Sự Thành Công Theo Quan Điểm Kinh Thánh
Trong thế giới ngày nay, “thành công” thường được định nghĩa bằng sự giàu có vật chất, địa vị xã hội, quyền lực, và sự công nhận. Tuy nhiên, quan niệm này thường dẫn đến sự trống rỗng, cạnh tranh không lành mạnh, và đánh mất ý nghĩa thực sự của cuộc sống. Vậy, Lời Đức Chúa Trời – thẩm quyền tối cao cho đời sống và đức tin – định nghĩa thế nào về sự thành công? Bài nghiên cứu này sẽ khám phá một cách chuyên sâu quan điểm của Kinh Thánh về thành công, dựa trên nền tảng của bản văn gốc và các nguyên tắc thần học then chốt.
I. Định Nghĩa Gốc: “Thành Công” Trong Ngôn Ngữ Kinh Thánh
Để hiểu đúng, chúng ta phải quay về với các từ ngữ gốc được Đức Thánh Linh sử dụng. Trong Cựu Ước, từ Hê-bơ-rơ thường được dịch là “thành công” hoặc “thạnh vượng” là “tsalach” (צָלַח) hoặc “shalom” (שָׁלוֹם). “Tsalach” mang nghĩa “đột phá,” “tiến tới,” “phát đạt,” và hàm ý một hành trình được ban phước và dẫn dắt bởi Đức Chúa Trời. Trong Tân Ước, khái niệm thành công ít được nhấn mạnh như một mục tiêu tự thân, mà thay vào đó là các từ như “euodoo” (εὐοδόω) trong tiếng Hy Lạp, có nghĩa là “đi trên một con đường tốt” hay “được thịnh vượng,” và quan trọng hơn là “pleroma” (πλήρωμα) – sự đầy trọn, viên mãn.
Một câu Kinh Thánh then chốt thường bị hiểu sai lệch là Giô-suê 1:8: “Quyển sách luật pháp này chớ xa miệng ngươi, hãy suy gẫm ngày và đêm, hầu cho cẩn thận làm theo mọi điều đã chép ở trong; vì như vậy ngươi mới được thịnh vượng trong con đường mình, và mới được phước.” Từ “thịnh vượng” ở đây là “tsalach”. Điều kiện cho sự “thành công” này không phải là tham vọng cá nhân, mà là:
1. Sự gần gũi với Lời Chúa (“chớ xa miệng ngươi”).
2. Sự suy gẫm thường xuyên (“suy gẫm ngày và đêm”).
3. Sự vâng lời triệt để (“làm theo mọi điều đã chép”).
Mục đích tối hậu là “được phước” và hoàn thành sứ mạng Chúa giao (đưa dân Y-sơ-ra-ên vào Đất Hứa). Thành công, vì vậy, được định nghĩa là sự ban phước và sự dẫn dắt của Đức Chúa Trời trong hành trình vâng lời và trung tín với Ngài.
II. Những Nguyên Tắc Nền Tảng Cho Sự Thành Công Thật
Kinh Thánh đưa ra những nguyên tắc ngược văn hóa nhưng là nền tảng cho sự thịnh vượng đích thực:
1. Tìm Kiếm Nước Đức Chúa Trời Trước Nhất: Chúa Giê-xu tuyên bố dứt khoát trong Ma-thi-ơ 6:33: “Nhưng trước hết, hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời và sự công bình của Ngài, thì Ngài sẽ cho thêm các ngươi mọi điều ấy nữa.” Thứ tự ưu tiên quyết định mọi thứ. Thành công thật bắt đầu khi vương quốc, vinh quang và ý muốn của Đức Chúa Trời trở thành ưu tiên tối cao của chúng ta, thay vì những của cải vật chất (“các điều ấy”).
2. Gốc Rễ Trong Sự Kính Sợ Chúa và Khôn Ngoan: Châm Ngôn 9:10 chép: “Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự khôn ngoan.” Toàn bộ sách Châm Ngôn, một cẩm nang về cuộc sống khôn ngoan và thịnh vượng, được xây dựng trên nền tảng này. Sự khôn ngoan từ trên (“chokmah” – חָכְמָה) dẫn đến sự phồn thịnh toàn diện (xem Châm Ngôn 3:13-18).
