Giê-xu, chúng ta thấy được “hình ảnh” sống động của Đức Chúa Trời:

• Một Đức Chúa Trời của tình yêu và ân điển: Ngài đón tiếp trẻ em, tha thứ cho người đàn bà ngoại tình, chữa lành kẻ bệnh tật.
• Một Đức Chúa Trời của lẽ thật và công bình: Ngài quở trách sự giả hình của các thầy thông giáo và đuổi những kẻ buôn bán ra khỏi đền thờ.
• Một Đức Chúa Trời của sự khiêm nhường và phục vụ: Ngài rửa chân cho môn đồ và hi sinh mạng sống trên thập tự giá.
• Một Đức Chúa Trời của quyền năng và vinh quang: Ngài bình định sóng biển, khiến kẻ chết sống lại, và phục sinh với thân thể vinh hiển.

Chúa Giê-xu chính là Đức Chúa Trời mang lấy hình hài con người. Nơi Ngài, chúng ta thấy được “sự sáng của sự vinh hiển Đức Chúa Trời và hình bóng của bổn thể Ngài” (Hê-bơ-rơ 1:3).

Sách Khải Huyền cho chúng ta cái nhìn thoáng qua về Chúa Giê-xu Christ trong sự vinh hiển thiên thượng của Ngài hiện nay, là hình ảnh gần nhất với việc “Chúa trông như thế nào” trong vinh quang đời đời.

“Tôi thấy... giữa những chân đèn, có một Đấng giống như con người, mặc áo dài, thắt đai vàng ngang trên ngực. Đầu và tóc Ngài trắng như lòng chiên trắng, như tuyết; mắt như ngọn lửa; chân như đồng sáng đã luyện trong lò lửa; tiếng như tiếng nước lớn. Tay hữu Ngài cầm bảy ngôi sao; miệng có thanh gươm nhọn hai lưỡi thò ra, và mặt như mặt trời khi soi sáng hết sức.” (Khải Huyền 1:13-16).

Mô tả này đầy tính biểu tượng thần học:

• Tóc trắng: Biểu thị sự đời đời, khôn ngoan tối thượng (Đa-ni-ên 7:9).
• Mắt như lửa: Thấu suốt mọi sự, sự phán xét công bình.
• Chân như đồng sáng: Sự vững chắc và thánh khiết.
• Tiếng như nước lớn: Uy quyền vang dội, không thể cưỡng lại.
• Mặt như mặt trời: Vinh quang chói lòa, là nguồn sáng và sự sống.

Đây không phải là mô tả nhân hình học, mà là sự biểu lộ bằng hình ảnh về bản tính, uy quyền và vinh quang của Đấng Christ. Nó cho thấy Ngài vừa đáng tôn kính, vừa quyền năng, vừa thánh khiết, và là Đấng Phán Xét tối cao.

Việc nghiên cứu này không chỉ để thỏa mãn trí tò mò, mà phải dẫn đến sự thờ phượng và biến đổi đời sống.

1. Tập Trung Vào Bản Tính, Không Phải Hình Dạng: Thay vì tìm cách tưởng tượng một khuôn mặt, chúng ta được kêu gọi nhận biết và bước đi với một Đấng vô hình nhưng hằng sống. Đức tin của chúng ta đặt trên Lời Ngài và công việc của Con Ngài, chứ không trên một hình ảnh tâm linh nào.

2. Nhìn Xem Chúa Giê-xu Mỗi Ngày: Cách thực tế nhất để “thấy” Chúa là nghiên cứu các sách Phúc Âm. Khi đọc về cách Ngài đối xử với người khác, đáp lại với tội lỗi và đau khổ, chúng ta học biết tâm tính của Đức Chúa Trời. “Chúng ta ai nấy đều để mặt trần mà nhìn xem vinh hiển Chúa như trong gương, thì hóa nên cũng một hình ảnh Ngài, từ vinh hiển qua vinh hiển” (II Cô-rinh-tô 3:18).

3. Thờ Phượng Trong Tâm Thần Và Lẽ Thật: Vì Đức Chúa Trời là thần, sự thờ phượng chân thật không hệ tại nơi chốn, hình ảnh hay nghi thức bề ngoài, mà ở trong tấm lòng được Thánh Linh dẫn dắt, dựa trên lẽ thật của Kinh Thánh.

4. Sống Như Sự Phản Chiếu Hình Ảnh Ngài: Chúng ta được tạo dựng theo hình ảnh Đức Chúa Trời (Sáng Thế Ký 1:27). Mục đích của sự cứu chuộc là phục hồi hình ảnh đó trong chúng ta. Đời sống chúng ta phải trở nên tấm gương phản chiếu tình yêu, sự thánh khiết và ân điển của Đấng Christ cho thế gian thấy.

5. Nuôi Dưỡng Niềm Hy Vọng Về Ngày Chúng Ta Sẽ Thấy: Đỉnh cao của đức tin Cơ Đốc là niềm trông mong được thấy Chúa mặt đối mặt. “Hỡi kẻ rất yêu dấu, hiện nay chúng ta là con cái Đức Chúa Trời, còn sự chúng ta sẽ ra thể nào, thì điều đó chưa được bày tỏ. Chúng ta biết rằng khi Ngài hiện đến, chúng ta sẽ giống như Ngài, vì sẽ thấy Ngài như vốn có thật vậy” (I Giăng 3:2). Chúng ta không biết chi tiết, nhưng biết chắc rằng trong sự vinh hiển đời đời, chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng Chúa một cách trọn vẹn và được biến đổi trọn vẹn theo hình ảnh ấy.

Vậy, Chúa trông như thế nào? Đức Chúa Trời Cha, trong thần tính vô hạn, là Thần, không có hình dạng vật chất nào có thể định nghĩa hay hạn chế Ngài. Tuy nhiên, Ngài đã bày tỏ vinh quang, uy nghi và sự hiện diện của Ngài qua các hiện tượng siêu nhiên trong Cựu Ước. Và trên hết, Ngài đã bày tỏ chính mình một cách trọn vẹn và dứt khoát qua Con Một của Ngài là Chúa Giê-xu Christ. Nơi Chúa Giê-xu của Na-xa-rét, chúng ta thấy Đức Chúa Trời của tình yêu, ân điển, lẽ thật và quyền năng mang lấy hình hài con người. Nơi Khải tượng về Đấng Christ vinh hiển, chúng ta thấy Ngài trong sự uy nghi, thánh khiết và vinh quang làm Chúa của Hội Thánh và Chủ Tể của lịch sử.

Lời mời gọi dành cho chúng ta không phải là vẽ nên một bức chân dung, mà là “nhìn xem Đức Chúa Giê-xu” (Hê-bơ-rơ 12:2) qua Lời Ngài, tin cậy nơi Ngài, bước đi với Ngài, và trông đợi ngày được gặp Ngài cách mặt giáp mặt. Trong khi chờ đợi, chúng ta được biến đổi từ vinh hiển qua vinh hiển để trở nên giống như hình ảnh Con Ngài ngày càng hơn. A-men.