Tại sao sự hiệp nhất của dân Chúa là tốt và êm dịu (Thi thiên 133:1)?

“Kìa, anh em ăn ở hòa thuận nhau thật tốt đẹp thay!” (Thi Thiên 133:1). Câu Kinh Thánh ngắn gọn này, được viết bởi Vua Đa-vít, không chỉ là một nhận xét cảm tính mà là một tuyên bố thần học sâu sắc về bản chất và phước hạnh của sự hiệp một trong cộng đồng của Đức Chúa Trời. Trong một thế giới đầy chia rẽ, xung đột và chủ nghĩa cá nhân, lời tuyên bố của Đa-vít vang lên như một điệu nhạc êm dịu, mời gọi chúng ta khám phá ý nghĩa nguyên thủy và sự ứng dụng vượt thời gian của nó. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân đoạn Thi Thiên 133, khám phá ngữ nguyên Hê-bơ-rơ, bối cảnh lịch sử, hình ảnh biểu tượng, và áp dụng thiết thực cho Hội Thánh ngày nay.

Thi Thiên 133 thuộc nhóm “Bài Ca Đi Lên” (Song of Ascents, từ Thi 120 đến 134). Đây là những bài ca được hát bởi những người hành hương Y-sơ-ra-ên trên đường “đi lên” Giê-ru-sa-lem để dự các kỳ lễ lớn. Hình ảnh anh em từ khắp nơi trên đất nước, với những xuất thân và hoàn cảnh khác nhau, cùng nhau hướng về Si-ôn, tạo nên một bức tranh sống động về sự hiệp một. Bài thi thiên có cấu trúc rõ ràng: (1) Lời tuyên bố về phước hạnh (câu 1), (2) Hai hình ảnh ẩn dụ minh họa (câu 2-3a), và (3) Kết luận về nguồn gốc và mục đích của phước hạnh (câu 3b).

Để thấu hiểu trọn vẹn lời của Đa-vít, chúng ta cần trở về với nguyên ngữ Hê-bơ-rơ:

“הִנֵּה מַה־טּוֹב וּמַה־נָּעִים שֶׁבֶת אַחִים גַּם־יָחַד”

(Hinneh mah-towb umah-na`iym shevet achiym gam-yachad)

• “Hinneh” (הִנֵּה): “Kìa”, “Hãy xem”. Một sự chú ý, mời gọi người nghe tập trung vào một cảnh tượng đáng kinh ngạc và quý giá.
• “Towb” (טוֹב): Được dịch là “tốt”. Từ này trong tiếng Hê-bơ-rơ mang nghĩa rộng hơn “tốt” trong tiếng Việt. Nó bao hàm sự tốt lành, hữu ích, đẹp đẽ, đạo đức, thích hợp, và đem lại lợi ích. Nó cùng một từ trong Sáng Thế Ký 1:31 khi Đức Chúa Trời nhìn mọi vật Ngài đã dựng nên và thấy “rất tốt lành”. Vậy, sự hiệp một có phẩm chất đẹp đẽ và đúng đắn theo ý muốn nguyên thủy của Đấng Tạo Hóa.
• “Na`iym” (נָעִים): Được dịch là “êm dịu”, “dễ chịu”, “ngọt ngào”. Từ này diễn tả sự dễ chịu, thú vị, êm ái, và đem lại niềm vui. Nó không chỉ là sự vắng mặt của xung đột, mà là sự hiện diện tích cực của một bầu không khí hài hòa, ngọt ngào và đầy ân điển. Nó giống như hương thơm dễ chịu, âm nhạc du dương, hay mối quan hệ đầy yêu thương.
• “Shevet achiym gam-yachad” (שֶׁבֶת אַחִים גַּם־יָחַד): “Anh em ở cùng nhau hiệp một”. “Achiym” (anh em) có thể chỉ anh em ruột thịt, nhưng trong bối cảnh tôn giáo này, nó chủ yếu chỉ dân Y-sơ-ra-ên, những người cùng một giao ước. “Yachad” (יָחַד) nhấn mạnh sự cùng nhau, hợp nhất, như một khối thống nhất.

Như vậy, câu này có thể hiểu sâu hơn: “Hãy nhìn xem! Sự cư ngụ hiệp một của anh em thật là một điều tốt lành, đẹp đẽ, đúng theo ý muốn của Đấng Tạo Hóa, và thật là một điều êm ái, ngọt ngào, đem lại niềm vui trọn vẹn!” Sự hiệp một không phải là một nhiệm vụ nặng nề, mà là một trải nghiệm phước hạnh và đẹp đẽ.