3. Sự Trung Tín Trong Việc Nhỏ: Chúa Giê-xu dạy nguyên tắc quản lý trong Lu-ca 16:10: “Ai trung tín trong việc rất nhỏ, cũng trung tín trong việc lớn; ai bất nghĩa trong việc rất nhỏ, cũng bất nghĩa trong việc lớn.” Thành công theo Chúa không phải là một sự kiện bứt phá, mà là một quá trình của sự trung tín, đáng tin cậy trong những trách nhiệm nhỏ nhặt hằng ngày.
4. Sức Mạnh và Sự Vững Lòng Đến Từ Chúa: Lời hứa trong Giô-suê 1:9 đi kèm với mệnh lệnh: “Chớ nên sợ hãi, chớ nên kinh khiếp; vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi vẫn ở cùng ngươi trong mọi nơi ngươi đi.” Sự thành công không dựa trên năng lực hay can đảm bẩm sinh, mà trên sự hiện diện đầy quyền năng của Đức Chúa Trời.
III. Phân Tích Các Hình Mẫu: Thành Công và “Thất Bại” Theo Xác Thịt
Khi xem xét các nhân vật Kinh Thánh, chúng ta thấy một bức tranh phức tạp, phá vỡ định nghĩa hẹp về thành công:
• Giô-sép (Sáng Thế Ký 37-50): Theo tiêu chuẩn trần gian, ông trải qua một chuỗi “thất bại”: bị bán làm nô lệ, bị vu cáo, bị tù đày. Tuy nhiên, Sáng Thế Ký 39:2-3, 23 nhiều lần nhấn mạnh: “Đức Giê-hô-va ở cùng Giô-sép… và mọi việc chi người làm đều được thạnh vượng (tsalach).” Thành công của Giô-sép không nằm ở địa vị, mà nằm ở sự hiện diện của Đức Chúa Trời và tấm lòng trung tín trong mọi hoàn cảnh, cuối cùng dẫn đến việc cứu cả gia đình và dân tộc.
• Đa-vít: Được xức dầu làm vua từ trẻ, nhưng ông phải trải qua nhiều năm chạy trốn, sống trong hang đá. Thành công của Đa-vít giai đoạn này được đo bằng đức tin, sự kiên nhẫn chờ đợi thời điểm của Chúa, và lòng kính sợ Chúa (không giết Sau-lơ – 1 Sa-mu-ên 26:9-11).
• Chúa Giê-xu Christ: Đỉnh cao của “sự thất bại” theo mắt người đời: một đời sống khiêm nhường, bị môn đồ phản bội, chết nhục nhã trên thập tự giá. Nhưng đây chính là sự thành công vĩ đại nhất trong lịch sử vũ trụ – hoàn thành trọn vẹn chương trình cứu rỗi của Đức Chúa Trời (Giăng 19:30: “Mọi sự đã được trọn” – “tetelestai” – τετέλεσται). Thành công của Ngài là sự vâng phục trọn vẹn ý Cha (Phi-líp 2:8).
Những ví dụ này cho thấy: Thành công theo Kinh Thánh thường có hình dáng của sự trung tín trong thử thách, vâng lời trong khó khăn, và để cho đặc tính của Chúa Christ được hình thành trong chúng ta (Rô-ma 8:28-29), hơn là sự thuận lợi bề ngoài.
IV. Cảnh Báo và Sự Cân Bằng: Của Cải, Danh Vọng và Trách Nhiệm
Kinh Thánh không lên án của cải hay địa vị, nhưng cảnh báo nghiêm khắc về nguy cơ của chúng:
- Mác 8:36: “Vì sẽ có ích gì cho người nào nếu được cả thiên hạ mà mất linh hồn mình?”
- 1 Ti-mô-thê 6:9-10: Cảnh báo những kẻ “muốn trở nên giàu… mà sa vào sự cám dỗ, hầm bẫy, và nhiều sự tham muốn vô lý thiệt hại kia, là sự làm đắm người ta vào sự hủy diệt hư mất.” “Cội rễ của mọi điều ác là sự tham tiền bạc.”
Nếu Đức Chúa Trời ban cho của cải, đó là để quản lý (quản gia) chứ không phải để tận hưởng ích kỷ. Mục đích là để làm vinh hiển Ngài, gây dựng Hội Thánh, và giúp đỡ người thiếu thốn (2 Cô-rinh-tô 9:8-11). Thành công đi kèm với trách nhiệm lớn hơn.
V. Ứng Dụng Thực Tế: Sống Thành Công Theo Kinh Thánh Trong Đời Sống Hằng Ngày
Làm thế nào để áp dụng những nguyên tắc này?
1. Định Hình Lại Định Nghĩa Cá Nhân: Hãy tự hỏi: “Điều gì khiến Chúa Giê-xu cho rằng cuộc đời tôi là thành công?” Câu trả lời có thể là: trung tín với gia đình, sống thanh sạch tại nơi làm việc, hầu việc Chúa trong Hội Thánh địa phương, làm chứng về ân điển Ngài.
2. Ưu Tiên Sự Thờ Phượng và Mối Quan Hệ Với Chúa: Thành công thật bắt đầu từ bàn thờ cầu nguyện và việc đọc, nghiên cứu Lời Chúa mỗi ngày. Đây là nguồn sức mạnh và sự định hướng.
3. Sống Trung Tín Trong Công Việc: Dù công việc lớn hay nhỏ, hãy làm “như làm cho Chúa, chớ không phải cho người ta” (Cô-lô-se 3:23). Sự chăm chỉ, liêm chính và thái độ tích cực là một phần của chứng đạo.
4. Quản Lý Tài Chính Cách Khôn Ngoan: Áp dụng nguyên tắc “phần mười” và dâng hiến (Ma-la-chi 3:10), sống tiết kiệm, tránh nợ nần (Châm Ngôn 22:7), và sẵn sàng chia sẻ.
5. Đầu Tư Vào Cái Vĩnh Cửu: Ma-thi-ơ 6:19-20 kêu gọi chúng ta tích trữ của cải trên trời. Thành công thật là đầu tư thời gian, tiền bạc, năng lực vào việc gây dựng Vương Quốc Đức Chúa Trời và đời sống con người.
6. Chấp Nhận “Mùa” Của Cuộc Đời: Như Giô-sép và Đa-vít, có mùa gieo trồng trong nước mắt và mùa gặt hái trong vui mừng (Thi Thiên 126:5-6). Thành công bao gồm việc trung tín và kiên nhẫn trong mọi mùa.
Kết Luận
Sự thành công theo Kinh Thánh là một khái niệm toàn diện, lấy Đức Chúa Trời làm trung tâm và được đo lường bằng tiêu chuẩn đời đời. Nó không phủ nhận sự thịnh vượng vật chất hay thành tựu, nhưng đặt chúng vào đúng vị trí – dưới sự cai trị của Đấng Christ và phục vụ cho mục đích của Ngài. Thành công thật là sự đầy trọn (pleroma) trong mối quan hệ với Chúa, là đời sống vâng lời và trung tín bất kể hoàn cảnh, và là khả năng nghe được lời Chúa phán: “Hỡi đầy tớ ngay lành trung tín kia, được lắm” (Ma-thi-ơ 25:21).
Cuối cùng, sự thành công vĩ đại nhất đã được Chúa Giê-xu Christ hoàn thành cho chúng ta trên thập tự giá: sự cứu rỗi và sự sống đời đời. Trong Ngài, dù cuộc đời chúng ta trông thế nào theo mắt người đời, chúng ta đã là những người thành công vì mang trong mình kho báu vĩ đại nhất – chính Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 4:7). Hãy sống và theo đuổi sự thành công mà Ngài đã định nghĩa, đặt niềm tin nơi lời hứa thành tín của Ngài.