Đa-vít không dừng lại ở lời tuyên bố. Ông dùng hai hình ảnh đầy sức mạnh từ đời sống và văn hóa Y-sơ-ra-ên để minh họa cho sự “tốt” và “êm dịu” đó.

1. Dầu Quý Đổ Trên Đầu A-rôn (Câu 2):
“Ấy khác nào dầu quí giá đổ ra trên đầu, chảy xuống râu, tức chảy xuống râu của A-rôn, và ngấm đến mép áo người.”
Dầu xức (שמן, shemen) ở đây không phải dầu thường, mà là dầu xức thánh chuyên dụng, được pha chế theo công thức đặc biệt từ Đức Chúa Trời (Xuất Ê-díp-tô Ký 30:22-33). Dầu này tượng trưng cho Đức Thánh Linh và sự xức dầu thiêng liêng. Hành động đổ dầu trên đầu A-rôn, thầy tế lễ thượng phẩm, và để nó chảy tràn xuống toàn thân, cho thấy:

• Sự ban cho từ trên cao: Phước hạnh hiệp một bắt nguồn từ Đức Chúa Trời, đổ xuống trên người lãnh đạo (đầu) và tràn đến mọi người (thân thể).
• Tính lan tỏa và bao phủ: Phước hạnh không bị giới hạn; nó chảy tràn và thấm nhuần toàn bộ cộng đồng (“mép áo”).
• Sự thánh hóa và biệt riêng: Dầu thánh biến một người bình thường thành thầy tế lễ thượng phẩm. Sự hiệp một trong Đức Thánh Linh biến một nhóm người tầm thường thành một Hội Thánh, thân thể của Chúa Cơ Đốc.

2. Sương Móc Của Núi Hẹt-môn (Câu 3a):
“Lại khác nào sương móc Hẹt-môn sa xuống trên các núi Si-ôn.”
Núi Hẹt-môn (cao hơn 2,800m) nằm ở phía bắc, là nguồn cung cấp nước chính cho sông Giô-đanh và cả vùng. Sương móc dày đặc, mát lành của Hẹt-môn là nguồn sống cho cả vùng đất khô cằn. Si-ôn (Giê-ru-sa-lem) nằm ở phía nam. Hình ảnh sương móc Hẹt-môn rơi trên núi Si-ôn là một hình ảnh siêu nhiên, vì khoảng cách quá xa. Điều này cho thấy:

• Sự ban sự sống và sự tươi mới: Sương móc đem lại sự tươi mát, nuôi dưỡng sự sống trong môi trường khô hạn. Sự hiệp một chính là “sương móc” từ trời, đem lại sự tươi mới và sức sống thuộc linh cho cộng đồng.
• Sự kết nối siêu nhiên: Phước hạnh hiệp một không bị giới hạn bởi địa lý, hoàn cảnh hay sự khác biệt tự nhiên. Nó đến từ ân điển siêu việt của Đức Chúa Trời.
• Sự ban phước dồi dào và liên tục: Sương móc là món quà hàng ngày, đều đặn. Sự hiệp một mang lại những phước hạnh thiết thực, liên tục cho đời sống Hội Thánh.

Kết Luận Của Phước Hạnh (Câu 3b):
“Vì tại nơi đó Đức Giê-hô-va đã ban phước, tức là sự sống cho đến đời đời.”
Chữ “nơi đó” (שָׁם, sham) ám chỉ chính không gian và tình trạng của sự hiệp một. Đức Chúa Trời hứa đặt phước hạnh và sự sống của Ngài – không phải sự sống thể chất đơn thuần, mà là sự sống sung mãn, đời đời (חַיִּים, chayyim) – ngay giữa sự hiệp một của dân sự Ngài. Đây chính là đỉnh điểm thần học: sự hiệp một là môi trường mà Đức Chúa Trời chọn để ban phước và bày tỏ sự sống đời đời của Ngài.

Tân Ước mặc khải trọn vẹn hơn về sự hiệp một mà Thi Thiên 133 báo trước. Đây không còn chỉ là sự đoàn kết dân tộc, mà là sự hiệp một siêu nhiên trong Thân Thể Đấng Christ.

• Lời Cầu Nguyện Của Chúa Giê-xu (Giăng 17:20-23): Đây là “bản hiến chương” cho sự hiệp một của Hội Thánh. Chúa Giê-xu cầu xin cho sự hiệp một giữa các tín đồ “để cho thế gian tin” (câu 21). Sự hiệp một mang tính chất chứng đạo. Nó là bằng chứng hữu hình về tình yêu của Cha dành cho Con và cho thế gian.
• Sự Hiệp Nhất Của Thánh Linh (Ê-phê-sô 4:3): Sứ đồ Phao-lô khuyên chúng ta “gắng sức giữ gìn sự hiệp một của Thánh Linh”. Lưu ý: chúng ta không “tạo ra” sự hiệp một, mà “giữ gìn” sự hiệp một đã được Thánh Linh ban cho. Điều này liên hệ mật thiết với hình ảnh dầu xức trong Thi Thiên 133:2.
• Hiệp Nhất Trong Sự Đa Dạng (1 Cô-rinh-tô 12:12-27): Thân thể có nhiều chi thể khác nhau, nhưng tất cả đều hiệp một. Sự hiệp một Cơ Đốc không đồng nghĩa với sự đồng nhất cứng nhắc, nhưng là sự hài hòa trong đa dạng, dưới sự lãnh đạo của một Đầu duy nhất là Đấng Christ.

Làm thế nào để Hội Thánh địa phương và các mối quan hệ Cơ Đốc có thể kinh nghiệm phước hạnh “tốt và êm dịu” này?

1. Tập Trung Vào Đầu Là Đấng Christ, Không Phải Những Điều Phụ: Sự hiệp một đích thực được xây dựng trên nền tảng là chân lý về Chúa Giê-xu Christ và Tin Lành của Ngài (1 Cô-rinh-tô 2:2). Chúng ta cần phân biệt giữa chân lý cốt lõi (cần hiệp một bảo vệ) và sự tự do trong những vấn đề phụ (cần lòng khoan dung).
2. Sống Trong Tinh Thần Hạ Mình và Nhịn Nhục (Ê-phê-sô 4:1-2): Tính kiêu ngạo và tự tôn là kẻ thù lớn nhất của sự hiệp một. “Hãy khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục” – những đức tính này tạo ra môi trường cho ân điển và tình yêu thương hoạt động.
3. Tích Cực Thực Hành Tình Yêu Thương và Sự Phục Vụ: Sự hiệp một không phải là một khái niệm trừu tượng, mà được thể hiện qua những hành động cụ thể: thăm viếng, chia sẻ gánh nặng, khích lệ, và tha thứ (Ga-la-ti 6:2, Cô-lô-se 3:13). Hãy là “dầu” và “sương móc” mang lại sự êm dịu cho người khác.
4. Cầu Nguyện Chung Với Tấm Lòng Hiệp Một: Những buổi nhóm cầu nguyện chung là “phòng thí nghiệm” của sự hiệp một. Khi chúng ta cùng đến gần ngai ân điển, chúng ta được Chúa điều chỉnh tấm lòng và mục đích về với Ngài.
5. Nhóm Lại Cách Trung Tín (Hê-bơ-rơ 10:24-25): Sự hiệp một được nuôi dưỡng qua sự gặp gỡ thường xuyên, không phải để hình thức, mà để “khuyên giục về lòng yêu thương và việc lành”.

Thi Thiên 133:1 không phải là một lý tưởng xa vời, mà là một lời mời gọi và một lời hứa cho mọi thế hệ dân sự của Đức Chúa Trời. Sự hiệp một của anh em trong Chúa thật sự là một điều “tốt” – nó phù hợp với ý muốn tốt lành của Đấng Tạo Hóa, mang lại lợi ích thuộc linh vô giá. Và nó thật sự “êm dịu” – tạo nên một bầu không khí thuộc linh ngọt ngào, là nơi tâm hồn được an nghỉ và vui mừng.

Như dầu thánh tuôn đổ từ đầu xuống thân, và như sương móc mát lành từ núi cao ban sự sống, sự hiệp một đến từ chính Đức Chúa Trời Ba Ngôi hiệp một. Chúa Cha đã định, Chúa Con đã cầu nguyện, và Chúa Thánh Linh đang hành động để tạo nên và gìn giữ sự hiệp một kỳ diệu này. Phần của chúng ta là khiêm nhường bước đi trong ơn đó, gắng sức giữ lấy, và làm chứng cho thế gian về tình yêu siêu việt của Đức Chúa Trời. “Kìa”, hãy nhìn xem và trải nghiệm phước hạnh ấy ngay trong Hội Thánh địa phương của bạn.